Assessing schoolchildren's ability to make proper use of a food and nutrition pyramid

• Autorzy: Gornicka M. , Wiszniewska Z. , Wojtas M. , Wawrzyniak A. , Kanigowska A.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Background. Being acquainted with nutritional recommendations does not necessarily imply that they are fully understood, nor on how they can be applied when correctly planning an adequate diet. Objective. To determine whether children can recognise single portion sizes of various foodstuffs and to test their ability for planning a daily menu in accordance to the guidelines from a Food and Nutrition Pyramid. Material and methods. Subjects under survey were n=100 children aged 10-11 years, attending two elementary schools: in Warsaw and Piaseczno. The school in Warsaw participated in two national education programmes on food and nutrition (ie. ‘Fruit at School’ and ‘A Glass of Milk’) whilst the other did not participate in any such programmes. The study tool was a questionnaire consisting of closed questions together with practical exercises on planning a dietary balanced menu using the Food and Nutrition Pyramid recommendations. Results. Children could easily recognise single portion sizes (73% correct replies), however they found it more difficult to plan a suitable menu, where 60% met the given specifications; ie. numbers of different food type portions, menu diversity, number of meals as well as taking physical activity into account. Girls were significantly better at planning menus. It was also found that, compared to the guidelines, wheat and dairy products, vegetables and fats were under-represented whereas meat and fruit were chosen in excess. Nearly 80% of menus were sufficiently diverse but only 48% were composed of a typical/normal selection of foodstuffs. Conclusions. Despite being provided with guidelines for preparing appropriate menus, most children failed this task. This was likely due to either not fully understanding the instructions or a lack of skills in adopting the Food and Nutrition Pyramid recommendations. Thus it is necessary to give more comprehensive explanations when teaching nutrition during school lessons as well as letting the children practice doing the practical aspects.

PL

Wprowadzenie. Znajomość zaleceń żywieniowych nie zawsze przekłada się na ich zrozumienie i praktyczne zastosowanie do planowania zbilansowanych posiłków. Cel. Celem badań było określenie stopnia znajomości wielkości pojedynczej porcji różnych produktów przez dzieci oraz ocena umiejętności planowania jednodniowego jadłospisu zgodnie z zaleceniami zawartymi w Piramidzie Zdrowego Żywienia. Materiał i metoda. Badaniem objęto 100 dzieci w wieku 10-11 lat uczęszczających do szkół podstawowych: jednej w Warszawie, objętej programami edukacyjnymi „Owoce w szkole” i „Szklanka mleka” oraz drugiej w \Piasecznie, nieobjętej żadnym programem edukacyjnym. Badanie przeprowadzono za pomocą autorskiego kwestionariusza ankiety z wykorzystaniem pytań zamkniętych oraz zadania praktycznego obejmującego zaplanowanie zbilansowanego jadłospisu z wykorzystaniem zaleceń przedstawionych w Piramidzie Zdrowego Żywienia. Wyniki. Rozpoznanie pojedynczej porcji produktów nie stanowiło dla respondentów trudności (73% prawidłowych odpowiedzi), zaplanowanie prawidłowego jadłospisu sprawiało trudności, średnio 60% jadłospisów spełniało wyznaczone kryteria (odpowiednia liczba porcji poszczególnych grup produktów, urozmaicenie, liczba posiłków, uwzględnienie aktywności fizycznej). Badani uzyskiwali mniejszą od zalecanej liczbę porcji produktów zbożowych, warzyw, produktów mlecznych oraz olejów i tłuszczy, zaś powyżej zaleceń - owoców oraz produktów mięsnych. Prawie 80% jadłospisów było urozmaiconych, natomiast komponowane poszczególne posiłki tylko w 48% miały typowe zestawienie produktów. Wnioski. Uczniowie mimo podanych wytycznych jak prawidłowo zaplanować jadłospis w większości nie poradzili sobie z tym zadaniem, co mogło wynikać z niepełnego zrozumienia poleceń lub nieumiejętności zastosowania zaleceń zawartych w Piramidzie Zdrowego Żywienia. Wskazuje to na konieczność wprowadzenia bardziej obszernych wyjaśnień podczas omawiania zagadnień żywieniowych w czasie zajęć szkolnych i wielokrotnego ćwiczenia praktycznego wykorzystywania omawianych zaleceń.

Słowa kluczowe

EN

school child; food; nutritional pyramid; nutritional recommendation

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2013
• Tom: 64
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.149-154,ref.

Twórcy

autor

Gornicka M.

• Chair of Nutritional Assessment, Department of Human Nutrition, Faculty of Human Nutrition and Consumer Sciences, Warsaw University of Life Sciences, Nowoursynowska street 159c, 02-776 Warsaw, Poland

autor

Wiszniewska Z.

• Chair of Nutritional Assessment, Department of Human Nutrition, Faculty of Human Nutrition and Consumer Sciences, Warsaw University of Life Sciences, Nowoursynowska street 159c, 02-776 Warsaw, Poland

autor

Wojtas M.

• Chair of Nutritional Assessment, Department of Human Nutrition, Faculty of Human Nutrition and Consumer Sciences, Warsaw University of Life Sciences, Nowoursynowska street 159c, 02-776 Warsaw, Poland

autor

Wawrzyniak A.

• Chair of Nutritional Assessment, Department of Human Nutrition, Faculty of Human Nutrition and Consumer Sciences, Warsaw University of Life Sciences, Nowoursynowska street 159c, 02-776 Warsaw, Poland

autor

Kanigowska A.

• Chair of Nutritional Assessment, Department of Human Nutrition, Faculty of Human Nutrition and Consumer Sciences, Warsaw University of Life Sciences, Nowoursynowska street 159c, 02-776 Warsaw, Poland

Bibliografia

• 1. Charzewska J., Wajszczyk B., Chabros E., Rogalska-Niedźwiedź M.: Aktywność fizyczna w Polsce w różnych grupach wieku i płci. W: Diagnostyka stanu odżywienia, aktywności fizycznej i żywieniowych czynników ryzyka otyłości i przewlekłych chorób niezakaźnych w Polsce (1960-2005). Jarosz M. (red.) IŻŻ, Warszawa 2006, 321-337.
• 2. Czeczelewski J.: Częstotliwość spożywania pierwszych i drugich śniadań przez uczniów klas IV-VI na przykładzie szkół podstawowych miasta Biała Podlaska. Rocz Panstw Zakl Hig 2001;52(3):321-328.
• 3. Fahlman M., Dake J., McCaughtry N., Martin J.: A pilot study to examine the effects of a nutrition intervention on nutrition knowledge, behaviors, and efficacy expectations in middle school children. J School Health 2008;78:216-222.
• 4. Fisher J., Kral T.: Super-size me: Portion size effects on young children’s eating. Physiol Behav 2008;94:39–47.
• 5. Fisher J., Rolls B., Birch L.: Children’s bite size and intake of an entrée are greater with large portions than with age-appropriate or self-selected portions. Am J Clin Nutr 2003; 77:1164-1170.
• 6. Fisher J., Arreola A., Birch L., Rolls B.: Portion size effects on daily energy intake in low-income Hispanic and African American children and their mothers. Am J Clin Nutr 2007; 86:1709-1716.
• 7. Fisher J.: Effects of age on children’s intake of large and self-selected food portions. Obesity 2007;15:403-412.
• 8. Garcia-Lascurain M., Kicklighter J., Jonnalagadda S., Boudolf E., Duchon D.: Effect of a nutrition education program on nutrition-related knowledge of English- as-second-language elementary school students: a pilot study. J Immigrant Minority Health 2006;8: 57-65.
• 9. Gottesman M. : Educating parents about portion sizes for preschoolers. J Pediatr Health Care 2005;19:54-59.
• 10. Jeżewska-Zychowicz M.: Ocena poziomu wiedzy żywieniowej młodzieży w wieku 13-15 lat w perspektywie prewencji chorób dietozależnych. Żyw Czł Met 2004;31,S 2/2, 86-98.
• 11. Kołłajtis-Dołowy A., Kosińska M., Boniecka I.: Częstotliwość i ilość spożycia wybranych produktów spożywczych w grupie 10-12-letnich dzieci z terenu Grójca. Żyw Czł Met 2007;34:176-181.
• 12. Kołłajtis-Dołowy A., Matysiuk E., Boniecka I. : Zwyczaje żywieniowe wybranej grupy dzieci 11-12-letnich z Białegostoku. Żyw. Nauka Technol. Jak. 2007;55:335-342.
• 13. Kowalska A.: Zwyczaje żywieniowe dzieci i młodzieży szkolnej na przykładzie województwa dolnośląskiego. Roczn Naukowe 2005; 7:87-91.
• 14. McConahy K., Smiciklas-Wright H., Mitchell D., Picciano M.: Portion size of common foods predicts energy intake among preschool-aged children. J Am Diet Assoc 2004;104: 975-979.
• 15. McConahy K., Smiciklas-Wright H., Birch L., Mitchell D., Picciano M.: Food portions are positively related to energy intake and body weight in early childhood. J Pediatr 2002; 140:340-347.
• 16. Ostalska J., Bzdęga J., Klarecki D.: Promocja zdrowego żywienia wśród dzieci objętych kształceniem zintegrowanym klas I-III wybranych szkół podstawowych z gminy Warszawa – Bielany. Żyw Czł Met 2005, 32, supl. cz.1, 284-289.
• 17. Painter J., Jee-Hyun R., Yeon-Kyung L.: Comparison of international food guide pictorial representations. JADA 2002, 102, 483-489.
• 18. Przysławski J.: Zalecenia żywieniowe dla różnych grup ludności. W: Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu. Gertig H., Przysławski J. PZWL, Warszawa 2006, 362-366
• 19. Stan zdrowia ludności Polski w 2004 r. GUS, Warszawa, 2006.
• 20. Suliga E.: The consumption frequency and the caloric value of breakfasts among the school children and teenagers. Rocz Panstw Zakl Hig 2006;57(1):73-79, (in Polish).
• 21. Turlejska H., Pelzner U., Szponar L., Konecka-Matyjek E.: Zasady racjonalnego żywienia – zalecane racje pokarmowe dla wybranych grup ludności w zakładach żywienia zbiorowego. ISBN, Gdańsk 2006.
• 22. Ukleja A., Heropolitańska-Janik J., Sińska B., Kunachowicz H., Mileska M.: Ocena stanu wiedzy żywieniowej dzieci w wieku 10-14 lat, po prelekcji na temat zasad racjonalnego żywienia. Żyw Czł Met 2003;30:428-433.
• 23. Weker H., Barańska M., Riahi A.: Problem otyłości a wiedza żywieniowa u młodzieży w wieku 13-15 lat. Rocz Panstw Zakl Hig 2007;58(3):321-326.
• 24. WNEP (2007): Developmentally appropriate nutrition education for youth ages 6-11. www.uwex.edu/ces/wnep/files/03resyth.pdf, Internet 17.03.2010.
• 25. www.nhlbi.nih.gov, 2010