PL
Badania nad zawartością potasu zapasowego i przyswajalnego przeprowadzono na Podgórzu Rzeszowskim w latach 1986-1993 na stałym polu nawozowym założonym na glebie płowej wytworzonej z lessu. Gleba charakteryzowała się dużym zakwaszeniem poziomu Ap i górnej części poziomu Bt, dla których pH (w roztworze KC1 o stężeniu 1 mol·dm⁻³) wynosiła odpowiednio 3,92 i 3,89 i kwasowość hydrolityczna 48,7 i 36,0 mmo(+) ·kg⁻¹. Doświadczenie polowe obejmowało uprawę roślin w 4-letnim zmianowaniu: ziemniaki, jęczmień jary, kapusta pastewna lub słonecznik i pszenica ozima. Zastosowano zróżnicowane nawożenie mineralne NPK+Mg constans (A₁) i NPK+Mg+Ca constans. W każdym roku doświadczenia, w poziomie Ap (0-25 cm) i w poziomie Bt (26-50 cm) oznaczano K przyswajalny, metodą Egnera-Riehma. Potas rezerwowy oznaczano w latach 1986, 1989 i 1993 metodą ASA po uprzednim trawieniu gleby w stężonym HC1O₄. Wapnowanie obniżyło zawartość potasu zapasowego w poziomie Ap, a zwiększyło w poziomie Bt. Wapnowanie zwiększyło zawartość potasu przyswajalnego w poziomie Ap i Bt. Nawożenie mineralne wpłynęło na wzrost zawartości potasu zapasowego w poziomie Ap, ą obniżyło w poziomie Bt w porównaniu do obiektu NPK. Nawożenie mineralne zwiększyło zawartość potasu przyswajalnego w poziomie Ap w obiektach nawożonych potasem w porównaniu do obiektu bez nawożenia NPK. W 8-letnim okresie badań potas zapasowy w poziomie Ap i Bt obniżył się w większości obiektów doświadczenia NPKMg i NPKMgCa. W tym samym czasie zwiększyła się zawartość potasu przyswajalnego w poziomie Ap gleby doświadczenia NPKMg i NPKMgCa. Wapnowanie zwiększyło udział potasu przyswajalnego w potasie zapasowym w poziomie Ap i Bt gleby lessowej.
EN
The research pertaining to the reserve K and available K contents in soils was carried out in 1986-1993 on permanent fertilization field in the area of Rzeszów Submontane Region. The grey-brown-podzolic soil formed from loess was characterized by very acid reaction in Ap and Bt horizons, pH in KC1 was - 3.92 and 3.89 respectively. Hydrolytic acidity, also very high, amounted 48.7 and 36.0 mmol(+)·kg⁻¹. The crop rotation was as follows: potatoes, spring barley, fodder cabbage or fodder sunflower, winter wheat. The differentiated NPK fertilization was applied on the background of Mg (A₁ - experiment NPKMg) and Mg+Ca (A₂ - experiment NPKMgCa) constant fertilization. In each year of experiment the available content of K was determined in the Ap horizon (0-25 cm) and in the Bt horizon (26-50 cm) by Egner-Riehm method. The reserve potassium was estimated by the spectrophotometry of atomic absorption method, after mineralizing soil samples in concentrated HC104 (in years 1986, 1989, 1993). The liming decreased the reserve K content in Ap horizon and increased reserve K in Bt horizon. The liming increased available K content in Ap horizon and Bt horizon. The NPK fertilization increased reserve K content in Ap horizon, decreased reserve K content in Bt horizon in comparison to the reserve K content object without NPK. In the 8-year period the decrease of reserve K content in Ap horizon and Bt horizon at experimental NPKMg and NPKMgCa fertilization was observed. In the same time increased available K content in Ap horizon of experiment NPKMg and NPKMgCa fertilization. The liming increased available K participation in the reserve K content in either, Ap horizon and Bt horizon of loessial soil.