Możliwości wykorzystania systemu River Habitat Survey (RHS) na potrzeby wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce

• Autorzy: Jusik S. , Szoszkiewicz K.

Warianty tytułu

EN

Possibilities of use of the River Habitat Survey to the needs of Water Framework Directive in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Klasyfikacja ekologiczna rzek według Ramowej Dyrektywy Wodnej uwzględnia ocenę stanu hydromorfologicznego jako elementu uzupełniającego parametry biologiczne. Brytyjska metoda River Habitat Survey (RHS) jest obecnie szeroko stosowaną metodą oceny warunków hydromorfologicznych rzek, wykorzystywaną w wielu krajach Europy. Jej walorem jest m.in. obiektywność i jednoznaczność opisu ekosystemu rzecznego, kompleksowość ujęcia problematyki dolin rzecznych oraz możliwość przedstawiania stanu środowiska w formie indeksów liczbowych. System RHS pozwala na klasyfikowanie wszystkich typów wód płynących w Polsce pod względem ich stanu hydromorfologicznego, zgodnie z wymaganiami stawianymi obecnie w monitoringu. Wyniki badań przeprowadzonych w Polsce w latach 1997–2008 potwierdzają, że RHS może być z powodzeniem zastosowany w naszym kraju.

EN

European Water Framework Directive requires hydromorphological evaluation of rivers as a supportive element of ecological status assessment of running waters. River Habitat Survey is widely used method for estimation of hydromorphological characteristic of watercourses that arise from the aggregated view on river corridor and possibility of stastistical analysing. The results of surveys carried out on Polish lowland rivers in the years 1997–2008 allowed to conclude that RHS can be used in our country.

Słowa kluczowe

PL

Ramowa Dyrektywa Wodna; rzeki; hydromorfologia; metody badan; metoda RHS; indeks HQA; indeks HMS; wskaznik naturalnosci siedliska zob.indeks HQA; wskaznik przeksztalcenia siedliska zob.indeks HMS

EN

Water Framework Directive; river; hydromorphology; research method; River Habitat Survey method zob.RHS method; RHS method; HQA index; Habitat Quality Assessment index zob.HQA index; HMS index; Habitat Modification Score zob.HMS index

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2010
• Tom: 09
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.23-34,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jusik S.

• Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Piątkowska 94c, 60-649 Poznań

autor

Szoszkiewicz K.

Bibliografia

• Adynkiewicz-Piragas M., 2008. Ocena hydromorfologiczna koryt rzecznych w aspekcie oceny stanu ekologicznego zgodnie z wymogami RDW. [W:] Meteorologia, hydrologia, ochrona środowiska: kierunki badań i problemy. Red. A. Dubicki. IMGW Warszawa, 74–79.
• Buffagni A., Erba S., Cazzola M., Kemp J.L., 2004. The AQEM multimetric system for the southern Italian Apennines: Assessing the impact of water quality and habitat degradation on pool macroinvertebrates in Mediterranean rivers. Hydrobiologia 516, 313–329.
• Clarke R.T., Furse M.T., Gunn R.J.M., Winder J.M., Wright J.F., 2002. Sampling variation in macroinvertebrate data and implications for river quality indices. Freshwater Biol. 47, 1735–1751.
• Clarke R.T., 2004. STARBUGS 1.1 (STAR Bioassessment Uncertainty Guidance Software). Error/Uncertainty module software. Centre for Hydrology and Ecology in Dorset (CEH).
• European Union, 2000. Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 Oct. 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policy. OJEC L 327/1 of 22.12.2000.
• Environmental Agency, 1997. River Habitat Survey – 1997 Field Survey Guidance Manual. Incorporating Sercon Bristol.
• Environment Agency, 2003. River Habitat Survey in Britain and Ireland. Field Survey Guidance Manual. Environment Agency Warrington.
• Fox P.J.A., Naura M., Scarlet P., 1998. An account of the derivation and testing of a standard field method, River Habitat Survey. Aquat. Conserv. Mar. Freshw. Ecosyst. 8, 455–475.
• Furse M., Hering D., Moog O., Verdonschot P., Sandin L., Brabec K., Gritzalis K., Buffagni A., Pinto P., Friberg N., Murray-Bligh J., Kokes J., Alber R., Usseglio-Polatera P., Haase P., Sweeting R., Bis B., Szoszkiewicz K., Soszka H., Springe G., Sporka F., Krno I., 2006. The STAR project: context, objectives and approaches. Hydrobiologia 566, 3–29.
• Gacka-Grzeskiewicz E., Cichocki Z., Walczak M., 1997. Weryfikacja krajowych korytarzy ekologicznych ze względu na stan przekształcenia sieci wodnej. Etap II Metody oceny dolin rzecznych jako korytarzy ekologicznych. IOŚ Warszawa (maszynopis).
• Hering D., Johnson R.K., Kramm S., Schmutz S., Szoszkiewicz K., Vardenschot P.F.M., 2006. Assessment of European streams with diatoms, macrophytes, macroinvertebrates and fish: a comparative metric-based analysis of organism response to stress. Freshw. Biol. 51, 1757–1785.
• Ilnicki P., Lewandowski P., 1997. Ekomorfologiczna waloryzacja dróg wodnych Wielkopolski. Bogucki Wyd. Nauk. Poznań.
• Kamykowska M., Kaszkowski L., Krzemień K., 1999. River channel mapping instruction. Key to the river bed description. W: River channel. Pattern, structure and dynamics. Red. K. Krzemień. Pr. Geogr. IGUJ 104, 9–25.
• Lorenz A., Hering D., Feld C.K., Rolauffs P., 2004. A new method for assessing the impact of morphological degradation on the benthic invertebrate fauna for streams in Germany. Hydrobiologia 516, 107–127.
• Nachlik E. (red.), 2004. Identyfikacja i ocena oddziaływań antropogenicznych na zasoby wodne dla wskazania części wód zagrożonych nie osiągnięciem celów środowiskowych. Politechnika Krakowska Kraków.
• Oglęcki P., Pawłat H., 2000. The index method of small lowland river environmental evolution. Annals of SGGW. Land Reclam. 30, 37–43.
• Olejnik M., 2008. Ocena możliwości wykorzystania zdjęć lotniczych i satelitarnych w hydromorfologicznej waloryzacji rzek nizinnych. Praca doktorska. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu (maszynopis).
• Raven P.J., Holmes N.T.H., Dawson F.H., Fox P.J.A., Everard M., Fozzard I.R., Rouen K.J., 1998. River Habitat Quality: The physical character of rivers and streams in the UK and Isle of Man. River Habitat Survey Report No 2. Environment Agency Bristol, Scottish Environment Protection Agency Stirling, Environment and Heritage Service Belfast.
• Raven P.J., Holmes N.T.H., Naura M., Dawson F.H., 2000. Using river habitat survey for environmental assessment and catchment planning in the UK. Hydrobiologia 422, 359–367.
• Raven P., Holmes N., Scarlett P., Szoszkiewicz K., Ławniczak A., Dawson H., 2008. River Habitat and macrophyte surveys in Poland. Results from 2003 and 2007. Environment Agency Bristol, 1–29.
• Staniszewski R., Szoszkiewicz K., Zbierska J., Leśny J., Jusik S., Clarke R., 2006. Assessment of sources of uncertainty in macrophyte surveys and the consequences for river classification. Hydrobiologia 566, 235–246.
• Szoszkiewicz K., Buffagni A., Davy-Bowker J., Lesny J., Chojnicki B., Zbierska J., Staniszewski R., Zgola T., 2006. Occurrence and variability of River Habitat Survey features across Europe and consequences on data quality evaluation. Hydrobiologia 566, 267–280.
• Szoszkiewicz K., Zgoła T., Jusik S., Hryc-Jusik B., Dawson F.H., Raven P., 2008. Hydromorfologiczna ocena wód płynących. Podręcznik do badań terenowych według metody River Habitat Survey. Bogucki Wyd. Nauk. Poznań – Warrington.
• Walker J., Diamond M., Naura M., 2002. The Development of Physical Habitat Objectives. Aquat. Conserv. Mar. Freshw. Ecosyst. 12, 381–390.