Wpływ właściwości genetycznych na zawartość wybranych składników mineralnych w bulwach Helianthus tuberosus L.

• Autorzy: Skiba D. , Sawicka B.

Warianty tytułu

EN

The influence of the genetic properties and the content of selected minerals in tubers of Helianthus tuberosus L.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania nad Helianthus tuberosus L. oparto na doświadczeniu polowym, przeprowadzonym w latach 2006–2008, w Parczewie, na glebie wytworzonej z piasków gliniastych lekkich, kompleksu żytniego słabego, klasy bonitacyjnej IVb. Czynnikami eksperymentu były: odmiany słonecznika bulwiastego Albik, Rubik i Violet de Renes. Przeciętna zawartość makroskładników w bulwach Helianthus tuberosus można uszeregować malejąco: potas (26,29 g.kg-1 s.m.) > fosfor (2,92 g.kg-1 s.m.) > wapń (1,45 g.kg-1 s.m.) > magnez (0,81 g.kg-1 s.m.). Polowa uprawa słonecznika bulwiastego daje szansę na powrót rośliny, która jest gatunkiem ciekawym dla gospodarstw agroturystycznych, a jednocześnie daje możliwość wielokierunkowego wykorzystania, co może zapewnić podstawę surowcową dla przemysłu przetwórczego. Wydaje się celowe rozpowszechnianie uprawy Helianthus tuberosus w Polsce, ponieważ pozwoli ona na zapewnienie źródła surowców do produkcji żywności probiotycznej, pasz, inuliny, fruktooligosacharydów, witamin oraz surowca do produkcji biopaliw.

EN

Studies of Helianthus tuberosus L. based on a field experiment conducted in 2006–2008, in Parczewo, soil formed from clay sands light, weak rye complex, class IVb. The factors of the experiment were: artichoke varieties Albik, Rubik and Violet de Rennes. Mean contents of macroelements in Helianthus tuberosus tubers can high to low sort: potassium (26.29 g.kg-1 DM) > phosphorus (2.92 g.kg-1 DM) > calcium (1.45 g.kg-1 DM) > magnesium (0.81 g.kg-1 DM). Field of Jerusalem artichoke cultivation gives chance to go back the plant, which is a species interesting for tourist farms, and at the same time makes it possible to multidirectional usage, which can provide the basis of raw materials for the processing industry. It seems reasonable distribution of crops Helianthus tuberosus in Poland, because it will allow: provide a source of raw materials for production: probiotic foods, forage, inulin, fructo-oligosaccharides, vitamins, as well as providing the raw material for the production of biofuels.

Słowa kluczowe

PL

slonecznik bulwiasty; bulwy; Helianthus tuberosus; skladniki mineralne; zawartosc skladnikow mineralnych; odmiany roslin; cechy genetyczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Herbalism
• Rocznik: 2016
• Numer: 1[2]
• Opis fizyczny: s.128-137,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Skiba D.

• Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin

autor

Sawicka B.

• Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin

Bibliografia

• [1] Cieślik E., Filipiak-Florkiewicz A., Topinambur (Helianthus tuberosus L.) – możliwości wykorzystywania do produkcji żywności funkcjonalnej, Żywność, 2000, 1(22), s. 71–81.
• [2] Góral S., Wartość użytkowa topinamburu (Helianthus tuberosus L.), Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 2000, 468, s. 17–30.
• [3] Kalembasa D., Ilość i skład chemiczny popiołu z biomasy roślin energetycznych, Acta Agrophysica, 2006, 7 (4), s. 909–914.
• [4] Sawicka B., Michałek W., Skiba D., Sprawność pierwotnych reakcji fotosyntezy a produkcyjność roślin Helianthus tuberosus L., Mat. Kon. Nauk. nt.: „Uprawa roślin energetycznych a wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej w Polsce”, Puławy, 4–5 czerwca, 2008, s. 55–56.
• [5] Pavlović V., Cvetković D., Uporedna ispitivanja hemijskih karakteristika nekih sorti topinambura (Helianthus tuberosus L.), Asteraceae, Bulletin of the Chemists and Technologists of Macedonia, 1990, 9, s. 69–74.
• [6] Pignatelli V., Alfano V., Correnti A., Farneti A. An Innovative Project for the Production of Biogas by Co-digestion of the OFMSW and Topinambur at the Landfill of Cupinoro (Bracciano, Rm), Proceedings of the 3RD International Symposium on Energy from Biomass and Waste, Venice, Italy 8–11 November, 2010, s. 87–97.
• [7] Żołnierz L., Klocek I., Pruchniewicz D., Rozwój skupień inwazyjnego słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosussensu lato) i ich wpływ na roślinność siedlisk antropogenicznych, [w:] Kącki J., Stefańska-Krzaczek E. (red.). Synantropizacja w dobie zmian różnorodności biologicznej, Acta Botanica Silesiaca , 2011, 6, s. 213–227.
• [8] Kays S.J., Nottingham S.F., Biology and Chemistry of Jerusalem Artichoke Helianthus tuberosus L., CRC Press Taylor & Francis Group, Broken Sound Parkway NW, 2008.
• [9] Czerni A., Warzywa rzadko spotykane, Wyd. Watra, Warszawa, 1986.
• [10] Sawicka B., Możliwość wykorzystania słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.) jako warzywa, Proceedings of the VIII Scientific Horticulture Plant Breeding Symposium, Horticulture Plant Breeding to start with XXI century, Lublin, 1999, 04-05.02., s. 95–98.
• [11] Sobolewska S., Grela E.R., Skomiał J., Inulina i jej oddziaływanie u ludzi i zwierząt [w:] The use of flax and inulin in nutrition and food production, (red.) A. Czech, R. Klebaniuk, Wyd. Stowarzyszenie Rozwoju Regionalnego i Lokalnego „PROGRESS”, Lublin, 2012, s. 65–88.
• [12] Chekroun M.B., Amzile J., Mokhtari A., Haloui N.E.E., Prevost J., Fontanillas R., Comparison of fructose production by 37 cultivars of Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.), New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 1996, 24, s. 115–120.
• [13] Sawicka B., Skiba D., Zmienność ciemnienia miąższu bulw surowych i gotowanych słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.), Annales UMCS, sec. E., 2009, 64 (2), s. 15–22.
• [14] Zıyan E., Pekyardimci Ş., Characterization of polyphenol oxidase from Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.), Turkish Journal of Chemistry, 2003 27, s. 217–225.
• [15] Florkiewicz A., Cieślik E., Filipiak-Florkiewicz A., Wpływ odmiany i terminu zbioru na skład chemiczny bulw topinamburu (Helianthus tuberosus L.), Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 3 (52), s. 71–81.
• [16] Gacek E., Lista odmian roślin rolniczych, (red.) Gacek E., COBORU, Słupia Wielka, 1998.
• [17] Atłasik W., Topinambur, Częstochowska Gazeta Rolnicza, 10/2001. http://www.czwa.odr.net.pl/archiwum_artykul.php?id=157.
• [18] Krełowska-Kułas M., Badanie jakości produktów spożywczych, PWE, Warszawa, 1993, s. 558.
• [19] AOAC 2006. Official Methods of Analysis of AOAC INTERNATIONAL, 18th Edition. AOAC Intl, Edited by Horwitz J.W., Latimer G.W., Publisher: Aoac Intl. Current Through Revision 1, http://cobio.iamb.it/share/img_bibliografia/1_cobio.pdf, 2006.
• [20] Ekholm P., Reinivuo H., Mattila P., Pakkala H., Koponen J., Happonen A., Hellström J., Ovaskainen M.L., Changes in the mineral and trace element contents of cereals, fruits and vegetables in Finland, Journal of Food Composition and Analysis, 2007, 20, s. 487–495.
• [21] Sawicka B., Michałek W., Skiba D., Wrażliwość roślin Helianthus tuberosus L. na chlomazon, Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 2007, 47 (1), s. 363–370.
• [22] Cieślik E., Zawartość składników mineralnych w bulwach nowych odmian topinamburu (Helianthus tuberosus L.), Zesz. Nauk. Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie, 1998, 342, s. 23–30.
• [23] Sawicka B., Jakość bulw Helianthus tuberosus w warunkach stosowania herbicydów, Annales UMCS, E-49(3), 2004, s. 1245–1257.
• [24] Sawicka B., Kalembasa S., Fluctuation of protein nitrogen level in tubers of Helianthus tuberosus L. caused by varying levels of nitrogen fertilization, Ecological Chemistry and Engineering, 2013, 20(2), s. 213–223.
• [25] Sawicka B., Kalembasa D., Zmienność zawartości makroelementów w bulwach Helianthus tuberosus L. pod działaniem zróżnicowanego nawożenia azotem, Acta Scientorum Polonorum, Agricultura 2008, 7(1), s. 67–82.
• [26] Seiler G. J., Campbell L.G., Genetic Variability for Mineral Concentration in the Forage of Jerusalem artichoke Cultivars, Euphytica, 2006, 150, s. 281–288.
• [27] Danilcenko H., Jarienė E., Gajewski M., Cerniauskiene, J. Sawicka B., Aleknavicienė P.. Accumulation Of Elements in Some Organically Grown Alternative Horticultural Crops in Lithuania., Acta Scientiarum Polonorum, Hortorum Cultus, 2011, 10(2), s. 23–31.
• [28] Izsáki Z., Kádi G.N. Biomass Accumulation and Nutrient Uptake of Jerusalem Artichoke (Helianthustuberosus L.), American Journal of Plant Sciences, 2013, 4, s. 1629–1640.
• [29] Starck Z., Fizjologiczne podstawy produktywności roślin, [w:] Podstawy fizjologii roślin, (red.) J. Kopcewicz i S. Lewak, PWN Warszawa, 1998, s. 634–662.
• [30] Grzebisz W., Szczepaniak W., Systemy nawożenia, Journal of Elementology, 2003, 8(3), s. 95–107.
• [31] Fotyma M., Testy glebowe potasu łatwo dostępnego dla roślin, Nawozy i Nawożenie, 2011, 44, s. 6–16.
• [32] Wińska-Krysiak M., Białka transportujące wapń w roślinie, Acta Agrophysica, 20060, 7(3), s. 751–762.
• [33] Gosek S., Wpływ wapnowania na zdrowotność roślin, Nasza Rola, 2010, 27, s. 29–31.