The effect of a Mediterranean diet model on serum beta-carotene concentration. A preliminary assessment

• Autorzy: Witkowska A. , Zujko M. E. , Mironczuk-Chodakowska I.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Background. Some of the main nutritional reasons for recommending a Mediterranean diet is to prevent metabolic diseases arising through free radical formation. A key constituent compound is β-carotene which, amongst the carotenoids, displays the greatest provitamin A activity as well as possessing significant antioxidant properties. Objectives. Principally, to determine the relationship between serum β-carotene levels and the effect of Mediterranean diet guidelines in a selected group of women. Materials and Methods. The subject group consisted of 26 women aged 19-22 years. A nutritional assessment was performed using 3 day repeats of 24-hour recall interviews. A 9-point aMED (alternate Mediterranean Diet) score was used to study dietary habits. Serum β-carotene was measured by liquid chromatography with photodiode array detection (HPLC-PDA). Results. β-carotene dietary intake was highly variable, ranging from 734 to 14476 μg/day (median 3022 μg/day). Serum β-carotene concentration ranged between 0.071-1.905 μmol/L (median 0.519 μmol/L) and was significantly associated with the Mediterranean Diet model (Spearman r=0.633, p<0.001). Out of the dietary sources of β-carotene, consuming carrots had the most significant impact on its serum concentration. Other dietary factors positively affecting serum β-carotene were: consumption of nuts and seeds, pulses, a favourable ratio of mono-unsaturated fatty acids to saturated fatty acids and eating fruit and wholegrain cereal products. Conclusions. Adopting a Mediterranean-based diet had a positive effect on increasing serum beta-carotene levels.

PL

Wprowadzenie. Sposób żywienia oparty o zalecenia diety śródziemnomorskiej rekomendowany jest w celu prewencji chorób metabolicznych, w patomechanizmie których uczestniczą wolne rodniki. β-karoten jest związkiem charakteryzującym się największą spośród karotenoidów aktywnością prowitaminy A, a także wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Cel badań. Zasadniczym celem pracy było zbadanie zależności pomiędzy stężeniem β-karotenu w surowicy krwi a stosowaniem zaleceń diety śródziemnomorskiej w wybranej grupie kobiet. Materiał i metody. W badaniach uczestniczyło 26 kobiet w wieku 19-22 lata. Dane dotyczące spożycia produktów spożywczych uzyskano przy pomocy wywiadu 24-godzinnego, który przeprowadzono 3-krotnie. Nawyki żywieniowe badanych kobiet oceniane były przy pomocy 9-punktowej skali a-MED (alternate Mediterranean Diet Score). Stężenie β-karotenu w surowicy krwi oznaczono metodą chromatografii cieczowej z detekcją fotodiodową (HPLC-PDA). Wyniki. Pobranie -karotenu z dietą przez badane kobiety charakteryzowało się dużą zmiennością i zawarte było w przedziale wartości od 734 do 14476 μg/dobę (mediana 3022 μg/dobę). Stężenie beta-karotenu w surowicy krwi badanych mieściło się w zakresie 0,071-1,905 μmol/l (mediana 0,519 μmol/l). Stężenie β-karotenu w surowicy krwi było w znaczący sposób powiązane z przyjętym modelem diety śródziemnomorskiej (R w teście Spearmana=0,633, p<0,001). Spośród żywieniowych źródeł β-karotenu wpływ na stężenie tej prowitaminy w surowicy krwi wywierało spożycie marchwi. Do innych czynników żywieniowych mających dodatni wpływ na stężenie β-karotenu w surowicy krwi należało spożycie orzechów i nasion oraz roślin strączkowych, a także korzystny stosunek kwasów tłuszczowych jednonienasyconych do nasyconych, oraz spożycie owoców i produktów zbożowych pełnoziarnistych. Wnioski. Sposób odżywiania zbliżony do śródziemnomorskiego modelu spożycia dodatnio wpływał na stężenie β-karotenu w surowicy krwi badanych kobiet.

Słowa kluczowe

EN

Mediterranean diet; human nutrition; diet; serum; beta-carotene; concentration; metabolic disease; prevention

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2013
• Tom: 64
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.123-127,fig.,ref.

Twórcy

autor

Witkowska A.

• Department of Food Commodities Science and Technology, Medical University of Bialystok, Szpitalna street 37, 15-295 Bialystok, Poland

autor

Zujko M. E.

• Department of Food Commodities Science and Technology, Medical University of Bialystok, Szpitalna street 37, 15-295 Bialystok, Poland

autor

Mironczuk-Chodakowska I.

• Department of Food Commodities Science and Technology, Medical University of Bialystok, Szpitalna street 37, 15-295 Bialystok, Poland

Bibliografia

• 1. Bach-Faig A., Geleva D., Carrasco J.L., Ribas-Barba L., Serra-Majem L.: Evaluating associations between Mediterranean diet adherence indexes and biomarkers of diet and disease. Public Health Nutr 2006;9(8A):1110-1117.
• 2. Balas J.: Fatty acid in market food products. Part I – confectionery, fast food products, cereals, salty snacks, seeds and nuts. Bezp Żywn 2001;1:20-21 (in Polish).
• 3. Castenmiller J.J., West C.E.: Bioavailability and bioconversion of carotenoids. Annu Rev Nutr 1998;18:19-38.
• 4. Djuric Z., Ren J., VanLoon G., Sen A.: A Mediterranean dietary intervention in healthy American women changes plasma carotenoids and fatty acids in distinct clusters. Nutr Res 2009;29(3):156-163.
• 5. Fung T.T., McCullough M.L., Newby P.K., Manson J.E., Meigs J.B., Rifai N., Willett W.C., Hu F.B.: Diet-quality scores and plasma concentrations of markers of inflammation and endothelial dysfunction. Am J Clin Nutr 2005;82(1):163-173.
• 6. Hamułka J., Wawrzyniak A., Sulich A.: The assessment of β-caroten, lycopene and lutein intake by selected group of adults. Rocz Panstw Zakl Hig 2012;63(2):179-186 (in Polish).
• 7. Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tables of composition and nutritional value of food. Warszawa, PZWL 2005 (in Polish).
• 8. Lomnitski L., Bergman M., Schon I., Grossman S.: The effect of dietary vitamin E and beta-carotene on oxidation processes in rat testis. Biochem Biophys Acta 1991;1082:101-107.
• 9. Mitmesser S.H., Giraud D.W., Driskell J.A.: Dietary and plasma levels of carotenoids, vitamin E, and vitamin C in a group of young and middle-aged nonsupplemented women and men. Nutr Res 2000;20:1537-1546.
• 10. Olmedilla B., Granado F., Southon S., Wright A., Blanco I., Gil-Martinez E., van den Berg M., Corridan B., Roussel A.M., Chopra M., Thurnham D.I.: Serum concentrations of carotenoids and vitamins A, E, and C in control subjects from five European countries. Br J Nutr 2001;85:227-238.
• 11. Patrick L.: Beta-carotene: the controversy continues. Alt Med Rev 2000;5 (6):530-545.
• 12. Szponar L., Wolnicka K., Rychlik E.: Photograph album of products and meals. Warsaw, National Institute of Food and Nutrition (IŻŻ) 2000 (in Polish).
• 13. Thurnham D.I., Smith E., Flora P.S.: Concurrent liquid- chromatographic assay of retinol, alpha-tocopherol, beta-carotene, alpha-carotene, lycopene, and beta-cryptoxanthin in plasma, with tocopherol acetate as internal standard. Clin Chem 1988;34:377-381.
• 14. Trichopoulou A., Costacou T., Bamia C., Trichopoulos D.: Adherence to a Mediterranean diet and survival in a Greek population. N Engl J Med 2003;348:2599-2608.
• 15. Yonekura L., Nagao A.: Intestinal absorption of dietary carotenoids. Mol Nutr Food Res 2007;51:107-115.