PL
Badania przeprowadzono w latach 2007-2009 na poletkach doświadczalnych w Bałcynach. Uprawiano trzy odmiany ziemniaka jadalnego: wczesną Adam oraz późne Rudawa i Skawa. Doświadczenie obejmowało następujące kombinacje nawożenia dolistnego: A. Basfoliar 12-4-6 (8 dm³·ha⁻¹), B. ADOB Mn (4 dm³·ha⁻¹), C. Solubor DF (2 dm³·ha⁻¹), D. ADOB Mn (2 dm³·ha⁻¹) + Solubor DF (1 dm³·ha⁻¹), E. ADOB Mn (2 dm³·ha⁻¹) + Basfoliar 12-4-6 (4 dm³·ha⁻¹), F. Basfoliar 12-4-6 (4 dm³·ha⁻¹) + Solubor DF (1 dm³·ha⁻¹), G. Basfoliar 12-4-6 (2,7 dm³·ha⁻¹) + ADOB Mn (1,3 dm³·ha⁻¹) + Solubor DF (0,7 dm³·ha⁻¹), H. kontrola bez nawożenia dolistnego. Aplikację nawozów dolistnych wykonano jednorazowo w fazie pełnego zwarcia międzyrzędzi ziemniaka. W doświadczeniu rozpatrywano zdrowotność bulw ziemniaka po sześciu tygodniach przechowywania. Zarazę ziemniaka szacowano w 5 kg próbie bulw, podając % masy porażonych bulw. Parch zwykły i ospowatość bulw oceniano na 100 bulwach pobranych z poszczególnych poletek, składających się na kombinację według 9-stopniowej skali. Wyniki przedstawiono w % jako indeksy porażenia. Wyniki opracowano statystycznie (STATISTICA ® 8.0 2007-2008). Nasilenie objawów omawianych chorób było większe na bulwach pochodzących ze zbiorów w 2007 i 2009 roku niż w 2008. Zaraza ziemniaka wystąpiła na bulwach w małym nasileniu, a najwyższy procent chorych bulw - 2,5 zanotowano w 2007 r. na odmianie Adam w kombinacji kontrolnej oraz w kombinacji z zastosowanym nawozem Solubor DF. Odmiana Adam i Rudawa charakteryzowały się istotnie wyższym porażeniem przez Streptomyces scabies w porównaniu do odmiany Skawa. Najsilniejsze objawy parcha zwykłego stwierdzono na bulwach wszystkich odmian w kombinacji bez nawożenia, z istotną różnicą między średnimi indeksów porażenia tylko u odmiany Rudawa. Objawy ospowatości, co potwierdza analiza średnich z okresu badawczego, częściej obserwowano na bulwach wyrosłych z roślin nienawożonych lub nawożonych pojedynczo nawozami. Największe ograniczenie porażenia przez Rhizoctonia solani stwierdzono na bulwach badanych odmian w kombinacji z łącznie aplikowanymi trzema nawozami.
EN
The study was conducted over the years 2007-2009 in the experimental plots in Bałcyny. Early cultivar Adam and late cultivars Rudawa and Skawa were grown. The following foliar fertilizers were applied: A. Basfoliar 12-4-6 (8 dm³·ha⁻¹), B. ADOB Mn (4 dm³·ha⁻¹), C. Solubor DF (2 dm³·ha⁻¹ ), D. ADOB Mn (2 dm³·ha⁻¹) + Solubor DF (1 dm³·ha⁻¹), E. ADOB Mn (2 dm³·ha⁻¹) + Basfoliar 12-4-6 (4 dm³·ha⁻¹), F. Basfoliar 12-4-6 (4 dm³·ha⁻¹) + Solubor DF (1 dm³·ha⁻¹), G. Basfoliar 12-4-6 (2.7 dm³·ha⁻¹) + ADOB Mn (1.3 dm³·ha⁻¹) + Solubor DF (0.7 dm³·ha⁻¹), H. control treatment, no foliar fertilization. The foliar fertilizers were applied once, at the stage of maximum row closeness. The health status of potato tubers was determined after a six-week storage. The incidence of late blight (Phytophthora infestans) was evaluated in 5 kg samples for each treatment. The results were expressed as a percentage of the mass of infected tubers. The rates of tuber infection with Streptomyces scabies and Rhizoctonia solani were estimated on 100 tubers selected randomly of particular treatments, according to a nine-point scale (1-no symptoms, 9-most severe symptoms) and were presented as a percentage infection index. The results were verified statistically by an analysis of variance in a randomized block design (STATISTICA ® 8.0 2007-2008 software). Means were compared by Duncan’s test (significance level 0.05). The severity of the studied diseases was higher on tubers harvested in 2007 and 2009 than in 2008. The infection rates of early blight were low, and the highest percentage of affected tubers (2.5%, cv. Adam) was noted in 2007 in the control treatment and in the treatment with Solubor DF. Cultivars Adam and Rudawa were infected with Streptomyces scabies to a significantly higher degree than the cv. Skawa. The strongest disease symptoms were observed on tubers of all cultivars in the non-fertilized treatment, and a significant difference between the mean values of the infection index was noted only in cv. Rudawa. The symptoms of black scurf were more common on non-fertilized tubers and on tubers treated with single fertilizers, as confirmed by the mean values obtained in the study. The infection caused by Rhizoctonia solani was effectively controlled by the combined application of three fertilizers.