Zróżnicowanie genotypowe i analiza stabilności plonowania i parametrów technologicznych nasion fasoli karłowej (Phaseolus vulgaris L.)

• Autorzy: Boros L. , Wawer A.

Warianty tytułu

EN

Genotypic variation and seed yield stability analysis and seed quality parameters of dry bean cultivars (Phaseolus vulgaris L.)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oceniono efekty genotypowe oraz analizowano stabilność plonowania i parametry technologiczne nasion krajowych odmian fasoli karłowej uprawianej przez sześć sezonów wegetacyjnych w Radzikowie. Stwierdzono istotność różnic genotypowych dla sezonów wegetacyjnych oraz istotność interakcji genotypowo-sezonowych dla wszystkich badanych cech. Analiza komponentów wariancji wykazała, że dla masy 100 nasion oraz zawartości łuski, zawartości popiołu i czasu gotowania - komponent genotypowy znacząco przewyższał komponent genotypowo-sezonowy. Absorpcja wody, elektroprzewodnictwo roztworów to parametry o wysokim udziale obydwu komponentów wariancji. Najwyższy udział komponentów wariancji, innych niż genotypowy, stwierdzono dla plonu nasion z poletka oraz zawartości białka. Analiza stabilności według procedury Francis & Kannenberg pozwoliła na pogrupowanie i wyodrębnienie genotypów łączących pożądany potencjał plonowania z korzystnymi, przynajmniej dwiema, cechami kulinarnej jakości oraz niską zmiennością w latach. Wytypowane odmiany mogą być wykorzystane w pracach hodowlanych w celu poprawy określonych parametrów w procesie hodowlanym.

EN

The study was conducted to estimate genotypic effects and analysis of seed yield stability and technological parameters of the seeds of 21 dry hean cultivars of Polish origin grown for six years at one location. Significant genotype and seasons differences were observed for all parameters. Also all traits showed significant genotype x growing seasons interactions. Variance component estimates showed that genotypic components for 100 seed mass, testa content, ash content and cooking time was substantially larger than that for season and genotype x season components, indicating that genotypie effects predominated over environmental effects for these parameters. The highest values of non-genetic sources of variance were found for seed yield per plot and protein content. Stability analyses with Francis & Kanneberg genotype grouping techniąue allowed to identify genotypes that posses combinations of high yield potential, with at least two favorable parameters of culinary quality with a low year to year variation. The great variability of evaluated attributes suggests that these selected cultivars may be useful as parents in hybridization programs to produce dry bean with improved traits.

Słowa kluczowe

PL

fasola karlowa; fasola zwykla; nasiona; odmiany krajowe; parametry technologiczne; Phaseolus vulgaris; plonowanie; sklad chemiczny; stabilnosc plonowania; zroznicowanie genotypowe

EN

common bean; seed; domestic cultivar; technological parameter; Phaseolus vulgaris; yielding; chemical composition; yielding stability; genotype difference

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2010
• Tom: 555
• Opis fizyczny: s.169-179,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Boros L.

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin - Państwowy Instytut Badawczy w Radzikowie, 05-870 Błonie

autor

Wawer A.

Bibliografia

• АОАС 1990. Association of official analytical chemists, Official methods of analysis. 15th edition. Arlington, Virginia, USA. AOAC 923.03 method.
• Asensio-S.-Manzanera M.C., Ibeas A., Fernández S., López R., Asensio C. 2005. Eenvironmental influence on cooking time. Bean Improv. Cooperative 48: 44-45.
• Balasubramanian P., Slinkard A., Tyler R., Vandenberg A. 1999. Genotype and environment effect on canning quality of dry bean grown in Saskatchewan. Can. J. Plant Sci. 79: 335-342.
• Boros L. 2003. Variation in physical and chemical properties and cooking time of dry bean seeds. Veget. Crops Res. Bull. 58: 63-68.
• Boros L., Wawer A. 2005. Assessment of seasonal and genotypie effects on yield, quality parameters of seed and cooking time of dry edible beans (Phaseolus vulgaris L.). Veget. Crops Res. Bull. 63: 45-53.
• Boros L., Wawer A. 2006. Genetic variability and interrelationships between traits for agronomic performance and seeds culinary quality of dry bean lines and their parents. Veget. Crops Res. Bull. 65: 29-37.
• Castellanos J.Z., Guzman-Malando H., Acosta-Gallegos J.A., Kelly J.D. 1995. Effects of hardshell character on cooking of common beans grown in semiarid highlands of Mexico. J. Sci. Food Agri. 69: 437-443.
• Coelho C.M.M, Vargas V.P., Souza C.A., Pereira T., Santos J.C.R 2009. Cooking quality of common beans as influenced by different nitrogen levels and time of application. Int. J. Agric. Biol. 11: 261-265.
• Coskuner Y., Karababa E. 2003. Effect of location and soaking treatments on cooking quality of some chickpea breeding lines. International J. of Food Science and Technology 38: 751-757.
• Elia F.M., Hosfield G.L., Kelly J.D., Uebersax M.A. 1997. Genetic analysis and interrelationships between traits for cooking time, water absorption, and protein and tannin content of Anden dry beans. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 122(4): 512-518.
• Escribano M.R., Santalla M., De Ron A.M. 1997. Genetic diversity in pod and seed quality traits of common bean populations from northwestern Spain. Euphytica 93: 71-81.
• FAOSTAT 2009. http://faostat.fao.org.
• Francis T.R., Kannenberg L.W. 1978. Yield stability studies in short-season maize. I. A descriptive method for grouping genotypes. Can. J. Plant Sci. 58: 1029-1034.
• Hosfield G.L., Uebersax M.A., Isleib T.G. 1984. Seasonal and genotypie effects on yield and physico-chemical seed characteristics related to food quality in dry edible beans. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 109: 182-189.
• Iliadis C. 2001. Effects of harvesting procedure, storage time and climatic conditions on cooking time of lentils (Lens culinars Medikus). J. Sci. Food Agri. 81: 590-593.
• Jackson G.M., Varriano-Marston E. 1981. Hard-to-cook phenomenon in beans: Effect of accelerated storage on water absorption and cooking time. J. Food Sci. 46: 799-803.
• Kelly J.D., Bliss F.A. 1975. Heritability estimates of percentage seed protein and available methionine and correlation with yield in dry beans. Crop Sci. 15: 753-757.
• Krupa U. 2008. Main nutritional and antynutritional compounds of bean seeds - a review. Pol. J. Food Nutr. Sci. 58(2): 149-155.
• Leterme P. 2002. Recommendation by health organizations for pulse consumption. British J. Nutr. 88, Suppl. 3: 239-242.
• Mathers J.C. 2002. Pulses and carcinogenesis: potential for the prevention of colon, breast and other cancers. Brit. J. Nutr. 88, Suppl. 3: 273-279.
• Onder M., Babaoglu M. 2001. Interactions amongst gmin variables in various dwarf dry bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars. J. Agronomy& Crop Science 187: 19-23.
• Saha S., Singh G., Mahajan V., Gupta H.S. 2009. Variability in nutritional and cooking quality in bean (Phaseolus vulgaris L.) as a function of genotype. Plant Foods Hum. Nutr. 64: 174-180.
• Santalla M., Fueyo M.A., Rodino A.P., de Ron A.M. 1999. Breeding for culinaiy and nutritional quality of common bean (Phaseolus vulgaris L.) in intercropping with maize (Zea mays L.). Biotechnol. Agron. Soc. Environ. 3(4): 225-229.
• SAS Institute IMC 2004. SAS 9.1. Companion for Windows. Cary, NC, USA. SAS Publishing, SAS Institute, Inc.
• Shellie K.C., Hosfield G.L. 1991. Genotype x environmental effects on food quality of common bean: Resource-efficient testing procedures. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 116(4): 732-736.
• Soral-Śmietana M., Krupa U., Ocicka K., Waszkiewicz M., Boros L. 2003. Chemical and functional characteristics of Polish white-seeded bean varieties (Phaseolus vulgaris L.). Horticulture and Vegetable Growing 22(4): 68-74.