The air temperature variations in Szczecin and its dependence on the North Atlantic oscillation (NAO)

• Autorzy: Kirschenstein M.

Warianty tytułu

PL

Tendencje zmian temperatury powietrza w Szczecinie i ich zależność od oscylacji północnoatlantyckiej (NAO)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The basic features of annual course of air temperature (differentiated between the particular months and seasons) along with air temperature variations during the period between 1950 and 2009 together with the trends of changes are presented. In addition the dependence of air temperature on North Atlantic Oscillation (NAO) is exhibited.

PL

Celem pracy była analiza zmienności warunków termicznych w Szczecinie z uwzględnieniem tempa zmian określonego za pomocą współczynnika trendu liniowego oraz zbadanie zależności temperatury powietrza od Oscylacji Północnoatlantyckiej. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że przebiegi roczne temperatury powietrza w Szczecinie charakteryzowały się dużą zmiennością. Wynika ona ze zmiennego oddziaływania cyrkulacji znad Oceanu Atlantyckiego, wpływu Morza Bałtyckiego i oddziaływania obszaru kontynentalnego oraz uwarunkowań lokalnych. W wyniku przeprowadzonych badań uzyskano następujące wnioski: 1) W badanym okresie średnia roczna temperatura powietrza z wieloletnia wyniosła 8,2oC i w poszczególnych latach ulegała dużym wahaniom. Na początku badanego przedziału czasowego (1950-1969) średnia roczna temperatura obliczona dla okresu pięcioletniego była na poziomie średniej wieloletniej. W okresie tym bardzo ciepła była jesień. Następnie, w latach 1969-1988 (20 lat) wystąpiło bardzo wyraźne ochłodzenie (średnia roczna temperatura była niższa od średniej wieloletniej). W latach 1989-1996 średnia roczna temperatura ponownie stopniowo wzrastała i w latach 2007-2008 przekroczyła 10oC. Ten ciepły okres był konsekwencją wzrostu temperatury prawie we wszystkich miesiącach, szczególnie ciepłe w tym czasie były miesiące zimowe. 2) Najcieplejszym miesiącem był lipiec, jednak średnie maksimum występowało również często w sierpniu i czerwcu. Najchłodniejszym miesiącem był styczeń, minimum często pojawiało się również w lutym i w grudniu. Wielokrotne występowanie maksimum w sierpniu i minimum w lutym świadczy o częstym przesunięciu o jeden miesiąc. Jest to cecha typowa dla obszarów położonych w niewielkiej odległości od wybrzeża Bałtyku. 3) Analiza temperatury powietrza w porach roku wykazała, że lato było chłodne, tylko w ośmiu latach średnia temperatura przekroczyła 18oC, natomiast często występowały ciepłe zimy (łącznie w 55% lat średnie temperatury zimą były dodatnie), szczególnie w latach 1988-2008. Bardzo ciepła była jesień – w 100% lat temperatura była wyższa niż wiosną. 4) Analiza współczynników trendu liniowego wykazała, że miesiącem o najwyższym przyroście temperatury był luty, porami roku – wiosna i zima. Miesiącem o najniższym przyroście temperatury był czerwiec, porą roku – jesień. W badanym 60-leciu przyrost średniej rocznej temperatury powietrza wynosi około 1,2oC. 5) Z analizy związków między zmianami indeksu NAO a temperaturą powietrza wynika, że w Szczecinie występuje duża zależność temperatury powietrza od Oscylacji Północnoatlantyckiej w miesiącach zimowych (XII-II) oraz w marcu, świadczą o tym duże wartości współczynnika korelacji. Pozytywnej fazie NAO odpowiada na ogół wzrost średniej miesięcznej temperatury, negatywnej fazie NAO – spadek średniej miesięcznej temperatury. W przypadku obu faz zgodność wynosi odpowiednio: w styczniu – 67,8%, lutym – 73,3%, marcu – 75,0% i w grudniu – 67,8%. Zaobserwowano także, że występuje bardzo duża zgodność faz ujemnych w styczniu (85,7%) i w lutym (83,3%) oraz dodatnich w marcu (94,9%) i w grudniu (86,2%).

Słowa kluczowe

EN

air temperature; temperature variation; Szczecin city; temperature dependence; North Atlantic oscillation; change trend; season; meteorological condition; weather condition; annual temperature; monthly temperature; Baltic Sea; autumn; winter

• Wydawca: -
• Czasopismo: Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
• Rocznik: 2011
• Tom: 15
• Opis fizyczny: p.5-23,fig.,ref.

Twórcy

autor

Kirschenstein M.

• Institute of Geography and Regional Studies, Pomeranian University in Slupsk, Partyzantow 27, 76-200 Slupsk, Poland

Bibliografia

• Boryczka J., Stopa-Boryczka M., 2007. Ochłodzenia i ocieplenia klimatu Europy w XVIIIXXI wieku i ich przyczyny. (The cooling and warming of Europe’s climate from the 18th to the 21st century and their reasons). Acta Agrophys., 9(3), 555-570, (in Polish).
• Filipiak J., 2004. Zmienność temperatury powietrza na Wybrzeżu i Pomorzu w drugiej połowie XX wieku. (The variability of air temperature on the Polish coast and in Pomerania in the second half of the 20th century). IMGW, Warszawa, (in Polish).
• Fortuniak K., Kożuchowski K., Żmudzka E., 2001. Trendy i okresowość zmian temperatury powietrza w Polsce w drugiej połowie XX wieku. (Trends and periodicity of air temperature in Poland in the second half of the 20th century). Przegl. Geofiz., 46, 4, 283-303, (in Polish).
• Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) Reports, 2007. www.ipcc.ch
• Kirschenstein M., 2004. Rola cyrkulacji atmosferycznej w kształtowaniu opadów w północno-zachodniej Polsce. (Role of atmospheric circulation in falls forming in north-west Poland). AP Słupsk, (in Polish).
• Kirschenstein M., Baranowski D., 2008. Wahania roczne i tendencje zmian opadów atmosferycznych i temperatury powietrza w Słupsku. (Annual fluctuations and trends of changes of precipitation sums and air temperature in Słupsk). Dokum. Geogr. PAN, 37, 76-82, (in Polish).
• Kirschenstein M., Baranowski D., 2009. The influence of North Atlantic Oscillation (NAO) on the air temperature and the total precipitation in Koszalin in 1861-2007. Balt. Coast. Zone, 13, 67-84.
• Marsz A.A., 1999a. Oscylacja Północnoatlantycka a reżim termiczny zim na obszarze północno-zachodniej Polski i polskim wybrzeżu Bałtyku. (The North Atlantic Oscillation as compared to the severity of winter temperatures in the North-western Poland and the Polish Baltic Coast). Przegl. Geogr., 71, 3, 225-245, (in Polish).
• Marsz A.A., 1999b. Rozmiary wpływu Oscylacji Południowej na niektóre cechy klimatu rejonu południowego wybrzeża Bałtyku. (The influence of the Southern Oscillation on some of the climate features of the Southern Baltic Coast region). Przegl. Geofiz., 44, 1-2, 53-59, (in Polish).
• Marsz A.A., Styszyńska A., 2002a. NAO a cyrkulacja wód Północnego Atlantyku, związki NAO z polem temperatury powierzchni oceanu. W: Oscylacja Północnego Atlantyku i jej rola w kształtowaniu zmienności warunków klimatycznych i hydrologicznych Polski. (NAO as compared with the North Atlantic Ocean water circulation. In: The North Atlantic Circulation and its influence on the variability climate and hydrologic conditions). (Eds) A.A. Marsz and A. Styszyńska. AM, Gdynia, 47-74, (in Polish).
• Marsz A.A., Styszyńska A., 2002b. Wprowadzenie (istota NAO, historia, wskaźniki). W: Oscylacja Północnego Atlantyku i jej rola w kształtowaniu zmienności warunków klimatycznych i hydrologicznych Polski. (Introduction (the characteristics of NAO, history, indexes). In: The North Atlantic Circulation and its influence on the variability climate and hydrologic conditions). (Eds) A.A. Marsz i A. Styszyńska. AM, Gdynia, 11-29, (in Polish).
• Okołowicz W., 1978. Mapa regionów klimatycznych. W: Narodowy atlas Polski. (Map of regions. In: National atlas of Poland). (Ed.) S. Leszczycki. PAN, Instytut Geografii, Wrocław, (in Polish).
• Panfil M., Dragańska E., 2004. Związki korelacyjne między wskaźnikami NAO według Jonesa i Hurrella a warunkami termicznymi i opadowymi dla Polski północno-wschodniej. (Correlation connections between NAO index (defined by Jones and by Hurrell) and precipitation as well as thermal conditions in the north-eastern Poland). Acta Agrophys., 3 (1), 133-141, (in Polish).
• Paszyński J., Niedźwiedź T., 1991. Klimat. W: Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. (Climate. In: Geography of Poland. Natural environment). (Ed.) L. Starkel. PWN, Warszawa, (in Polish).
• NWC. National Weather Service, 2008. http://www.cgd.vcar.edu/nao.stat.ann.html