EN
Background. There has been an increase in the prevalence of overweight and obesity in adolescents and young adults, especially in men than women. Many adolescents have a sedentary lifestyle and consume more processed, low-fiber foods. Objective. The aim of this study was to assess the frequency of fiber intake and its selected dietary source consumption in relation to the overweight among Polish male students. Material and Methods. This cross-sectional study involved 1,233 male students aged 13.0-24.9 years from northern, eastern and central Poland. The respondents completed a self-administered Block Screening Questionnaire for Fruit/Vegetable/ Fiber Intake and measurements of their body mass and height were performed. The overweight and obesity prevalence was assessed using international standards. Results. The most frequently consumed foods by students included: white bread and potatoes, fruit and fruit or vegetable juices. The odds of overweight (including obesity) were lower from 28% (OR=0.72; 95%CI:0.56-0.93) to 31% (OR=0.69; 95%CI:0.50-0.95) with a daily consumption of white bread compared to non-daily consumption of white bread. Consumption ≥4 times/week of prepared vegetables (cooked, preserved or marinated) was associated with 51% lower odds of overweight (OR=0.49; 95%CI:0.27-0.97) compared to consumption less than 4 times/week of these foods. The odds of overweight for the level of fiber intake was insignificant. Conclusions. This study provides surprising insights regarding high-fiber and low-fiber food consumption and overweight in Polish male students. A lower odds of overweight was associated with a higher frequency consumption of relatively low in fiber foods as white bread and cooked, preserved or marinated vegetables. Most of the students consumed fiber at an unacceptable level, so a beneficial impact of high-fiber foods on overweight prevalence was not shown.
PL
Wprowadzenie. Obserwuje się wzrost częstości występowania nadwagi i otyłości u młodzieży i młodych osób dorosłych, zwłaszcza u mężczyzn niż kobiet. Wielu nastolatków prowadzi siedzący tryb życia i spożywa wysoko przetworzoną, ubogą w błonnik żywność. Cel. Celem badań była ocena częstotliwości spożycia błonnika i wybranych, pokarmowych źródeł błonnika w relacji do występowania nadwagi u Polskich uczniów i studentów płci męskiej. Materiał i metody. Badania przekrojowe obejmowały 1 233 uczniów i studentów płci męskiej w wieku 13,0-24,9 lat z północnej, wschodniej i centralnej Polski. Respondenci wypełnili samozwrotny kwestionariusz Block (Screening Questionnaire for Fruit/Vegetable/Fiber Intake). Wykonano pomiary masy i wysokości ciała u każdego z badanych. Oceny występowania nadwagi i otyłości dokonano z wykorzystaniem międzynarodowych standardów. Wyniki. Do najczęściej spożywanych przez respondentów należały: biały chleb, ziemniaki, owoce, owocowe lub warzywne soki. Iloraz szans występowania nadwagi (w tym otyłości) był niższy o 28% (OR=0,72; 95%CI:0,56-0,93) do 31% (OR=0,69; 95%CI:0,50-0,95) u osób codziennie spożywających białe pieczywo w porównaniu z osobami, które nie spożywały codziennie białego pieczywa. Spożycie 4 razy w tygodniu lub częściej przetworzonych warzyw (gotowanych, konserwowanych lub marynowanych) było związane z 51% niższym ilorazem szans występowania nadwagi (OR=0,49; 95%CI:0,27-0,97) w porównaniu z rzadszym spożyciem tej żywności. Iloraz szans występowania nadwagi dla poziomu spożycia błonnika nie był istotny. Wnioski. Badanie dostarcza zaskakujących spostrzeżeń dotyczących spożycia żywności o wysokiej i niskiej zawartości błonnika i występowania nadwagi u Polskich uczniów i studentów płci męskiej. Niski iloraz szans występowania nadwagi był związany z częstszym spożyciem żywności o stosunkowo niskiej zawartości błonnika, takiej jak białe pieczywo i gotowane, konserwowane lub marynowane warzywa. Większość badanych uczniów i studentów spożywała błonnik na niewystarczającym poziomie, zatem nie odnotowano korzystnego wpływu spożycia żywności wysoko błonnikowej na występowanie nadwagi.