Przekąski: rodzaj i częstość spożywania przez dzieci i młodzież

• Autorzy: Charzewska J. , Chwojnowska Z. , Wajszczyk B.

Warianty tytułu

EN

Snacking patterns: frequency and type in children and adolescents intake

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp: Zastępowanie posiłków łatwo dostępnymi przekąskami stało się szybko nasilającym się zwyczajem żywieniowym, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży w wielu krajach. Cel pracy: Analiza częstości występowania zjawiska spożywania przekąsek, ich rodzaju oraz ocena udziału w całodziennym spożyciu energii wśród dzieci i młodzieży. Materiał i metody: Dane pochodziły z dwóch grup demograficznych: 1) ogólnopolskiej próby dzieci w wieku 4 lat, wylosowanych z rejestru PESEL, zbadanych w 2007 roku, 2) losowo dobranej próby (losowanie dwustopniowe, szkoła i klasa) młodzieży w wieku okołopokwitaniowym 11 - 15 lat, z terenu Warszawy, zbadanej w latach 2005 - 2006. U dzieci 4 - letnich dane o spożyciu przekąsek i ich rodzaju pochodziły z zapisu całodziennego spożycia, u młodzieży zebrane były za pomocą metody wywiadu o spożyciu z ostatnich 24 godzin poprzedzających badanie. Wyniki: Częstość spożywania przekąsek jest duża, gdyż co najmniej jeden raz dziennie lub więcej spożywało je 98,8% dzieci czteroletnich i 85% młodzieży. Przekąski wnosiły u dzieci 548 kcal, u młodzieży 455 kcal, co stanowiło kolejno 30% i 20% ogółu całodziennej energii. Co piąte dziecko czteroletnie i co dziesiąty uczeń realizowali ponad połowę (≥ 50%) normy zapotrzebowania na energię za pomocą przekąsek. Przekąski zaliczane do niezdrowych, spożywane w nadmiarze, to przede wszystkim z grupy produktów słodycze (44% dzieci) i (35%) wśród młodzieży, następnie ciasta, ciasteczka, herbatniki oraz kolejno przekąski słone. W charakterze zdrowych przekąsek najczęściej spożywano owoce, warzywa, kolejno przekąski zbożowe i jako trzecia grupa - produkty mleczne. Wnioski: W upowszechniającym się zwyczaju spożywania przekąsek, potencjalnie istnieje możliwość poprawy diety w kierunku pro-zdroiwotnym, gdyż modyfikacja wyboru produktów szczególnie u młodzieży mogła by zmniejszyć istniejące najczęstsze niedobory składników mineralnych i witamin w dietach.

EN

Introduction: Replacing meals with readily available snacks has become a rapidly escalating dietary habit especially among children and adolescents in many countries. Aim: The analysis of the frequency of the phenomenon of eating snacks, their type and the assessment of its share in the daily energy intake among children and adolescents. Material and Methods: The data came from two demographic groups: 1. Polish nationwide sample of children aged 4, drawn from the register of Personal Identification Number PESEL, surveyed in 2007. 2. Randomly selected sample (two-stage draw, school and class) of adolescents aged 11 - 15, from Warsaw, surveyed in 2005 - 2006. In children aged 4, the data on the consumption of snacks and their type came from the all-day consumption record, in adolescents the data were collected by means of an interview on the consumption during the last 24 hours, preceding the syrvey. Results: The frequency of eating snacks is high, because 98.8% of four-year-old children and 85% of adolescents consumed them at least once a day or more . Snacks brought 548 kcal in children, and 455 kcal in adolescents, which accounted for respectively 30% and 20% of the daily energy. Every fifth four-year-old child and every tenth student met over half (≥50%) of the energy demand standard with the use of snacks. Snacks classified as unhealthy when eaten in excess include primarily sweets (44% children) and (35% adolescents), followed by cakes, cookies, biscuits and salty snacks. As healthy snacks, fruits, vegetables, cereal products and as a third group - dairy products were most often consumed. Conclusions: In growing habit of eating snacks, it is potentially possible to improve the diet in the pro-health direction, since modifying the choice of products, especially in adolescents, could reduce the existing, most common deficiencies of minerals and vitamins in the diet.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; dzieci; mlodziez; przekaski; czestotliwosc spozycia; spozycie zywnosci; calodzienne racje pokarmowe; wartosc energetyczna

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm. Suplement
• Rocznik: 2016
• Tom: 43
• Opis fizyczny: s.7-15,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Charzewska J.

• Samodzielna Pracownia Epidemiologii i Norm Żywienia, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

autor

Chwojnowska Z.

• Samodzielna Pracownia Epidemiologii i Norm Żywienia, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

autor

Wajszczyk B.

• Samodzielna Pracownia Epidemiologii i Norm Żywienia, Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie, Warszawa

Bibliografia

• 1. Ng M., Fleming T., Robinson M., et al.: Global, regional and national prevalence of overweight and obesity in children and adults during 1980 - 2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013. Lance, 2014, 384, 766 - 81. on-line http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(14)60460-8.
• 2. Cieślik J., Mrowicka B.: Struktura zmienności fenotypowej względnej masy ciała w fazie ontogenezy progresywnej - wyodrębniona metodą Cole’a. W: Otyłość epidemią XXI wieku. Wyd. AWF Warszawa, 2006, 12 - 23.
• 3. Kaczanowski K., Wronka I.: Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży z Żywca i Żywiecczyzny w roku 2002 na tle danych z lat 1962, 1972, 1982, 1992. W: Otyłość epidemią XXI wieku. Wyd. AWF Warszawa, 2006, 24 - 31.
• 4. Chrzanowska M.: Nadwaga i otyłość dzieci i młodzieży z Krakowa na tle standarów międzynarodowych. W: Otyłość epidemią XXI wieku. Wyd. AWF Warszawa, 2006, 32 - 41.
• 5. Wilczewski A., Popławska H., Dmitruk A.: Kształtowanie się wartości wskaźnika masy ciała oraz występowanie nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży z terenów wschodniej Polski. W: Otyłość epidemią XXI wieku. Wyd. AWF Warszawa, 2006, 42 - 53.
• 6. Chabros E., Charzewska J., Wajszczyk B., et al.: Częstość występowania nadwagi i otyłości u młodzieży warszawskiej. W: Otyłość epidemią XXI wieku. Wyd. AWF Warszawa, 2006, 54 - 62.
• 7. Kerr M. A., Rennie K. L., McCaffrey T. A., et al.: Snacking patterns among adolescents: a comparison of type,frequency and portion size between Britain in 1997 and Northern Ireland in 2005. Br. J. Nutr., 2009, 101, 122 - 131.
• 8. Piernas C., Popkin B. M.: Trends in snacking among U. S. Children. Health Affairs 2010, 29, no 3, 398 - 404.
• 9. Wouters E. J., Larsen J. K., Kremers S. P., Dagnelie P. C., et al.: Peer influence on snacking behavior in adolescence. Appetite 2010, 11 - 17.
• 10. Gilbert J. A., Miller D., Olson S., St-Pierre S.: After-school snack intake amaong Canadian children and adolescents. Can. J. Public Health, 2012, 103, 6, e 448 - e 4.
• 11. Wojtyła A., Biliński P., Bojar I., Wojtyła C.: Zaburzenia odżywiania u polskich gimnazjalistów, Prób. Hig. Epidemiol. 2011, 92, 2, 343 - 350.
• 12. Program komputerowy DIETA 4, DIETA 5, do oceny wielkości spożycia. Wyd. Instytutu Żywności i Żywienia, www.izz.waw.pl.
• 13. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., i wsp.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. PZWL, Warszawa, 2005.
• 14. Jarosz M.: Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja.: IŻŻ, POL-HEALTH, Warszawa, 2012 (http://mail.izz.waw.pl/~it/NORMY/NormyZywieniaNowelizacjaIZZ2012.pdf). 15. Chwojnowska Z., Charzewska J., Wajszczyk B., et ah: Nutritional deficiencies in the diets of preschool children.
• 16. Charzewska J., Chwojnowska Z., Chabros E., Wajszczyk B.: Nutritional deficiencies and their changes in the diet of adolescents after 2000. The Warsaw Adolescents Study.
• 17. Murakami K., Livingstone M. B. F.: Associations between meal and snack frequency and overweight and abdominal obesity in US children and adolescents from National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) 2003 - 2012. Br. J. Nutr., 115, 1819 - 1829, 2016.
• 18. Sebastian R. S., Cleveland L. E., Goldman J. D.,: Effect of snacking frequency on adolescents’ dietary intakes and meeting national recommendations. J. Adolescent Health 2008, 42, 503 - 511.