PL
Choroby układu krążenia są główną przyczyną przedwczesnych zgonów w większości krajów rozwiniętych gospodarczo. Zebrano wiele dowodów, że niektóre cechy stylu życia dotyczące diety, aktywności fizycznej i palenia papierosów ogrywają ważną rolę w rozwoju chorób układu krążenia, a czynniki te wchodzą w interakcje w bardzo złożony sposób. Interwencje dietetyczne przynoszą wiele korzyści w zapobieganiu wystąpieniu chorób układu krążenia oraz nagłej śmierci sercowej u pacjentów ze stwierdzoną chorobą układu krążenia. Obejmują one m.in. zredukowanie spożycia kwasów tłuszczowych nasyconych oraz zwiększenie spożycia polienowych kwasów tłuszczowych, n-3, a także zwiększenie spożycia owoców, warzyw i przetworów zbożowych z całego ziarna. Spożycie kwasów tłuszczowych z rodziny n-3 w krajach rozwiniętych gospodarczo jest niedostateczne w porównaniu z rekomendacjami żywieniowymi. Długołańcuchowe polienowe kwasy eikozapentaenowy i dokozaheksaenowy (n-3) normalizują nieprawidłowy profil lipidów osocza, zmniejszają wartości ciśnienia tętniczego, częstość akcji serca, agregację płytek krwi i procesy krzepnięcia oraz zapobiegają nagłej śmierci sercowej. Głównym celem pracy jest omówienie fizjologicznych efektów PUFA, n-3 szczególnie istotnych w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia.
EN
Cardiovascular disease is the major cause of premature death in the most of developed countries. There is a wealth of evidence that certain lifestyles related to diet, physical activity and tobacco smoking play an important role as causes of cardiovascular disease and all these factors interact with each other in a rather complex way. Dietary interventions are highly effective in the prevention of cardiovascular disease as well as recurrent events in patients with established cardiovascular disease. Reducing saturated fat intake and increasing polyunsaturated fatty acids, n-3 intake as well as increasing the consumption of fruit, vegetables and grains are the main dietary changes recommended to decrease the risk factors of cardiovascular disease. The intake of polyunsaturated fatty acids in industrialized countries is insufficient in comparison to dietary recommendations. Long chain fatty acids from omega 3 family – eicosapentaenoic acid and docosahexaenoic acid normalize serum lipid concentration, decrease blood pressure, heart rhythm and platelet aggregation and protect from fatal cardiovascular events. The main objective of this paper is the discussion of physiological effect of PUFA, n-3 especially important in the prevention and treatment of cardiovascular disease.