PL
Popioły paleniskowe mogą wiązać pierwiastki występujące w nadmiernych ilościach w glebie, a tym samym ograniczają transport tych pierwiastków do części nadziemnych roślin wytypowanych do biologicznej rekultywacji. Celem przeprowadzonego doświadczenia było określenie wielkości plonu kostrzewy łąkowej i pobierania Cu, Zn, Ni, Fe, Co, Mn z gleby lekkiej nawożonej popiołem paleniskowym z dodatkiem wzrastających dawek miedzi. W doświadczeniu wazonowym zastosowano do gleby lekkiej popiół paleniskowy w ilości 23,33 g • wazon-1, co odpowiadało 20 t • ha-1 oraz wzrastające dawki miedzi w ilości od 30 do 400 mg • kg-1 s.m. gleby. Zastosowanie do gleby lekkiej popiołu bez dodatku miedzi wpłynęło istotnie na podwyższenie plonu suchej masy kostrzewy łąkowej. Ponadto zastosowanie miedzi w dawce 30 mg • kg-1 s.m. do gleby wymieszanej z popiołem wpłynęło istotnie na wzrost plonu kostrzewy. Dawka miedzi powy¬żej 50 mg • kg-1 s.m. spowodowała istotne obniżenie plonu kostrzewy łąkowej. Pod wpływem za-aplikowania wzrastających dawek miedzi do gleby wymieszanej z popiołem zarejestrowano obniżenie zawartości Zn, Ni, Co, Mn, a wzrost Cu, Fe w kostrzewie w porównaniu z kontrolą. Uzyskany plon kostrzewy można przeznaczyć do produkcji kompostu bądź też na cele energetyczne. Plon uprawianej rośliny na glebie zanieczyszczonej miedzią oceniano także pod względem przydatności paszowej. Wyceniając zawartość Zn, Cu, Ni w kostrzewie według liczb granicznych zaproponowanych przez IUNG-PIB, stwierdzono, że zawartość Cu i Ni odpowiadała normom stawianym paszom dobrej jakości. Natomiast biorąc pod uwagę zawartość cynku, wykazano przekroczenia dopuszczalnej zawartości tego pierwiastka. Zawartość żelaza, manganu i kobaltu w kostrzewie łąkowej mieściła się na poziomie optymalnym pod względem paszowym. Z niniejszych badań wynika, że popioły paleniskowe zastosowane do gleby wpływają na unieruchomienie lub udostępnianie składników pokarmowych potrzebnych roślinom.
An effect of ashes on crops and microelement uptake by meadow fescue was examined with pot experiments. The experiments were carried out by using soil composed of loose sand and ash-slag mixture originated from hard coal combustion. The experiments were conducted in four replica¬tions in polyethylene pots filled with mineral soil and furnace ash. In the experiment the ash was applied at 23.33 g • pot-1 corresponding to 20 t • ha-1 and increasing cupper doses. The experiment scheme included also a control containing a mineral soil and ash only. The meadow fescue vegeta¬tion period was fixed ay 60 and 75 days. The element content in plant material after dry mineraliza¬tion was determined by using the ICP-AES method. It was found that the furnace ash applied only copper to considerably reduced crop of meadow fescue. Due to increasing cadmium doses mixed with ash an decreasing content of Zn, Ni, Ni, and increasing Cu, Fe content was observed. When estimating the content of microelement in fescue with reference to the IUNG-PIB values, it was found that it meets the good quality feed standarts. A regards zinc contents it was found that the allowable abundance of those elements was exceeded.