EN
Celem badań była ocena potrzeb jesiennego nawożenia azotem, zarówno doglebowego, jak i dolistnego w sadzie jabłoniowym. Doświadczenie założono w 2001 roku w Warszawie - Wilanowie. Użyto drzew odmiany Jonagored wysadzonych wiosną 1996 roku na podkładkach P 16 i P 22, w rozstawie 3.5 x 1.2 m. Zastosowano następujące kombinacje nawożenia: (1) N - 0 (bez azotu, kontrola); (2) N - 50 (50 kg N∙ha-1, doglebowo jesienią na całej powierzchni); (3) N - 100 (100 kg N∙ha-1, doglebowo jesienią na całej powierzchni); (4) 5% mocznik (dolistnie); (5) N - 50 + 5% mocznik (50 kg N∙ha-1, doglebowo jesienią + 5% mocznik dolistnie). Zarówno nawożenie doglebowe, jak i dolistne wykonywano jesienią po zbiorze owoców. Zawartość azotu w liściach we wszystkich latach badań nie zależała w sposób istotny od kombinacji nawożenia. Żadna z zastosowanych dawek nawożenia azotem, jak i sposób jego podania nie powodowała silniejszego wzrostu drzew. Nawożenie azotem nie miało też wpływu na plonowanie drzew w poszczególnych latach, ani na sumę plonów za lata (2002-2008). Wskaźnik intensywności owocowania wyrażony stosunkiem sumy plonów (2002-2008) do pola powierzchni przekroju poprzecznego pnia mierzonego jesienią 2008 również nie zależał ani od sposobu ani od dawki zastosowanego nawożenia azotem.
PL
The main objective of this study was to assess the need for autumn foliar and soil nitrogen application in the apple orchard. The experiment was established at Warsaw-Wilanów in 2001. Jonagored cv. apple trees on P 16 and P 22 rootstock planted in spring 1996, spaced 3.5 x 1.2 m were used. Starting from autumn 2001, five fertilizer treatments were applied: (1) N - 0 (control, without nitrogen); (2) N - 50 (50 kg N∙ha-1, soil applied in autumn on the whole surface); (3) N - 100 (100 kg N∙ha-1, soil applied in autumn on the whole surface); (4) 5% urea (foliar nutrition in autumn); (5) N - 50 + 5% urea (50 kg N∙ha-1, soil applied in autumn + 5% urea, foliar nutrition in autumn). Nitrogen was applied as urea, in autumn after harvest. No differences in the leaf N content affected by different fertilizer treatments were found for all years of the study. No significant response to the autumn nitrogen fertilization was noted in the vegetative growth of trees, yield in the successive years and the cumulative yield in the years 2002-2008. The cropping efficiency coefficient for seven years (2002-2008) calculated in relation to the final trunk cross-sectional area (autumn 2008), did not depend on the nitrogen fertilization either.