PL
Badania przemieszczania się fosforu prowadzono w zlewni Mielnicy na obszarze Wzgórz Trzebnickich. Okresy, w których je prowadzono to suche pod względem opadowym lata hydrologiczne 2003 i 2004. Na stoku objętym badaniami uprawiano kolejno buraki cukrowe i pszenicę ozimą. Koncentracje form fosforu związanego z cząstkami mineralnymi gleby i rozpuszczonych w wodzie określano w próbkach odpływu pobranych ze spływów powierzchniowych, śródglebowych i z cieku. Badania wykazały, że w latach suchych ten biogen generalnie przemieszcza się pod powierzchnią terenu wraz ze spływami hipodermicznymi. Formy rozpuszczone tego składnika przemieszczają się i odpływają ze środowiska stokowego i korytem cieku w prawie stałej koncentracji ok. 0,4 mg P·dm⁻³, ale nieco zróżnicowanej na stoku. Głównym nośnikiem fosforu są cząstki mineralne przemieszczającej się zwietrzeliny. Cząstki te zawarte zarówno w wodach spływów powierzchniowych i śródglebowych odprowadzały ze sobą fosfor w koncentracjach dochodzących do 41,4 mg P·dm⁻³, przy czym wyższe koncentracje stwierdzano dla spływów hipodermicznych. W trakcie uprawy pszenicy ozimej koncentracje form fosforu związanego ze zwietrzeliną były niższe niż przy uprawie buraków cukrowych.
EN
Research on phosphorus transport was carried out in the Mielnica catchment in Trzebnica Hills. The investigations were performed during dry periods of hydrological years 2003 and 2004. Sugar beet and winter wheat was cultivated on the investigated hill one after the other. Concentration of sediment bounded phosphorus and phosphorus dissolved in water was determined in samples from overflows, interflows and stream open waters. The results showed that during dry years subsurface waters generally transport this nutrient. Dissolved forms leach the slope environment and run off in watercourse at quite stable concentration of 0.4 mg P·dm⁻³. The concentration is much diverse on the slope. The most important phosphorus transport carrier is mineral sediment. Particles washed by over- and interflows were bounded with phosphorus at the concentration of even 41.4 mg P·dm⁻³. The higher values were recorded in the subsurface waters. Amounts of phosphorus were lower on the plot with winter wheat then on the plot with sugar beet plantation.