EN
Introduction. This paper constitutes a supplementary study of the research conducted to assess accumulation efficiency of selected trace elements by Xerocomus badius fruiting bodies picked in some regions of Poland in selected years. Material and methods. Atomic absorption/emission spectrometry techniques (FAAS and AES) were applied to determine in the fruiting bodies of this mushroom species the total contents of Ca, K, Mg and Na, as well as Al as a metal capable of entering into easy interactions with nutritional elements and inhibiting their proper action in the human organism. Results. The highest concentrations of Al, K and Mg were determined in mushroom fruiting bodies collected in the Lower Silesia Voivodeship, amounting to 28.08 ±5.81 mgkg'1 d.w., 2.39 ±0.21 gkg'1 d.w. and 372.31 ±90.55 mg kg'1 d.w., respectively. On the other hand, the highest concentrations of Ca (78.08 ±24.64 mg kg'1 d.w.) were recorded in mushrooms from the Łódź Voivodeship, while the highest concentrations of Na (77.03 ±20.46 mg kg'1 d.w.) - in those from the Pomeranian Voivodeship were observed. In general, BCF > 1 was found only for K accumulation. Conclusion. Concentrations of nutritional elements determined in this study revealed that the consumption of X. badius fruiting bodies supplied only smali quantities of these constituents in comparison with the amounts consumed in other produets. The detected Al concentrations showed that fruiting bodies of this mushroom species consumed in Poland during the past 20 years could not lead to health problems caused by the presence of this metal.
PL
Wstęp. Praca jest uzupełnieniem badań prowadzonych w połączeniu z oceną efektywności akumulacji wybranych pierwiastków śladowych przez owocniki podgrzybka brunatnego, pobieranych z kilku regionów Polski w wybranych latach. Materiał i metody. Wykorzystując atomową spektrometrię absorpcyjną i emisyjną (FAAS i AES), oznaczano w owocnikach podgrzybka brunatnego całkowitą zawartość Ca, K, Mg oraz Na, jak również Al jako metalu zdolnego do łatwego wchodzenia w interakcje z makroelementami oraz hamowania ich właściwego działania w organizmie ludzkim. Wyniki. Największe stężenia Al, K i Mg - wynoszące odpowiednio: 28,08 ±5,81 mgkg'1 s.m., 2,39 ±0,21 gkg'1 s.m. i 372,31 ±90,55 mgkg'1 s.m. - oznaczono w owocnikach podgrzybka pobieranych z województwa śląskiego. Jednocześnie największe stężenie Ca (78,08 ±24,64 mg kg'1 s.m.) i Na (77,03 ±20,46 mg kg'1 s.m.) stwierdzono w owocnikach pobieranych z województw pomorskiego oraz centralnej Polski. Obliczone wartości współczynnika biokoncentracji były 1< wyłącznie dla K. Wnioski. Stężenia makroelementów oznaczone w badaniach świadczą, że spożywanie owocników podgrzybka brunatnego dostarczało jedynie niewielkich ilości tych składników w porównaniu z ilościami pobieranymi z innymi produktami. Oznaczone w tym gatunku grzyba stężenia Al pokazały, że jego spożywanie w Polsce w ciągu ostatnich 20 lat nie mogło przyczyniać się do problemów zdrowotnych wywołanych obecnością tego metalu.