PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2006 | 4/1 |

Tytuł artykułu

Ochrona i gospodarowanie w obszarach systemu Natura 2000 w dolinach rzecznych

Autorzy

Treść / Zawartość

Warianty tytułu

EN
Protection and management in Natura 2000 areas located in river valleys

Języki publikacji

PL

Abstrakty

PL
Niezwykle różnorodna mozaika siedlisk w dolinach rzecznych stanowi miejsce występowania cennych siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków o znaczeniu europejskim. Ich występowanie w określonej ilości i jakości stanowi podstawę włączenia terenu, na którym występują, do sieci Natura 2000, która ma zapewnić ich ochronę w Unii Europejskiej. Ok. 40% obszarów wytypowanych do Natura 2000 w Polsce obejmuje fragmenty dolin rzecznych. Są wśród nich proponowane Specjalne Obszary Ochrony, ważne dla zachowania rodzajów siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej i siedlisk gatunków z załącznika II tej dyrektywy oraz Obszary Specjalnej Ochrony wskazane dla ochrony siedlisk ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej. Dyrektywy nie narzucają sposobów ochrony poszczególnych rodzajów siedlisk i gatunków. Jedynym kryterium wypełnienia założeń Dyrektyw jest utrzymanie określonych typów siedlisk przyrodniczych i populacji gatunków we właściwym stanie ochrony. Podejmowane działania ochronne powinny przede wszystkim zapobiegać przekształceniom siedlisk i niekorzystnym zmianom w obrębie populacji roślin i zwierząt, a także przyczyniać się do renaturyzacji biotopów i wspierać restytucję gatunków. Plany wszelkich inwestycji, prac hydrotechnicznych, czy zmian w użytkowaniu w dolinach rzecznych, wyznaczonych jako obszary Natura 2000 podlegają tzw. Ocenom Oddziaływania na Środowisko, które określają ewentualny wpływ projektowanych działań na stan ochrony określonych rodzajów siedlisk i populacji gatunków. Zgodnie z postanowieniami Dyrektywy Siedliskowej ewentualna utrata wartości przyrodniczych obszaru może zostać usprawiedliwiona jedynie ważnym interesem społecznym lub bezpieczeństwem publicznym, np. ochroną przeciwpowodziową. Jeśli w wyniku koniecznych działań, dojdzie do zaniku lub degradacji siedlisk o znaczeniu europejskim, wymagane jest wyznaczenie do sieci Natura 2000 innej doliny rzecznej o podobnych walorach. Zalecenia dla ochrony walorów obszaru będą zawarte w planach ochrony. Stosowanie właściwych procedur i zaleceń ochronnych może nieść z sobą pewne nakazy czy ograniczenia w gospodarowaniu na danym obszarze, ale stworzy realną możliwość uniknięcia zagrożeń, zachowania wartości przyrodniczych oraz funkcjonowania danego obszaru zgodnie z zasadami rozwoju zrównoważonego.
EN
The diversity of habitats and species in rivers valleys of Poland has European significance. The occurence of habitats and species, in certain proportions and quality, is a basis for including area of their occurence into the Natura 2000 system. Ca 40% of areas of Natura 2000 include river valleys and they comprise both areas important for birds (Birds Directive) and for habitats (Habitat Directive). Directives of EU do not impose methods of habitat and species conservation. The only criterion is maintenance favorable conservation status for them. That means that the area of habiat must be stable in the long term or increasing, and its quality must being maintained. The restoration processes are welcomed. The plans for all investments or any other works which might influence the favorable conservation status of habitat and species must be subjected to environmental assessments, which recognize influence of project on habitats and species protected by directives. In the absence of alternative solutions only overriding public interest may allow for habitat or species deterioration; for some species or habitat only human health or public safety are more important. In such cases compensatory measures has to be employed to maintain Natura 2000 is previous status. Specific management instructions will be written in management plans, prepared for each area separately. Although management plans can impose some difficulties on investments, they are indispensable element of appropriate investment planning, according to principles of sustainable development.

Wydawca

-

Rocznik

Numer

4/1

Opis fizyczny

s.33-46,bibliogr.

Twórcy

autor
  • Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk, Kraków
autor

Bibliografia

  • Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. (red.). Gatunki Zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska. Tom 6. Warszawa 2004. http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php.
  • Aktualizacja Shadow List obszarów siedliskowych sieci Natura 2000 w Polsce. Aneks do raportu na temat reprezentatywności ujęcia gatunków i siedlisk przyrodniczych z Dyrektywy Siedliskowej. Klub Przyrodników, Świebodzin; Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, Poznań; WWF Polska, Warszawa 2006. http://wwf.pl/informacje/publikacje/natura/shadow%20list%20updated%202006.pdf.
  • Andrzejewska M., Baranowski M., Gromadzki M., Makomaska-Juchiewicz M., Weigle A. Wdrażanie koncepcji sieci NATURA 2000 w Polsce w latach 2001–2003. Sprawozdanie końcowe (umowa nr 989/2001/Wn50/NE-PR-TX/D). NFOŚ, IOP PAN, ZO PAN, GRID-Warszawa, Warszawa–Kraków– Gdańsk 2003. Msc.
  • Baranowski M. Prace nad siecią NATURA 2000 w Polsce. [w:] Ekologiczna sieć Natura 2000: problem czy szansa. M. Makomaska-Juchiewicz, S. Tworek (red.). IOP PAN, Kraków 2003, s. 219–227.
  • Baranowski M., Makomaska-Juchiewicz M. System ostoi siedliskowych Natura 2000 w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej. W: Problemy organizacji i funkcjonowania systemu ostoi siedliskowych Natura 2000 w Polsce. Red. T.J. Chmielewski. Zesz. Nauk. Komitetu „Człowiek i Środowisko” PAN, Warszawa–Lublin 2004, 38, s. 35–49.
  • Criteria for assessing national lists of pSCI at biogeographical level. DG Environment, document Hab.97/2 rev. 4 (13.5.2002).
  • Gromadzki M., Błaszkowska B., Chylarecki P., Gromadzka J., Sikora A., Wieloch M., Wójcik B. Sieć ostoi ptaków w Polsce. Wdrażanie dyrektywy Unii Europejskiej o ochronie dzikich ptaków. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Gdańsk 2002.
  • Gromadzki M. (red.). Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004. Tom 7 (część I), tom 8 (część II). http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php.
  • Heath M.F., Evans M.I. (eds.). Important Bird Areas in Europe: Priority sites for conservation. BirdLife International (BirdLife Conservation Series No. 8). Cambridge 2000.
  • Herbich J. (red.). Siedliska morskie i przybrzeżne, nadmorskie i śródlądowe solniska i wydmy. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004a. Tom 1. http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php.
  • Herbich J. (red.). Wody słodkie i torfowiska. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004b. Tom 2. http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php.
  • Herbich J. (red.). Murawy, łąki, ziołorośla, wrzosowiska, zarośla. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004c. Tom 3. http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/ poradnik.php.
  • Herbich J. (red.). Ściany, piargi, rumowiska skalne i jaskinie. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004d. Tom 4. http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/ poradnik.php.
  • Herbich J. (red.). Lasy i bory. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2000e. Tom 5. http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php.
  • Jackson S.F., Kershaw M., Gaston K.J. The performance of procedures for selecting conservation areas: waterbirds in the UK. Biological Conservation, 2004, 118, s. 261–270.
  • Liro A., Dyduch-Falniowska A., Makomaska-Juchiewicz M. Natura 2000 – Europejska Sieć Ekologiczna. Wyd. II uzupełnione. NFOŚ, Warszawa 2002, s. 101.
  • Makomaska-Juchiewicz M., Tworek S. Miejsce sieci Natura 2000 w europejskiej ochronie przyrody. W: Ekologiczna sieć Natura 2000: problem czy szansa. M. Makomaska-Juchiewicz, S. Tworek (red.). IOP PAN, Kraków 2003, s. 9–22.
  • Natura 2000 Barometer. Natura 2000. European Commision DG ENV Nature Newsletter. Number 20, May 2006, s. 16–17.
  • Ostermann OP. The need for management of nature conservation sites designated under Natura 2000. J. Applied Ecol. 35 (6), 1998, s. 968–973.
  • Pawlaczyk P., Kepel A., Jaros R., Dzięciołowski R., Wylegała P., Szubert A., Sidło P.O. Propozycja optymalnej sieci obszarów Natura 2000 w Polsce – „Shadow list”. Klub Przyrodników, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, WWF Polska, Warszawa 2004. http://www.salamandra.org.pl/Shadow_List_PL_3.12.pdf.
  • Rudnik-Wójcikowska B., Werblan-Jakubiec H. (red.) Poradnik ochrony gatunków – Rośliny. Wyd. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004. Tom 9. http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/poradnik.php.
  • Zając K. Obszary Natura 2000 w dolinach rzecznych. W: Ekologiczna sieć Natura 2000: problem czy szansa. M. Makomaska-Juchiewicz, S. Tworek (red.). IOP PAN, Kraków 2003, s. 135–148.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikatory

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.agro-db70b675-a87d-47bc-a8bc-82e8c9fd9c22
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.