Copper in human hair of Middle Pomeranian population

• Autorzy: Trojanowski P. , Trojanowski J. , Bokiniec M. , Antonowicz J.

Warianty tytułu

PL

Miedź we włosach mieszkańców Pomorza Środkowego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The scalp hair has been suggested as a potentially valuable tissue, where short-term variation are averged out. Besides, hair has been demonstrated to be a major vehicle for the excretion of toxic metals, which concentration may be to 10 times higher than the amount found in blood or urine. Undoubtedly, hair analysis is a non-invasive method of diagnosis. The content of metals in hair depends on many factors. Hair samples (N = 416) were collected between the years 2003 and 2004 from Middle Pomerania (north Poland) population. Cu was determined by the electro-thermal graphite furnance AAS method. Hair from Middle Pomerania people contented in average 12.7 μg g-1 (range 5.2-32.0 μg g-1). The level of copper in hair was the function of age, sex, obesity, nutrition and disease, but was not the function of stature and weight. The obtained results were confirmed in comparison with the findings of other authors. Hair analysis might soon become a powerful diagnostic tool in monitoring of environmental exposure and studying the nutritional status of individuals.

PL

Pod względem badawczym włosy stanowią wartościową tkankę, którą można pozyskać w bardzo krótkim czasie. Można z nich łatwo wyekstrahować metale ciężkie, których koncentracja we włosach jest dziesięciokrotnie większa niż we krwi lub moczu. Poza tym analiza włosów jest nieinwazyjną metodą diagnostyczną. Zawartość metali we włosach zależy od wielu czynników. Próbki włosów (N = 416) zbierano w latach 2003-2004 wśród ludności Pomorza Środkowego. Włosy osób z badanego obszaru zawierały średnio 12,7 μg g-1 miedzi (zakres: 5,2-32,0 μg g-1). Poziom tego metalu we włosach zależał od wieku, płci, wskaźnika otyłości, sposobu odżywiania i stanu zdrowia badanych osób, a nie był związany z wzrostem i masą ich ciała. Obserwowane wyniki były porównywalne z wynikami innych badaczy. Analiza włosów może w sposób zadowalający być stosowana w monitoringu środowiska lub miejsc pracy narażonych na oddziaływanie metali, sposobu odżywiania poszczególnych osób i pomocniczo w diagnostyce lekarskiej.

Słowa kluczowe

EN

copper; human hair; hair; human population; Pomeranian region; Middle Pomerania region; Poland; copper level; hair analysis; toxic metal; metal concentration

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2009
• Tom: 13 part I
• Opis fizyczny: p.163-186

Twórcy

autor

Trojanowski P.

• Mental Clinic „Dziekanka”, Gniezno, Poland

autor

Trojanowski J.

autor

Bokiniec M.

autor

Antonowicz J.

Bibliografia

• Alonso M.L., Benedito J.L., Miranda M., Castillo C., Hermández J., Shore R.F., 2002. Interactions between toxic and essential trace metals in cattle from a region with low levels of pollution. Arch. Environ. Contam. Toxicol., 42, 165-172.
• Ali M., Khan A.H., Wahiduzzaman A.K.M., Malek M.A., 1997. Trace element concentration in hair of Bangladesh children under normal and malnutrition conditions. J. Radio. Nucl. Chem., 219, 81-87.
• Andrzejak R., Antonowicz J., Knapikowa D., Lewczuk E., Waniewska I., Kwiatkowski S., Smolik R., 1989. Metabolizm krwinek czerwonych i stężenia metali śladowych w surowicy u pracowników wzbogacania rud miedzi narażonych na działanie czynników toksycznych. (Metabolism of erythrocytes and trace elements in blood serum of employees in the copper industry exposed to toxic agents). Pol. Tyg. Lek., 46-48, 957-962, (in Polish).
• Apostoli P., 2002. Elements in environmental and occupational medicine. J. Chromatogr. B. Analyt. Technol. Biomed. Life Sci., 778, 63-97.
• Barlow P.J., Sidami S.A., Lyons M., 1985. Trace elements in hair in the UK: Results and interpretation in the preconception situation. Sci. Tot. Environ., 42,121-131.
• Bencko V., 1995. Use of human hair as a biomarker in the assessment of exposure to pollutants in occupational and environmental settings. Toxic., 101, 29-39.
• Bilińska B., 2001. On the structure of human hair melanins from an infrared spectroscopy analysis of their interactions with Cu2+ ions. Spectrochim. Acta, A, 57, 2525-2533.
• Bocca B., Alimonti A., Senofonte O., Pino A., Violante N., Petrucci F., Sancesario G., Forte G., 2006. Metal changes in CSF and peripheral compartments of parkinsonian patients. J. Neuro. Sci., 248, 23-30.Briggs M.H., Briggs M., Wakatan T., 1972. Trace elements in human hair. Exper., 23, 406-407.
• Brzozowska A., Sulkowska J., 1996. Mineral and trace element intake and status of Seneca participants in Poland. Annual Meeting, The Role of Trace Elements for Health Promotion and Disease Prevention, 22-24 August, Kopenhaga.
• Caroli S., Senofonte O., Violante N., D’llio S., Caimi S., Chiodo F., Menditto A., 1998. Diagnostic potential of hair analysis as applied to the Goldsmith Sector. Microchem. J., 59, 32-44.
• Chojnacka K., Górecka H., Chojnacki A., Górecki H., 2005. Inter-element interactions in human hair. Environ. Toxic. Pharm., 20, 368-374.
• Chojnacka K., Górecka H., Górecki H., 2006. The effect of age, sex, smoking habit and hair color on the composition of hair. Environ. Toxic. Pharm., 22, 52-57.
• Chorąży W., Bilwert K., Śmigiel D., 1991. Badania zawartości magnezu w dobowych racjach żywnościowych w wybranych grupach zawodowych. Biul. Magn., 2, 32-40.
• Contiero E., Folin M., 1994. Trace elements nutritional status, use of hair as a diagnostic tool. Biol. Trace Elem. Res., 40, 151-159.
• D’Havé H., Scheirs J., Mubiana V.K., Verhagen R., Blust R., De Coen W., 2006. Nondestructive pollution exposure assessement in the European hedgehog (Erinaceus europaeus): II. Hair and spines as indicators of endogenous metal and As concentrations. Environ. Pollut., 142, 438-448.
• D’llio S., Violante N., Senofonte O., Caroli S., 2000. Occupational exposure of goldsmith workers of the area of Rome to potentially toxic metals as monitored through hair analysis. Microchem. J., 67, 343-349.
• Ducroux T., 1984. L’enfant spasmophile: aspects diagnostiques et thérapeutiques. Magn. Bul., 6, 4, 9-14.
• Eltayeb M.A.H., Van Grieken R.E., 1990. Iron, copper, zinc and lead in hair from Sudanese populations of different age groups. Scien. Tot. Environ., 95, 157-165.
• Foo S.C., Tan T.C., 1998. Elements in the hair of South-east Asian islanders. Scien. Tot. Environ., 209, 185-192.
• Forte G., Alimonti A., Violante N., Di Gregorio M., Senofante O., Petrucci F., Sancesario G., Bocca B., 2005. Calcium, copper, iron, magnesium, silicon and zinc content of hair in Parkinson’s disease. J. Trace Elem. Med. Biol., 19, 195-201.
• Garry F., Gordon M.D., 1985. Sex and age related differences in trace element concentrations in hair. Scien. Tot. Environ., 42, 133-147.
• Gerhardsson L., Englyst V., Lundström N., Sandberg S., Nordberg G., 2002. Cadmium, copper and zinc in tissues of deceased copper smelter workers. J. Trace Elem. Med. Biol., 16, 261-266.
• Gibson R.S., Martinez O.B., MacDonald A.C., 1985. The zinc, copper and selenium status of selected sample of Canadian elderly women. J. Geront., 40, 296-302.
• Greger J.L., Higgins M.M., Abernathy R.P., Kirksey A., DeCorso M.B., Baligar P., 1978. Nutritional status of adolescent girls in regard to zinc, copper, and iron. Am. J. Clin. Nutr., 31, 269-275.
• Gumińska M., 1990. Chemiczne substancje toksyczne w środowisku i ich wpływ na zdrowie człowieka. (Chemical toxic substances in the environment and their influence on the man’s health). PAN, Wrocław, (in Polish).
• Gutteridge J.M., 1990. Role of free radicals and catalytic metal ions in human disease: an overview. Meth. Enzymol., 186, 1-9.
• Harkins D.K., Susten A.S., 2003. Hair analysis: exploring the state of science. Environ. Health Perspect., 111, 576-578.
• Hosseini A.A., Amirabadi A., Afarideh H., Hadji-Saeidi S.M., Behrozi A.H., 1996. Determination of toxic and non-toxic hair trace elements in tobacco smokers using PIXE and NAA techniques. Nucl. Instr. Meth. Phys. Res., 109/110, 239-242.
• Kabata-Pendias A., Pendias H., 1993. Biogeochemia pierwiastków śladowych. (The biogeochemistry of trace elements). PWN, Warszawa, (in Polish).
• Kałuża J., Jeruszka M., Brzozowska A., 2001. Ocena stanu odżywiania żelazem, cynkiem i miedzią osób starszych zamieszkałych w rejonie warszawskim na podstawie analizy włosów. (The assessment of the condition nourishing with an iron, zinc and copper of older persons living in Varsovian region on the basis of the hair analysis). Roczn. PZH, 52, 2, 111-118, (in Polish).
• Kandzierska D., 1989. Poziom cynku i miedzi w surowicy krwi u niemowląt w stanach przewlekłych zaburzeń odżywiania. (The level of zinc and copper in the serum of blood at babies in the conditions of the chronic disorders of nourishing). Ped. Pol., 64, 241-245, (in Polish).
• Kołmogorov J., Kowalewa W., Gonchar A., 2000. Analysis of trace elements in scalp hair of healthy people, hyperplasia and breast cancer patients with XRF method. Nucl. Instr. Meth. Phys. Res., A, 448, 457-460.
• Kozielec T., Drybańska-Kalita A., Harnowska I., Sałacka A., 1996a. Zawartość wapnia, magnezu, cynku, miedzi i żelaza we włosach u dzieci i młodzieży. (The content of calcium, magnesium, zinc, copper and iron in children’s and youth’s hair). Pol. Merk. Lek., 2,150-154, (in Polish).
• Kozielec T., Kotkowski L., Stanosz S., 1996b. Poziom biopierwiastków u kobiet z osteoporozą typu I-pomenopauzalną. (Level of bioelements at women with the osteoporosis of the type I-postmenopauzal). Biul. Magn., 7, 17-19, (in Polish).
• Kulikowska E., Moniuszko-Jakoniuk J., Niniuk K., 1991. Rola cynku w procesach fizjologicznych i patologicznych organizmu. (Role of zinc in the physiological and pathological processes of the organism). Pol. Tyg. Lek., 46, 470-474, (in Polish).
• Kutsky R.J., 1981. Handbook of vitamins, minerals and hormons. Van Nostrand Reinhold, New York.
• Leita L., Enne G., De Nobili M., Baldini M., Sequi P., 1991. Heavy metal bioaccumulation in lamb and sheep bred in smelting and mining areas of S.W. Sardinia (Italy). Bull. Environ. Contam Toxicol., 46, 887-893.
• Łukasiak J., Cajzer D., Dąbrowska E., Falkiewicz B., 1998. Niski poziom cynku u chorych z metabolicznym zespołem X (mzX) stwierdzany w oparciu o analizę zawartości tego pierwiastka we włosach. (The low level of zinc at sicks with metabolic team X (mzX) affirmed in the support about the analysis of the content of this element in hair). Roczn. PZH, 49, 241-244, (in Polish).
• Maught T., 1978. Hair: A diagnostic tool to complement blood, serum and urine. Science, 202, 1171-1176.
• Miekeley N., Dias Carneiro M.T.V., Porto da Silveira C.L., 1998. How reliable are human hair reference intervals for trace elements? Sci. Total Environ., 218, 9-20.
• Nowak B., 1998. Contents and relationship of elements in human hair for a non-industralized population in Poland. Sci. Total Environ., 209, 59-68.
• Paupe J.R., Ducroux T., 1980. La magnésothérapie chez l’enfant spasmophile (à propos de 232 observations). Med. Nautr., 16, 1, 37-41.
• Pereira R., Ribeiro R., Gonçalves F., 2004. Scalp hair analysis as a tool in assessing human exposure to heavy metals (S. Domingo mine, Portugal). Scien. Tot. Environ., 327, 81-92.
• Prasad A., 1977. Trace elements in human health and disease. Academic Press, New York. Radomska K., Graczyk A., 1989. Zastosowanie metody spektroskopii absorpcji atomowej do oznaczania metali we włosach. (The application of the method of the atomic absorption spectroscopy to mark the metals in hair). Stud. Met. Monogr., IMP, Łódź, 34, 131-140, (in Polish).
• Radomska K., Graczyk A., Konarski J., Adamowicz B., 1991. Ocena zawartości makroi mikroelementów w organizmie ludzkim na podstawie analizy włosów. (The estimation of content the macro- and micro-elements in human organism on the basis of the hair analysis). Pol. Tyg. Lek., 46, 24-26, (in Polish).
• Radomska K., Graczyk A., Konarski J., 1993. Contents of macro- et microelements in human body determined by hair analysis. Populational studies. J. Clin. Chem. Enzym. Comms., 5, 105-118.
• Ren Y., Zhang Z., Ren Y., Li W., Wang M., Xu G., 1997. Diagnosis of lung cancer based on metal contents in serum and hair using multivariate statistical methods. Talanta, 44, 1823-1831.
• Roe D.A., 1976. Drug-induced nutritional deficiencies Westport. Avi Publishing Company. Ryan D.E., Holzbecher J., Stuart D.C., 1978. Trace elements in scalp-hair of persons with multiple sclerosis and of normal individuals. Clin. Chem., 24, 1996-2000.
• Senofonte O., Violante N., Caroli S., 2000. Assessment of reference value for elements in human hair of urban schoolboys. J. Trace Elem. Med. Biol., 14, 6-13.
• Shaema R., Singh L.C., Tanveer S., Verghese P., Kumar A., 2004. Trace elements contents in human head hair of residents from Agra City, India. Bull. Environ. Contam. Toxicol., 72, 530-538.
• Srivastava A.K., Gupta B.N., 1994. The role of human hair in health and disease with special reference to environmental exposure. Vet. Hum. Toxicol., 36, 556-560.
• Sturaro A., Parvoli G., Doretti L., Allegri G., Costa C., 1994. The influence of color, age, and sex on the content of zinc, copper, nickel, manganese and lead in human hair. Biol. Trace Elem. Res., 40, 1-7.
• Sukumar A., Subramanian R., 2007. Relative element levels in the paired samples of scalp hair and fingernails of patients from New Delhi. Scien. Tot. Environ., 372, 474-479.
• Teresa M., Vasconceles S.D., Tavares H.M.F., 1997. Trace element concentration in blood and hair of young apprentices of a technical-professional school. Sci. Tot. Environ., 205, 189-199.
• Trzcionka J.M., Ciba J., 1994. Oznaczanie pierwiastków mikrośladowych we włosach ludzkich. (Determining of microtrace elements in the human hair). Arch. Ochr. Środ., 3, 151- 160, (in Polish).
• Tsukada N., Sugahara A., 1996. Study on trace element values in hair analysis of boys living in national home for resocialization of minors. Jpn. J. Nutr., 54, 33-40.
• Tynecka M., 1995. Rola żelaza w patologii układu nerwowego. (The role of iron in the pathology of the nervous arrangement). Neur. Neurochir., 29, 409-416, (in Polish).
• Wasiak W., Ciszewska W., Ciszewski A., 1996. Hair analysis. Part 1: Differential pulse anodic stripping voltametric determination of lead, cadmium, zinc and copper in human samples of persons in permanent contact with a polluted workplace environment. Anal. Chim. Acta, 335, 201-207.
• Wibowo A.A.E., Brunckreef B., Lebret E., Pieters H., 1980. The feasibility of using lead hair concentrations in monitoring environmental exposure in children. Int. Arch. Occup. Environ. Health., 46, 7-12.
• Wilhelm M., Lombeck I., Ohnesorge F.K., 1994. Cadmium, copper, lead and zinc concentrations in hair and toenails of young children and family members: a follow-up study. Sci. Total Environ., 25, 275-283.
• Zaborowska W., Wierciński J., 1996. Oznaczanie ołowiu, kadmu, miedzi i cynku we włosach dzieci Lublina jako próba oceny zanieczyszczenia środowiska. (Determining the lead, cadmium, copper and zinc in Lublin children’s hair as the test of the assessment of the environment’s pollution). Roczn. PZH, 47, 2, 217-222, (in Polish).
• Zaborowska W., Wierciński J., 1997. Zawartość ołowiu, kadmu, miedzi i cynku we włosach dzieci szkolnych z wybranych terenów wiejskich Lubelszczyzny. (Content the lead, cadmium, copper and zinc in school children’s hair from chosen terrains country of Lubelszczyzny). Roczn. PZH, 48, 337-342, (in Polish).
• Zachwieja Z., 1999. Wykorzystanie analizy wybranych makro- i mikroelementów we włosach dzieci do badań środowiskowych. (The utilization of the analysis of the chosen macro- and microelements in children hair to environmental investigations). Conference PAN „Nieinwazyjne metody oceny wysycenia organizmu makro- i mikropierwiastkami”. (“The non-invasive methods of the assessment saturation of the organism with the macroand microelements”). 27th April, Warszawa, (in Polish).