Nowe, bogate stanowisko rzadkiego storczyka - wyblinu jednolistnego Malaxis monophyllos (Orchidaceae) w dolinie Rospudy (Puszcza Augustowska)

• Autorzy: Jermakowicz E. , Sleszynski M.

Warianty tytułu

EN

New, rich stand of Malaxis monophyllos (Orchidaceae) in Rospuda river valley (Augustow Primeval Forest)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia charakterystykę jednego z najliczniejszych stanowisk wyblinu jednolistnego Malaxis monophyllos (L.) Sw. w północno-wschodniej Polsce, zlokalizowanego w południowej części doliny Rospudy. Pędy rośliny skupione są na powierzchni około 30 m2, na mineralnym wyniesieniu, w otoczeniu rozległych, otwartych torfowisk. W 2008 roku na stanowisku tym pojawiło się 119 pędów, z czego ponad 1/3 kwitła. W kolejnym roku obserwacji liczebność pędów zmniejszyła się o 26%. W 2009 roku odnalezione zostały również kolejne trzy stanowiska, w odległości około kilometra od wcześniejszego. W związku z dużymi wahaniami liczebności pędów wyblinu jednolistnego wskazane jest objęcie opisanych stanowisk monitoringiem, który pozwoli na oszacowanie wpływu zmian siedliskowych, w tym postępującego zacienienia, na ich liczebność i potencjał reprodukcyjny

EN

Malaxis monophyllos is a strictly protected species in Poland and in all European countries where it grows. It belongs to Amphi-Boreal-Alpine distribution group, with characteristic lowland-highland disjunction of populations. In Southern Poland it occurs in Carpathians and Sudety Mts and also in the Lublin and Małopolska Uplands. But most localities of M. monophyllos are in northern lowlands, especially in the Masurian, Pomeranian and Lithuanian Lake Districts, which are a part of boreal distribution range of this species. Populations are often very small and spatial isolated in moistly forests, swamps and peat bogs. The main reason of this situation is very fast declining number of populations of this species in many European countries over last years. In 2006–2009 new localities of M. monophyllos was discovered in the southern part of the Rospuda river valley in east part of Augustów Primeval Forest. The largest station consisted of 119 shoots, in which 33% were flowering in 2008. About 26% of shoots did not emerge in subsequent year. Another three localities were found, about 1 km from previous ones. Continuous monitoring will be a suitable action, to estimate impact of shade and environmental changes on generative reproduction and persistent of this localities

Słowa kluczowe

PL

dolina Rospudy; gatunki rzadkie; gatunki zagrozone; Malaxis monophyllos; nowe stanowiska; Orchidaceae; Puszcza Augustowska; storczyki; storczykowate; wyblin jednolistny; wystepowanie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2011
• Tom: 67
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.80-84,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jermakowicz E.

• Zakład Botaniki, Instytut Biologii, Wydział Biologiczno-Chemiczny, Uniwersytet w Białymstoku, ul.Świerkowa 20 B, 15-674 Białystok

autor

Sleszynski M.

Bibliografia

• Anderson D.G. 2006. Malaxis brachypoda (A. Gray) Fernald (white adders-mouth orchid): A Technical Conservation Assessment. Colorado State University, Fort Collins, CO.
• Bernacki L. 1998. Występowanie wybranych górskich gatunków storczykowatych w rejonie Wyżyny Śląskiej (południowa Polska). Acta Univ. Wrat. 2038. Pr. Bot. 76.
• Bernacki L. 2001. Malaxis monophyllos. W: Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (red.). Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Inst. Bot. im. W. Szafera i Inst. Ochr. Przyr., PAN, Kraków: 576-578.
• Bernacki L. 2008. Malaxis monophyllos. W: Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H. (red.). Czerwona Księga Karpat Polskich. Rośliny naczyniowe. Inst. Bot. im. W. Szafera i Inst. Ochr. Przyr., PAN, Kraków: 471-473.
• Bernacki L., Babczyńska-Sendek B., Tokarska-Guzik B., Sobierajska J. 1991. Nowe stanowiska Malaxis monophyllos (L.) SWARZ (Orchidaceae) na Wyżynie Śląskiej i terenach sąsiednich. Acta Biol. Siles. Florystyka i Geogr. Roślin 19 (36): 43-53.
• Bernacki L., Chowaniec B. 2003. Nowe dane o występowaniu wyblinu jednolistnego Malaxis monophyllos (L.) Sw. (Orchidaceae) w Paśmie Babiogórskim (polskie Karpaty Zachodnie). Acta Biol. Siles. Ochr. Gat. Roślin i Florystyka. 37 (54): 65-69.
• Ciosek M.T., Bzdon G. 2000. Stanowiska wybranych gatunków z rodziny storczykowatych z okolic Kielc i Pińczowa. Chrońmy Przyr. Ojcz. 4 (56): 76-79.
• Jackowiak B., Celka Z., Chmiel J., Latowski K., Żukowski W. 2007. Red list of vascular flora of Wielkopolska (Poland). Biodiv. Res. Conserv. 5-8: 95-127.
• Jutrzenka-Trzebiatowski A., Szerejko T., Dziedzic J. 2002. Materiały do flory Wigierskiego Parku Narodowego. Parki Nar. i Rez. Przyr. 21 (1): 3-14.
• Kawecka A. 1991. Rośliny chronione, rzadkie i zagrożone w suwalskim Parku Krajobrazowym i na terenach przyległych. Parki Nar. i Rez. Przyr. 10: 92-109.
• Kaźmierczakowa R., Perzanowska J. 2000. Wyblin jednolistny Malaxis monophyllos w Pieninach. Chrońmy Przyr. Ojcz. 3 (56): 84-86.
• Oklejewicz K. 1993. Flora Dołów Jasielsko-Sanockich. Zesz. Nauk. UJ 1103 (26).
• Pawlikowski P. 2008. Rzadkie i zagrożone rośliny naczyniowe torfowisk w dolinie Kunisianki na Pojezierzu Sejneńskim. Fragm. Flor. Geobot. Pol. 15 (2): 205-212.
• Pawlikowski P., Jarzębowski F. 2009. Hammarbya paludosa - kolejny gatunek z rodziny Orchidaceae znaleziony na torfowiskach w dolinie Rospudy. Fragm. Flor. Geobot. Pol. 16 (1): 33-38.
• Sokołowski A. 1988. Flora roślin naczyniowych rezerwatu Rospuda w Puszczy Augustowskiej. Parki Nar. i Rez. Przyr. 9 (1): 33-43.
• Szlachetko D.L., Skakuj M. 1996. Storczyki Polski. Wyd. Sorus, Poznań: 235-239.
• Vakhrameeva M.G., Latarenko I.V., Varlygina T.I., Torosyan G.K., Zagulski M.N. 2008. Orchids of Russia and adjacent countries (with the border of the former USSR). A.R.G. Ganter Verlag, Ruggell/Lichtensten: 417-420, 612.
• Zając M. 1996. Mountain Vascular Plants in the Polish Lowlands. Pol. Bot. Stud. 11: 1-92.
• Zarzycki K., Szeląg Z. Red. 2006. Red list of vascular plants in Poland. W: Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.). Red List of Plants and Fungi in Poland. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Science, Kraków.