PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Czasopismo

2018 | 25 | 1 |

Tytuł artykułu

Żywność - po pierwsze nie szkodzić (artykuł przeglądowy)

Treść / Zawartość

Warianty tytułu

EN
Food - first, to do no harm (a review)

Języki publikacji

PL

Abstrakty

PL
Artykuł dotyczy zagadnień wpływu żywności na zdrowie człowieka. W pracy omówiono skład chemiczny, proporcje aminokwasów, kwasów tłuszczowych, sacharydów zawartych w produktach, które spożywamy i ich wpływ na jakość i bezpieczeństwo żywności. Przedstawiono także funkcje i kryteria, jakie powinna spełniać żywność oraz, w jakich warunkach powinna być wyprodukowana, aby jej spożywanie było jak najmniej szkodliwe dla organizmu. W pracy dokonano także podziału żywności wg obowiązujących definicji żywności funkcjonalnej i nutraceutyku. Na podstawie przeglądu literatury wykazano, jaki skład chemiczny żywności jest szczególnie niebezpieczny dla chorób układu krążenia oraz chorób nowotworowych. W artykule omówiono rolę kwasów tłuszczowych i ich wpływ na rozwój różnego rodzaju chorób. Przedstawiono także badania oleju „Kropla Zdrowia” przeprowadzonych w Instytucie Agrofizyki w aspekcie medycznym.
EN
The paper addresses the problems of the effect of food on human health. It presents the chemical composition, the proportions of amino acids, fatty acids and saccharides in food products that we consume, and their effect on food quality and safety. It also presents the functions and criteria that should be met by food products, and the conditions in which they should be produced so that their consumption may be the least harmful to the organism. The paper presents also a classification of food products in conformance with the current definitions of functional food and nutraceuticals. Based on a literature review, it is demonstrated what chemical composition of food is particularly dangerous in the aspect of disorders of the cardiovascular system and neoplastic diseases. The paper addresses also the role of fatty acids and their impact on the development of various diseases. Also presented is the study on the oil “Kropla Zdrowia” that was conducted at the Institute of Agrophysics in the medical aspect.

Wydawca

-

Czasopismo

Rocznik

Tom

25

Numer

1

Opis fizyczny

s.17-34,bibliogr.

Twórcy

  • Instytut Agrofizyki im.Bohdana Dobrzańskiego, Polska Akademia Nauk w Lublinie, ul.Doświadczalna 4, 20-290 Lublin
autor
  • Instytut Agrofizyki im.Bohdana Dobrzańskiego, Polska Akademia Nauk w Lublinie, ul.Doświadczalna 4, 20-290 Lublin
autor
  • Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, ul.Chodźki 1, 20-093 Lublin
autor
  • Zakład Medycyny Jamy Ustnej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, ul.Lubartowska 58, 20-094 Lublin

Bibliografia

  • Bartosz G., 2008. Druga twarz tlenu. Wolne rodniki w przyrodzie. Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa.
  • Bednarkiewicz Z., 2009. Epidemiologia chorób układu krążenia. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, Pobrano 12.03.2018 z: http://www.ptkardio.pl/.
  • Bojanowska M., Czerwiński J., Tys J., 2008. PAH i vegetable fats. Polish Journal of Environmental Studies, 17(1B), 207-212.
  • Bonow R.O., 2002. Primary prevention of cardiovascular disease. Circulation, 106, 3140-3144, doi:10.1161/01.CIR.0000048067.86569.E1
  • Błaszczak A., Grześkiewicz W., 2014. Żywność funkcjonalna – szansa czy zagrożenie dla zdrowia? Med. Og. Nauk Zdr., 20(2), 214-221, doi:10.5604/20834543.1112240
  • Chainani-Wu N., Madden E., Lozada-Nur F., Silverman S.Jr., 2012. High-dose curcuminoids are efficacious in the reduction in symptoms and signs of oral lichen planus. J. Am. Acad. Dermatol., 66, 752-760, doi:10.1016/j.jaad.2011.04.022
  • Chen J., Petersen D. R., Schenker S., Henderson G.I., 2000. Formation of Malondialdehyde Adducts in Livers of Rats Exposed to Ethanol: Role in Ethanol-Mediated Inhibition of Cytochrome c Oxidase., Alcoholism: Clinical and Experimental Research., 4, 544-552, doi:10.1111/j.1530-0277.2000. tb02023.x Żywność – po pierwsze nie szkodzić 31
  • Choonhakarn C., Busaracome P., Sripanidkulchai B., Sarakarn P., 2008. The efficacy of aloe vera gel in the treatment of oral lichen planus: a randomized controlled trial. Br. J. Dermatol.,158, 573- 577, doi:10.1111/j.1365-2133.2007.08370.x
  • Ciepłucha K., 2004. Nutracutyki. Panacea IV, 2(7), 11-13,33 Dalleau S., Baradat M., Guéraud F., Huc L., 2013. Cell death and diseases related to oxidative stress: 4-hydroxynonenal (HNE) in the balance. Cell Death & Differentiation, 20, 1615-1630, doi:10.1038/cdd.2013.138 iet, nutrition and prevention of chronic disease., 2002. Report of the Joint WHO/FAO expert consultation. Geneva.
  • Diplock A.T., Aggett P.J., Ashwell M., Bornet F., Fern E.B., Roberfroid M.B., 1999. Scientific concepts of functional foods in Europe: consesensus document. British Journal of Nutrition, 81, Suppl 1, 1-27, doi:10.1017/S0007114599000471 Di Stasio D., Guida A., Salerno C., Contaldo M., Esposito V., Laino L., Serpico R, Lucchese A., 2014. Oral lichen planus: a narrative review. Frontiers in Bioscience (Elite Ed.), 6, 370-376, doi:10.2741/e712
  • Drozdowski B., 2007. Charakterystyka ogólna tłuszczów jadalnych. W: Sikorski Z.E. (red.) Chemia żywności. Sacharydy, lipidy i białka tom II. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 73-166.
  • El-Sayyad H.I.H., Abdraboh M.E., Aljebali A.M.A., 2015. Positive Impact of Fish Oil on Diabetic and Hypercholestrolemic Skin Disorders. J. Nutri. Health., 1(2), 1-8. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne., 2004. Europejskie wytyczne dotyczące prewencji chorób układu krążenia. Kardiol. Pol., 61 (supl. I), I-1-I-91. Frankel E.N., 1984. Lipid oxidation: mechanisms, products and biological significance. JAOCS, 61, 1908-1917, doi:10.1007/BF02540830
  • FUFOSE. Functional food science in Europe, FAIR-95-0572: Palus M. Verchueren / Laura Contor, ILSI Europe, AV.E. Mounier, 83-BTE 6, 1200 Bruxelles, Belgium. Georgakopoulou E.A., Achtari M.D., Achtaris M., Foukas P.G., Kotsinas A., 2012. Oral lichen planus as a preneoplastic inflammatory model. J. Biomedicine and Biotechnology, 759626, doi:10.1155/2012/759626
  • Ghazani S.M., García-Llatas G., Marangoni A.G., 2014. Micronutrient content of cold-pressed, hotpressed, solvent extracted and RBD canola oil: Implications for nutrition and quality. Eur. J. Lipid Technol., 116, 1-8, doi:10.1002/ejlt.201300288
  • Grajeta H., 2004. Żywność funkcjonalna w profilaktyce chorób krążenia. Adv Clin Exp Med, 13(3), 503-510.
  • Gutteridge J.M., Hallwell B., 1990. The measurement and mechanism of lipid peroxidation in biological systems. Trends Biochem. Sci., 4, 129-135, doi:10.1016/0968-0004(90)90206-Q Hu F.B., Willet W.C., 2002. Optimal diets for prevention of coronary heart disease. JAMA, 288, 2569- 2578, doi:10.1001/jama.288.20.2569
  • Jaworska-Łuczak B., Wiśniewska I., 2011. Żywność funkcjonalna. Aptekarz Polski, pobrano: 2.02.2018 z http://www.aptekarzpolski.pl/2011/07/07-2011-zywnosc-funkcjonalna/.
  • Jezierska-Tys S., Frąc M., Bednarz J., Rutkowska A., 2014. Effects of chemical used in cultivation of rapeseed on the microorganismus and their activity in soil. Acta Agrophysica Monografhiae (3).
  • Jeżewska-Zychowicz M, Babicz- -Zieleńska E, Laskowski L., 2009. Konsument na rynku nowej żywności. Wybrane uwarunkowania spożycia. Wyd. SGGW, Warszawa, 66. Karwowska A, Bogacz A., 2007. Żywność funkcjonalna w Polsce – dziś i jutro. Przemysł Farmaceutyczny i Owocowo-Warzywny, 12, 22. 32 M. CHMIELEWSKA i in.
  • Krygier K., Domian K., Draka D., 1995. Porównanie jakości i trwałości olejów rzepakowych: tłoczonego na zimno i na gorąco oraz rafinowanego. Rośliny Oleiste, 16, 301-306. Krygier K., Wroniak M., Grześkiewicz S., Obiedziński M., 2000. Badania wpływu zawartości nasion uszkodzonych na jakość oleju rzepakowego tłoczonego na zimno. Rośliny Oleiste IHAR, 21, 587-596.
  • Lichtenstein A.H., Appel L.J., Brands M. i wsp., 2006. Diet and lifestyle recommendations revision 2006. A scientific statement from the American Heart Association Nutrition Committee. Circulation, 114, 82-96, doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.106.176158
  • Lutomski J., 2000. Zioła, fitofarmaceutyki i nutraceutyki. Postępy Fitoterapii. 1/2000, 4-6. Mensink R.P., Zock P.L., Kester A.D.M. i wsp., 2003. Effects of dietary fatty acids and carbohydrate on ratio of serum total to HDL cholesterol and on serum lipids and apolipoproteins: a metaanalysis of 60 controlled trials. Am. J. Clin. Nutr., 77, 1146-1155, doi:10.1093/ajcn/77.5.1146
  • Mocek B., 2010. Żywność funkcjonalna. Pobrano 11.06.2010 z: http://www.szkolnictwo.pl/index. php?id=PU0576.
  • Nair U., Bartsch H., Nair J., 2007. Lipid peroxidation-induced DNA damage in cancer prone inflammatory diseases: A review of published adduct types and levels in humans. Free Radical Biology and Medicine, 43, 1109-1120, doi:10.1016/j.freeradbiomed.2007.07.012
  • Niedernhofer L.J., Daniels J.S., Rouzer C.A., Greene R.E., Marnett L.J. 2003. Malondialdehyde, a Product of Lipid Peroxidation, Is Mutagenic in Human Cells. The Journal of Biological Chemistry, 54, 31426-31433, doi:10.1074/jbc.M212549200
  • Nowak J. Z., 2010. Anti-inflammatory pro-resolving derivatives of omega-3 and omega-6 polyunsaturated fatty acids. Post. Hig. Med. Dośw., 64, 115-132.
  • Obiedzińska A., Waszkiewicz-Robak B., 2012. Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 80, 27-44.
  • Pieńkowska H., 2003. Fizykochemiczne badania kinetyki utleniania olejów wiesiołkowatego, ogórecznikowego i rzepakowego. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Rozprawy i Monografie, 76.Prior E.M., Vadke V.S., Sosulski F.W., 1991. Effect of heat treatments on canola press oils. I. Nontriglyceride components. JAOCS, 68, 401-406, doi:10.1007/BF02663756
  • Projekt pt.: Produkcja ekologicznego oleju rzepakowego o wyjątkowych właściwościach prozdrowotnych WND-POIG.01.03.01-06-030/09 w ramach Priorytetu 1., Działanie 1.3. PO IG, Poddziałanie 1.3.1. Raport Żywność funkcjonalna., 2012. On Board PREcco Network, 7.
  • Ratusz K., Krygier K., 1997. Wpływ temperatury i dodatku przeciwutleniacza naturalnego na zmiany oksydacyjne oleju rzepakowego tłoczonego na zimno. Rośliny Oleiste IHAR, 18, 467-475.
  • Ropashree M.R., Gondhalekar R.V., Shashikanth M.C., George J., Thippeswamy S.H., Shukla A., 2010. Pathogenesis of oral lichen planus- a review. J. Oral Pathol. Med., 39, 729-734, doi:10.1111/j.1600-0714.2010.00946.x
  • Saawarn N., Shashikanth M.C., Saawarn S., Jirge V., Chaitanya N.C., Pinakapani R., 2011. Lycopene in the management of oral lichen planus: A placebo-controlled study. Indian J. Dent. Res., 22, 639-643, doi:10.4103/0970-9290.93448
  • Smith S.C.Jr, Allen J., Blair S.N., Bonow R.O., Brass L.M., Fonarow G.C., Grundy S.M., Hiratzka L., Jones D., Krumholz H.M., Mosca L., Pasternak R.C., Pearson T., Pfeffer M.A., Taubert K.A., 2006. AHA/ACC Guidelines for Secondary Prevention for Patients With Coronary and Other Atherosclerotic Vascular Disease: 2006 update. J. Am. Coll. Cardiol., 47, 2130-2139, doi:10.1016/j.jacc.2006.04.026 Żywność – po pierwsze nie szkodzić 33
  • Sommakia S., Baker O.J., 2017. Regulation of inflammation by lipid mediators in oral diseases. Oral Dis., 23, 576-597, doi:10.1111/odi.12544
  • Strobel W., Tys J., Sujak A., Gagoś M., Żak W., Kotlarz A., Rybacki R., 2005. Wpływ technologii zbioru na zawartość chlorofili i karotenoidów w nasionach rzepaku, wytłoku i oleju. Rośliny Oleiste IHAR, 26, 479-488.
  • Świderski F, Kolanowski W., 2003. Żywność funkcjonalna i dietetyczna, W: Świderski F. (red.) Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. Wyd. Naukowo-Techniczne. Warszawa, 27-29. Third Report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III). Final Report., 2002. Circulation, 106, 3143-3421.
  • Thongprasom K., Dhanuthai K., 2008. Steriods in the treatment of lichen planus: a review J. Oral Sci., 50, 377-385, doi:10.2334/josnusd.50.377
  • Trichopoulos D., Lagiou P., 2001. Dietary patterns and mortality. Br. J. Nutr.; 85, 133-134, doi:10.1079/ BJN2000282
  • Tys J., Sujak A., Bogdan A., 2002a. Changes to the composition of colorants caused by the temperature of drying rapseed. Int. Agrophys., 16, 307-312.
  • Tys J., Sujak A., Rybacki R., 2002b. Wpływ temperatury suszenia na zawartość barwników w nasionach rzepaku ozimego. Rośliny Oleiste IHAR, 23, 95-102.
  • Tys J. Rybacki R., Malczyk P., 2003. Source for contamination of rapeseed with benzo(a)pyrene. Int. Agrophys., 17(3), 131-136. Wildman R., 2007. Handbook of Nutraceuticals and Functional Foods. CRC Press is an imprint of the
  • Taylor & Francis Group. Boca Raton London New York. Wroniak M., 2012. Wartość żywieniowa olejów rzepakowych tłoczonych na zimno. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6(85), 79-92.
  • Wroniak M., Kwiatkowska M., Krygier K., 2006. Charakterystyka wybranych olejów tłoczonych na zimno. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 47, 46-58.
  • Zadernowski R., Nowak-Polakowska H., Pieńkowska H., Czaplicki S., 2002. Wpływ sposobu wydobywania łuszczu z nasion wiesiołka i ogórecznika na wybrane cechy fizykochemiczne oraz stabilność olejów. Rośliny Oleiste IHAR, 23, 471-480.
  • Zhang J., Zhou G., 2012. Green tea consumption: an alternative approach to managing oral lichen planus. Inflamm. Res., 61, 535-539, doi:10.1007/s00011-012-0440-z

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikatory

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.agro-d837c535-292e-487b-a415-fc72d0cbecb1
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.