PL
Badano komposty 4 i 8 miesięczne z Radiowa k/Warszawy, odpady komunalne świeże, komposty 2 i 4 miesięczne z Katowic oraz 2 miesięczny z Lublina. W kompostowniach: Radiowo k/Warszawy i w Katowicach odpady były kompostowane w technologii Dano, w Lublinie kompostowanie wysegregowanej frakcji organicznej odpadów komunalnych przebiegało w pryzmach. W próbkach kompostów oznaczono 16 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych: naftalen, acenaften, fluoren, fenantren, antracen, fluoranten, piren, benzo[a]antracen, chryzen, benzo[b]fluoranten, benzo[k]fluoranten, benzo[a]piren, dibenzo[a,h]antracen, benzo[ghi]perylen, indeno[1,2,3-cd]piren. Stwierdzono wpływ czasu kompostowania na sumę WWA i zawartość poszczególnych węglowodorów. Okres dojrzewania kompostów powodował we wszystkich analizowanych kompostach zwiększanie udziału węglowodorów pięciopierścieniowych, bardziej kancerogennych i mutagennych.
EN
The research included 4 and 8 months composts from Radiowo k/Warszawy, fresh municipal waste, 2 and 4 moth composts from Katowice and 2 month compost from Lublin. In composting plants Radiowo near Warszawa and in Katowice wastes were composted according to DANO technology while in Lublin composting of the selected organic fraction of municipal wastes was done in prisms. Compost samples revealed the presence of 16 PAHs: (naftalen, acenaften, fluoren, fenantren, antracen, fluoranten, piren, benzo[a]antracen, chryzen, benzo[b]fluoranten, benzo[k]fluoranten, benzo[a]piren, dibenzo[a,h]antracen, benzo[ghi]perylen, indeno[1,2,3-cd]piren. The effect of composting time on the PAH sum and particular PAH content was demonstrated. The period of compost maturation in all the analysed cases resulted in the inerease of the PAH share, more carcinogenic and mutagenic.