Analiza zbiorowisk chwastów za pomocą wybranych wskaźników biologicznych

• Autorzy: Wanic M. , Jastrzębska M. , Kostrzewska M.K. , Nowicki J.

Warianty tytułu

EN

Analysis of weeds communities using selected biological indicators

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy analizowano zachwaszczenie owsa uprawianego w dwóch stanowiskach: po ziemniaku (w płodozmianie z 25% udziałem owsa) i dwukrotnym następstwie po sobie (z 75% jego udziałem) w latach 1990-2000, za pomocą wskaźników różnorodności gatunkowej (Simpsona i Shannona-Wienera), równomierności gatunkowej Simpsona oraz współczynników podobieństwa zbiorowisk. Oceniono zależność wskaźników biologicznych od układu warunków pogodowych, a także zależność plonowania od liczebności i różnorodności gatunkowej. Różnorodność i równomierność gatunkowa zbiorowisk chwastów w łanie owsa wykazywały duże zróżnicowanie pomiędzy latami badań i terminami pomiarów (faza krzewienia owsa, koniec jego wegetacji). W mniejszym stopniu zmieniały się pod wpływem stanowisk płodozmianowych. W miarę upływu lat następował sukcesywny wzrost liczebności chwastów aspektu wiosennego. Analizowane parametry wykazywały zróżnicowaną zależność od układu warunków pogodowych. Zbiorowiska z lat o zbliżonych charakterystykach meteorologicznych nie wykazywały analogii pod względem składu gatunkowego i liczebności poszczególnych gatunków. Nie potwierdzono istotności zależności plonowania od różnorodności chwastów.

EN

The paper analyses the weeds community in oats cultivated at different position in two crop rotations: after potato (in the rotation system with 25% share of oats) and twice after oats (with its 75% share) during the years 1990-2000, using the diversity of species indicators (by Simpson and by Shannon-Wiener), homogeneity of species by Simpson and communities similarity ratios. The dependence of biological indicators on the weather conditions and the dependence of oats grain yield on the number and diversity of species were assessed. Diversity and homogeneity of species in communities of weeds in the field of oats showed high differences from year to year of studies and dates of measurements (stage of oats tillering, end of its vegetation). To a lesser degree they changed under the influence of the position in the rotation system. With the passage of years the number of weeds during the spring period gradually increased. The analyzed parameters showed the differentiated dependence on the weather conditions. The communities form years with similar weather conditions did not show analogy in individual density and species. No significant dependence between the yield and the diversity of weeds was confirmed.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2005
• Tom: 58
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.227-242,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wanic M.

• Katedra Systemów Rolniczych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Plac Łódzki 3, 10-718 Olsztyn

autor

Jastrzębska M.

• Katedra Systemów Rolniczych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Plac Łódzki 3, 10-718 Olsztyn

autor

Kostrzewska M.K.

• Katedra Systemów Rolniczych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Plac Łódzki 3, 10-718 Olsztyn

autor

Nowicki J.

• Katedra Systemów Rolniczych, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Plac Łódzki 3, 10-718 Olsztyn

Bibliografia

• Adamiak E., Zawiślak K., 1990. Zmiany w zbiorowiskach chwastów w monokulturowej uprawie podstawowych zbóż i kukurydzy. W: Ekologiczne procesy w monokulturowych uprawach zbóż. UAM Poznań: 33-61.
• Blecharczyk A., Małecka I., Skrzypczak G. 2000. Wpływ wieloletniego nawożenia, zmianowania i monokultury na zachwaszczenie jęczmienia jarego. Annales UMCS, S. E, Agricultura, Suppl., vol. LV: 17-23.
• Braun-Blanquet I. 1964. Pflanzemzoziologie, Grundzuge der Vegetationskunde. Springer Verl., Vien-New York: ss. 869.
• Danilov R., Ekelund N. G. A. 1999. The efficiency of seven diversity and one similarity indices based on phytoplankton data for assessing the level of eutrophication in lakes in central Sweden. The Science of the Total Environment, 234: 15-23.
• Duelli P., Obrist M. K. 2003. Biodiversity indicators: the choice of values and measures. Agriculture, Ecosystems and Environment, 98: 87-98.
• Duer I. 1996. Zachwaszczenie i sposoby jego ograniczania w rolnictwie integrowanym. Materiały szkoleniowe 46/96. IUNG, Puławy: ss. 36.
• Filipiak K., Wilkos S., 1998. Wybrane metody analizy wielozmiennej i ich zastosowanie w badaniach przestrzennych. IUNG Puławy, R 349, ss. 59.
• Heller K., Adamczewski K. 2002. Zmiany w zachwaszczeniu wywołane zmianami w agrotechnice roślin i zmianami klimatycznymi. Progress in Plant Protection - Postępy w Ochronie Roślin, 42, 1: 349-357.
• Jędruszczak M., Antoszek R. 2003. Następczy wpływ płodozmianów z udziałem soi na stan i stopień zachwaszczenia pszenicy ozimej. Progress in Plant Protection - Postępy w Ochronie Roślin, 43, 2: 708-710.
• Kuś J., Smagacz J., Kamińska M. 2000. Regenerujące oddziaływanie owsa w warunkach długotrwałego stosowania płodozmianów zbożowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 470: 99-106.
• Latowski K. 2002. Problem pospolitych chwastów segetalnych Polski. Progress in Plant Protection - Postępy w Ochronie Roślin, 42, 1: 392-399.
• Marshall E. J. P., Brown V. K., Boatman N. D., Lu tm an P. J., Squire G. R. Ward L. K. 2003. The role of weeds in supporting biological diversity within crop fields. Weed Research, v. 43, 2: 77-89.
• Mirek Z., Piękoś-Mirek H., Zając A., Zając M. 1995. Vascular plants of Poland a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Polish Botanical Studies. Guidebook series. No. 15. PAN Kraków.
• Pawłowski F. 1966. Płodność, wysokość i krzewienie się niektórych gatunków chwastów w łanach roślin uprawnych na glebie lessowej. Ann. UMSC Lublin, 21 (9): 175-183.
• Rola H. 1982. Zjawisko konkurencji wśród roślin i jej skutki na przykładzie wybranych chwastów występujących w pszenicy ozimej. Wyd. IUNG Puławy, R 139: ss. 64.
• Shannon C. E. 1948. A mathematical theory of communication. Bell Syst. Tech. J. 27: 379-423.
• Simpson E. H. 1949. Measurement of diversity. Nature, 163:688.
• Sorensen T. 1948. A method of establishing groups of equal amplitude in plant society based on similarity of species content. K. Danske Vidensk. Selesk., 5: 1-34.
• Symonides E. 1985. Floristic richness, diversity, dominance and species evenness in old-field successional ecosystems. Ekol. pol. 33 (1): 61-79.
• Szwejkowski Z. 1997. Badania ważniejszych elementów agroklimatu i ich wpływ na plonowanie wybranych roślin uprawnych. Zakład Agrometeorologii ART w Olsztynie (maszynopis).
• Weiner J. 2003. Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. Wyd. Nauk. PWN. Warszawa.
• Wiener N. 1948. Cybernetics, or control and communication in the animal and the machine. Cambridge, MA: The MIT Press: 194.
• Zawiślak K. 1997. Regulacyjna funkcja płodozmianu wobec chwastów w agrofitocenozach zbóż. Zesz. Nauk. ART w Olsztynie 64: 81-100.

Identyfikatory

DOI

10.5586/aa.2005.026