PL
W doświadczeniu wazonowym oceniano wpływ kompostów wytworzonych z nieselekcjonowanych odpadów komunalnych i zieleni miejskiej na kształtowanie wysokości uzyskanego plonu roślin oraz zawartość i plon białka. Działanie kompostów porównywano z wpływem obornika stosowanego w dawkach równoważnych z kompostami pod względem ilości wniesionego azotu ogółem i węgla organicznego. Na wybranych obiektach zastosowano uzupełniające nawożenie mineralne. Użyźnianie gleby kompostami przyczyniło się do zwiększenia plonu suchej masy uprawianych roślin, co szczególnie uwidoczniło się w pierwszym roku badań. Następczy wpływ kompostów był znacznie słabszy. Zwiększając dawki kompostów z odpadów miejskich najczęściej uzyskiwano wzrost plonu roślin. Najkorzystniej na plonowanie roślin wpłynął kompost 3 miesięczny. Wyraźną zwyżkę plonowania obserwowano na obiektach kompost + NPK, co wskazuje na deficyt azotu mineralnego w glebie oraz potrzebę dodatkowego nawożenia mineralnego. Zawartość białka w roślinach była uzależniona w większym stopniu od gatunku uprawianej rośliny niż fazy dojrzałości kompostu i wielkości dawki. W przypadku kukurydzy do zwiększenia zawartości białka w największym stopniu przyczynił się kompost 1 miesięczny, natomiast w słoneczniku kompost 1 i 3 miesięczny. U pozostałych gatunków roślin, uprawianych w drugim i trzecim roku doświadczenia, takie efekty obserwowano po zastosowaniu kompostu 3 i 6 miesięcznego. Nawożenie kompostem z zieleni miejskiej przyczyniło się do większego wzrostu plonu białka, w porównaniu z kompostami z odpadów komunalnych w przypadku słonecznika i facelii, zbliżone efekty otrzymano w uprawie jęczmienia, natomiast słabsze u kukurydzy i gorczycy.
EN
A vegetation experiment was established to evaluate the effect of composts made from non-segregated municipal waste and green waste on the yield of plants as well as the composition and yield of plant protein. The effect produced by composts was compared to that of farmyard manure applied in rates equal to composts in terms of total nitrogen and organic carbon introduced to the soil. Fertilization of soils with composts contributed to producing more dry weight of crops, which was particularly evident in the first year of the experiment. The indirect effect of composts was much weaker. By inereasing rates of composted municipal waste, it was generally possible to obtain higher crop yields. Compost stored for three months produced the most desirable effects in that respect. Much higher yields were obtained when compost + NPK were used, which implies that the soil was deficient in mineral nitrogen and the supplementation with mineral fertilizers was needed. The content of protein in plants was more strongly dependent on the species of crops than the maturity of composts or the applied rates. For maize, the protein concentration was raised more profoundly under the influence of one-month compost, whereas in sunflower such an effect appeared under the effect of both one- and three-month composts. Also, for other tested species, in the second and third year of the experiment the protein content rose most considerably following fertilization with one- and three-month compost. For sunflower and phacelia, fertilization with green waste compost caused a higher rise in the protein content in plants than the application of the municipal waste compost. Both types of composts produced similar influence on protein in harley, whereas green waste compost was less efficient in the case of maize and mustard.