PL
Przyczyną wielu awarii budowli hydrotechnicznych są nieprawidłowo zaprojektowane urządzenia upustowe. W przypadku dużych budowli rozwiązania projektowe są weryfikowane na modelach fizycznych dla warunków nadzwyczajnych obciążeń, a także w celu zoptymalizowania skomplikowanych kształtów. Autorzy przedstawili proces badań nad projektowanym jazem na wlocie do kanału ulgi Odra–Widawa, mający na celu weryfikację warunków przepuszczania wielkich wód dla założonych poziomów wody dolnej, sprawdzenie przyjętych kształtów elementów jazu i efektywności rozpraszania energii w niecce wypadowej. Wstępną analizę zjawiska napływu wody na jaz wykonano za pomocą symulacji metodą wirów w celu określenia geometrii modelu. Następnie wykonano badania na modelu fizycznym jazu klapowego dla sprawdzenia przyjętych w projekcie założeń oraz sformułowano wnioski i zalecenia do projektu jazu.
EN
An improperly designed hydroengineering constructions are the cause of many failures of hydraulics structures. The design solutions are verified in the physical models for emergency load conditions and in order to optimize complex shapes in the case of large hydroengineering constructions. The authors presented the research process of the designed weir at the inlet to flood channel Odra-Widawa with the aim of verifying the conditions for transmission of flood waters. The check of designed shapes of weir elements and efficiency of energy dissipation in the stilling basin according to the desired water levels was performed. Using vortex method the preliminary analysis of the water inflow into the weir were performed for determining the geometry of the model. Then tests on the physical model of the “fish-belly” flap were done to verify the assumptions adopted in the project and formulated conclusions and recommendations to the weir project.