EN
Contents of essential components, macro- and microelements as well as vitamins of B groups edible varieties of potatoes from three year crops were investigated. The level of wastes in the potatoes was determined. The results were incorporated in a new edition of food composition tables.
PL
W celu dostarczenia materiałów do „Tabel wartości odżywczej krajowych artykułów żywnościowych" przeprowadzono badania składu i wartości odżywczej krajowych ziemniaków jadalnych. Objęto nimi: a) zawartość składników mineralnych makroelementów Ca, P, Fe, Mg, K, mikroelementów Cu, Zn, Mn oraz b) witamin: tiaminy, ryboflawiny, niacyny, witaminy B6, kwasu foliowego, co do których stwierdzono brak danych dla surowców krajowych. Badania przeprowadzono na próbkach wybranych odmian jadalnego ziemniaka, uprawianych w najwyższym procencie w stosunku do całości upraw w Polsce. Próbki wytypowanych odmian ziemniaków wczesnych (Pierwiosnek, Krokus, Giewont), średniowczesnych (Epoka, Osa) i późnych (Lenino, Merkur, Flisak, Uran) uzyskiwano z kilku rejonów kraju z upraw trzech kolejnych lat (1972, 73 i 74). Zawartość składników podstawowych oraz witaminy C opracowano na podstawie wyników badań innych krajowych instytutów, wykonując tylko niezbędne uzupełniające oznaczenia, włączając w to określenie ilości odpadków przy obieraniu ręcznym. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono że: 1. Uzyskane wyniki (jako średnie z 67 próbek ziemniaków) wskazują na duże rozbieżności w stosunku do danych opublikowanych w „Tabelach składu i wartości odżywczej żywności" (wydanie 1972 i 1974) w odniesieniu do następujących składników: wapń, fosfór, żelazo, potas, sód, cynk oraz witamin: tiamina, niacyna, witamina BG, W zawartości innych składników dane pokrywają się. 2. Wahania w zawartości składników mineralnych w ziemniakach spowodowane są raczej warunkami glebowo-nawożeniowymi (rejon uprawy) niż odmianowymi (rys. 2 do 4). 3. Duże wahania w zawartości witamin z grupy B oraz witaminy C stwierdzono zależnie od badanych odmian a brak wahań w obrębie jednej odmiany zależnie od rejonów uprawy. Zagadnienie to wymaga szerszych badań, gdyż ziemniaki dostarczają w całodziennej racji pokarmowej Polaka stosunkowo wysoki procent udziału zarówno witamin z grupy B, jak i witaminy C. 4. Ilość odpadków w ziemniakach młodych przy skrobaniu ręcznym oceniono na 5%. Ziemniaki średniopóźne i późne zaraz po wykopaniu na 22-24% (obieranie ręczne).