EN
The micromorphological characteristics of the pollen grain sculpture is one of the most important diagnostic traits in plants. Pollen grains in various species of the subfamily Prunoideae are characterized by variations in size, shape and exine sculpture. In the present work, for the first time, the micromorphology of pollen grains of fourteen cultivars from five fruit tree species of the genus Prunus was compared. Morphometric observations and analysis of pollen grains were performed using light and electron scanning microscopy. In terms of size, the pollen grains studied were classified as medium sized and large. Their shape was determined to be prolate, subprolate, or prolate spheroidal. The striae in the exine of P. armeniaca run parallel and can be branched or curved. The sculpture of P. persica grains shows elongated extending paralel regular and irregular striae, dichotomously branched. Regularly arranged, or at places branched, striae are found in the exine of P. avium pollen grains. The ornamentation of P. cerasus grains is composed of elongated striae, sometimes slightly curved or with a tendency to intertwine. The exine of P. domestica grains is characterized by forked, arched striae. The stria thickness differs significantly between cultivars within the species, while the groove width differs only between some species and cultivars. The obtained results on the exine sculpture of pollen grains can be used in the taxonomy of species of the genus Prunus.
PL
Mikromorfologiczna charakterystyka skulptury ziaren pyłku stanowi jedną z ważniejszych cech diagnostycznych roślin. Ziarna pyłku u różnych gatunków z podro dziny Prunoideae charakteryzuje zmienność co do wielkości, kształtu i skulptury egzyny. W prezentowanej pracy po raz pierwszy porównano mikromorfologię ziaren pyłku czternastu odmian w obrębie pięciu gatunków drzew owocowych z rodzaju Prunus. Obserwacje i badania morfometryczne ziaren pyłku wykonano przy użyciu mikroskopii świetlnej i skaningowej elektronowej. Badane ziarna pod względem wielkości zaliczono do średnich lub dużych. Ich kształt określono jako prolatum, subprolatum lub prolatospheroides. Prążki w egzynie P. armeniaca przebiegają równolegle, mogą być rozgałęzione lub wygięte. Skulptura ziaren P. persica obejmuje prążki miejscami przebiegające równolegle lub nieregularnie, albo dychotomicznie rozgałęzione. W egzynie ziaren pyłku P. avium występują regularnie ułożone obok siebie lub miejscami rozgałęzione prążki. Rzeźba ziaren P. cerasus tworzy wydłużone prążki, niekiedy z delikatnym wygięciem lub z tendencją do przeplatania. Egzyna ziaren P. domestica charakteryzuje się rozwidlonymi, łukowato wygiętymi prążkami. Grubość striae istotnie różni się między odmianami w obrębie gatunków, a szerokość rowków tylko między niektórymi gatunkami i odmianami. Uzyskane wyniki badań związane ze skulpturą egzyny ziaren pyłku mogą być wykorzystane w taksonomii gatunków z rodzaju Prunus.