Wpływ warunków meteorologicznych na zawartość tłuszczu i białka w nasionach rzepaku ozimego

• Autorzy: Chmura K. , Dziezyc H. , Piotrowski M.

Warianty tytułu

EN

Influence of meteorological conditions on the fat and protein content in seed of winter oilseed rape

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy wykorzystano wyniki Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego prowadzonego w latach 2003-2011 na Dolnym Śląsku na glebach kompleksów pszennego bardzo dobrego, pszennego dobrego i żytniego bardzo dobrego. Utworzono modele regresji dla zawartości tłuszczu surowego i białka ogólnego w nasionach rzepaku ozimego, gdzie badanymi czynnikami były: suma opadów i średnia temperatura powietrza w okresach: wrzesieńlistopad (od siewu do zahamowania wegetacji jesienią), grudzień-marzec (zahamowanie wegetacji – wznowienie wegetacji), kwiecień (wznowienie wegetacji – początek kwitnienia), maj (kwitnienie), czerwiec (koniec kwitnienia – dojrzałość techniczna) a także zawartość fosforu, potasu i pH gleby oraz nawożenie azotem, fosforem i potasem. Z badanych modeli wynika, że najsilniejszy wpływ na zawartość tłuszczu surowego i białka ogólnego w nasionach rzepaku ozimego mają warunki meteorologiczne w okresach grudzień-marzec i maj. Optymalne dla gromadzenia tłuszczu w nasionach są wysokie opady w okresach: grudzień-marzec, w kwietniu oraz maju i towarzyszące im wyższe temperatury. Z kolei wyższej zawartości białka sprzyjają w tych okresach niższe opady i niższa temperatura. W okresie od końca kwitnienia do dojrzałości technicznej najwyższą zawartość tłuszczu stwierdza się przy stosunkowo niskich opadach – 25 mm i wyższej temperaturze – 18,8°C, natomiast na zawartość białka negatywny wpływ ma temperatura.

EN

This work uses the results of Post-registration Cultivar and Agricultural Experimentation conducted in 2003–2011 in Lower Silesia, on soils of very good and good wheat complex as well as very good rye complex. Regression models were created for crude fat and total protein contents in the seed of oilseed rape. The following factors were included: the average air temperature and total precipitation in the periods: September-November (from sowing to end of vegetation in the autumn), December-March (stopped vegetation – renewal of vegetation), April (renewal of vegetation – beginning of flowering), May (flowering), June (end of flowering – technical maturity), the content of phosphorus, potassium and pH of soil, and fertilisation with nitrogen, phosphorus and potassium. The models show that the meteorological conditions from December to March and in May have the strongest influence on the content of crude fat and total protein in seeds of oilseed rape. Optimal for fat content is high rainfall in the periods of December-March, April and May, and the accompanying higher temperatures. In these periods a higher protein content is obtained in lower rainfall and lower temperature conditions. In the period from the end of flowering to technical maturity, the highest fat content is noted at relatively low rainfall – 25 mm and a higher temperature of 18.8°C. In this period the protein content is influenced only by the temperature, in this case, negatively.

Słowa kluczowe

PL

rzepak ozimy; nasiona; tluszcze; bialko; zawartosc tluszczu; zawartosc bialka; warunki meteorologiczne

EN

winter rape; seed; fat; protein; fat content; protein content; meteorological condition

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2016
• Tom: 23
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.163-173,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Chmura K.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul.Grunwaldzka 55, 50-375 Wrocław

autor

Dziezyc H.

• Katedra Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul.Grunwaldzka 55, 50-375 Wrocław

autor

Piotrowski M.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul.Grunwaldzka 55, 50-375 Wrocław

Bibliografia

• Adomas B., 2003. Skład kwasów tłuszczowych w oleju nasion rzepaku jarego w zależności od stosowanych herbicydów. Rośl. Oleiste, XXIV(1), 209-222.
• Bartkowiak-Broda I., Włakowski T., Ogrodowczyk M., 2005. Przyrodnicze i agrotechniczne możliwości kształtowania jakości nasion rzepaku. Pamiętnik Puławski, 139, 7-24.
• Dzieżyc H., Chmura K., Piotrowski M., 2013. Influence of meteorological conditions on the yield of winter oilseed rape in Lower Silesia. Ann. Warsaw Univ. of Life Sci. – SGGW, Land Reclam., 45(2), 235-242.
• Kotecki A., Kozak M., Malarz W., 2004. Wpływ zróżnicowanego poziomu agrotechniki na rozwój i plonowanie odmian rzepaku ozimego. Rośliny Oleiste, XXV, 97-107.
• Malarz W. 2008. Wpływ wybranych czynników agrotechnicznych na rozwój i cechy jakościowe plonu odmian rzepaku jarego. Zesz. Nauk. Uniw. Przyrodniczego we Wrocławiu, nr 562, Rozprawy CCLI.
• Muśnicki C., Toboła P., Muśnicki B., 1999. Wpływ niektórych czynników agrotechnicznych i siedliskowych na jakość plonu rzepaku ozimego. Rośliny Oleiste, XX(2), 457-469.
• Novickienė L., Gavelienė V., Miliuvienė L., Kazlauskienė D., Pakalniškytė L., 2010. Comparison of winter oilseed rape varieties: cold acclimation, seed yield and quality. Žemdirbystė-Agriculture, 97(3), 77-86.
• Nowicka A., 1993. Temperatura. W: Czynniki plonotwórcze – plonowanie roślin (red. J. Dzieżyc). Wydawnictwo Naukowe PWN, 99-148.
• Nyc K. 2006. Wprowadzanie systemów nawadniających. W: Potrzeby wodne roślin uprawnych (red S. Karczmarczyk, L. Nowak). PWRiL, Poznań, 157-174.
• Skiba K., Kachel M., Tys J. Szpryngiel M., Rybacki R., Strobel W., 2006. Jakość technologiczna nasion rzepaku pochodzących z doświadczeń odmianowo-nawozowych. Inżynieria Rolnicza, 6, 265-273.
• Tańska M., Rotkiewicz D., 2003. Wpływ różnych czynników na jakość nasion rzepaku. Rośliny Oleiste, XXVI, 596-616.
• Wielebski F., 2009. Reakcja różnych typów hodowlanych odmian rzepaku ozimego na poziom stosowanej agrotechniki. I. Charakterystyka dojrzewających roślin rzepaku oraz jego plonowanie i układ elementów plonotwórczych. Rośliny Oleiste, XXX, 75-90.