PL
Obiektem badań były gleby z poboczy dróg śródleśnych stanowiących w strukturze krajobrazu korytarze antropogeniczne. Celem pracy była ocena wpływu korytarzy antropogenicznych na aktywność enzymatyczną gleb leśnych. Badania zlokalizowano na Pobrzeżu Szczecińskim, w 4 ekosystemach leśnych, na glebach wytworzonych z piasku polodowcowego. Badaniami objęto następujące powierzchnie: strefa pobocza (skraj pobocza), przylegająca bezpośrednio do krawędzi lasu; pobocze właściwe; przydrożny rów; skarpa o wysokości około 1-2 m i nachyleniu 30°. Korytarze antropogeniczne, jakimi są drogi śródleśne w istotny sposób zakłócały nasilenie procesów biochemicznych w glebach, co wskazuje na ich negatywny wpływ na potencjał samoregulacyjno-odpornościowy i buforujący krajobrazu. Stwierdzony kilkakrotny wzrost aktywności badanych enzymów (dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej, fosfatazy alkalicznej, ureazy i proteazy) w glebach w obrębie rowów, a także ich wysoka inaktywacja w strefach brzegowej i właściwej wskazuje na naruszenie równowagi biologicznej w systemie krajobrazowym i zakłóceniach w obiegu materii i przepływie energii pomiędzy elementami krajobrazu.
EN
The subject of the studies concerned soils from the roadsides of forest roads constituting anthropogenic corridors in the landscape structure. The aim of this investigation was to assess the influence of anthropogenic corridors on enzymatic activity of forest soils. The studies were located in Pobrzeże Szczecińskie in 4 forest ecosystems on soils which originated from postglacial sand. The following surfaces were covered by the studies: roadside zone (roadside edge) directly adjacent to the forest edge, the roadside proper, roadside trench, and the escarpment of the height of approximately 1 to 2 m and a 30° inclination. The anthropogenic corridors, i.e. forest roads, significantly disturbed the intensity of bio-chemical processes in soils, which indicates their negative influence on the self-regulation and resistance potential as well as on the buffering potential of the landscape. The multiple increase observed in the activity of enzymes (dehydrogenases, acid phosphatase, alkaline phosphatase, urease and protease) in soils within the trenches and their high inactivation in the edge and proper zones show the disturbance of biological balance in the landscape system and interferences in matter circulation and energy flow between landscape elements.