PL
Wierzchołki pędów o długości 5-10 mm, wycięte ze sterylnych siewek dwóch odmian koniczyny białej (Romena i Wota), wyłożono do szalek Petriego na 12 pożywkach indukcyjnych. Zawierały one składniki zmodyfikowanej pożywki MS (z witaminami pożywki B5 i czterokrotnym stężeniem mikroelementów) i różniły się stężeniem hormonów (od 0 do 0,6 mg∙dm-3 NAA i od 0 do 6 mg∙dm-3 BAP). Szalki umieszczono na półkach w pokoju hodowlanym. Po czterech tygodniach oceniono indukcję organogenezy i przełożono eksplantaty na pożywkę regeneracyjną. Była to pożywka MS z witaminami pożywki B5 uzupełniona 0,04 mg∙dm-3 NAA i 0,4 mg∙dm-3 BAP. Regenerację pędów oceniono po 28 dniach. Odcięte rozetki liściowe umieszczono w półstężonej pożywce MS uzupełnionej NAA (od 0 do 0,4 mg∙dm-3). Po trzech tygodniach oceniono ukorzenienie pędów, 30 roślin wysadzono do doniczek z ziemią ogrodniczą i poddano procesowi hartowania. Pąki wierzchołkowe badanych odmian koniczyny indukowane pożywką bez hormonów wytwarzały pojedyncze pędy. Odmiana Romena wytworzyła najwięcej pędów (6,43) po indukcji organogenezy na pożywce zawierającej 4 mg∙dm-3 BAP i 0,6 mg∙dm-3 NAA, odmiana Wota miała największy współczynnik mnożenia (5,89) na pożywce z 2 mg∙dm-3 BAP i 0,4 mg∙dm-3 NAA. Przebieg ukorzeniania pędów zależał od stężenia NAA w pożywkach ukorzeniających. Na wszystkich etapach mikrorozmnażania obserwowano dużą zmienność wewnątrzodmianową. Młode rośliny koniczyny dobrze znosiły proces hartowania.
EN
The shoot tips (5-10 mm) cut off from the sterile seedlings of two white clover cultivars (Romena and Wota) were placed onto the Petri dishes filled with 12 types of induction medium. They contained the components of modified MS medium (with B5 medium vitamins and 4-times higher levels of microelements); they only differed with the hormone concentrations (from 0 to 0.6 mg∙dm-3 NAA and from 0 to 6 mg∙dm-3 BAP). The Petri dishes were placed on the shelves in the cultivation room. After 4 weeks, the organogenesis induction was assessed, then explants were transferred on the regeneration medium consisting of MS medium with B5 medium vitamins completed with 0.04 mg∙dm-3 NAA and 0.4 mg∙dm-3 BAP. The shoot regeneration was assessed after 28 days. Cut leaf rosettes were placed in the semi-concentrated MS medium supplied with NAA (from 0 to 0.4 mg∙dm-3). The shoot rooting was estimated after 3 weeks. Thirty seedlings were set into the pots filled with horticultural soil and subjected to hardening process. The shoot tips of white clover induced with the medium without hormones produced individual shoots. Romena cv. produced the largest number of shoots (6.43) after organogenesis induced by the medium containing 4 mg∙dm-3 BAP and 0.6 mg∙dm-3 NAA, while Wota cv. was characterized by the highest reproduction coefficient (5.89) on the medium with 2 mg∙dm-3 BAP and 0.4 mg∙dm-3 NAA. The shoot rooting process depended on NAA concentration in the rooting mediums. A significant intra-cultivar variability was observed at all stages of micropropagation. Young white clover plants well survived the hardening process.