Ocena potencjalnych strat materialnych na terenach zalewowych, wyznaczonych dwoma metodami, w wybranych miastach województwa łódzkiego

• Autorzy: Borowska-Stefanska M.

Warianty tytułu

EN

The two methods of the assessment of potential damage to property within areas exposed to floods in selected towns of Łódź region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono ocenę zagospodarowania terenów zalewowych (wyznaczonych 2 metodami) i potencjalnych strat materialnych na przykładzie 3 miast: Tomaszowa Mazowieckiego, Łowicza i Kutna. Zagospodarowanie określono, analizując użytkowanie ziemi z wykorzystaniem Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT) oraz inwentaryzacji terenowej, w granicach zasięgu równin zalewowych wyznaczonych na podstawie map geologicznych oraz terenów zagrożonych powodziami wskazanych przez dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej (RZGW) w Warszawie (WWQ 1% – wysoki wysoki przepływ). Do badań wybrano 3 miasta województwa łódzkiego z najwyższym wskaźnikiem poziomej intensywności zagospodarowania w granicach terenów tzw. wody 100-letniej. Są one położone w dorzeczu Wisły, w zlewni rzek Bzury i Pilicy. Stwierdzono, że zasięg terenów wody WWQ 1% nie pokrywa się z obszarem równiny zalewowej. Potencjalne straty materialne w granicach badanych terenów są najwyższe w Tomaszowie Mazowieckim, co jest związane z umieszczeniem tam bazy usługowo-produkcyjnej i mieszkaniowej. Materiały kartograficzne i terenowe opracowano na potrzeby oceny stanu zagospodarowania i możliwych strat powodziowych na omawianych obszarach, wykorzystując narzędzia GIS.

EN

The article presents an assessment of the floodplains development plan (two different methods were used during the research) and potential material damage shown on the example of three cities – Tomaszow Mazowiecki, Łowicz and Kutno. Spatial development was determined by the analysis of land use using data available at Topographic Data Base and field research in areas within floodplains, which were delineated on the basis of geological maps as well as areas exposed to floods, which were designated by the Director of Regional Water Management in Warsaw (WWQ 1%). Three towns of Łódź region with the highest index of horizontal intensity of land use within 100-year flood areas were selected for the research. They are located within the Vistula river basin in the catchment of Bzura river and the Pilica river. It was found that the range of 1% water areas does not coincide with the area of the floodplains, which was delineated on the basis of geological maps. The potential loss of property rate is the highest in Tomaszów Mazowiecki which is associated with the existence of service-production areas and residential areas within floodplains. Cartographic materials and field inventory used in order to assess the land use and potential flood losses within these areas were obtained by GIS methods.

Słowa kluczowe

PL

miasta; woj.lodzkie; tereny zagrozone; tereny zalewowe; powodzie; straty materialne; doliny rzeczne; Tomaszow Mazowiecki; Kutno; Lowicz

• Wydawca: -
• Czasopismo: Problemy Rozwoju Miast
• Rocznik: 2015
• Tom: 12
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.5-18,rys.,tab.,map.,bibliogr.

Twórcy

autor

Borowska-Stefanska M.

• Katedra Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej, Wydział Nauk Geograficznych, Uniwersytet Łódzki, Łódz

Bibliografia

• Borowska-Stefańska M., 2015a, Zagospodarowanie terenów zagrożonych powodziami w województwie łódzkim, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Borowska-Stefańska M., 2015b, Zagospodarowanie terenów zagrożonych powodziami w wybranych miastach województwa łódzkiego, Prace Geograficzne, 140, 57 – 77.
• Borowska-Stefańska M., 2015c, Zagospodarowanie terenów zagrożonych powodziami w gminach województwa łódzkiego, Przegląd Geograficzny, 87 (3), 535 – 555.
• Brzeziński M., 1990a, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1 : 50 000, arkusz 555 (Łowicz), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Brzeziński M., 1990b, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1 : 50 000, arkusz 702 (Sulejów), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Ciupa T., 2009, Wpływ zagospodarowania terenu na odpływ i transport fluwialny w małych zlewniach na przykładzie Sufragańca i Silnicy, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Kochanowskiego, Kielce.
• Głosińska E., 2013, Zastosowanie GIS w szacowaniu potencjalnych strat powodziowych w kontekście zagospodarowania obszarów zalewowych na przykładzie miast województwa zachodniopomorskiego, Roczniki Geomatyki, XI, 4 (61), 25 – 41.
• Kobojek E., Kobojek S., 2005, Doliny rzeczne regionu łódzkiego. Geneza, cechy przyrodnicze i antropogeniczne przekształcenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kobojek E., 2009, Naturalne uwarunkowania różnych reakcji rzek nizinnych na antropopresję na przykładzie Bzury i jej dopływów, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kobojek E., 2013, Problem przestrzennego rozwoju miast w dolinach rzecznych na przykładzie Łowicza i Uniejowa, [w:] B. Więzik (red.), Prawne, administracyjne i środowiskowe uwarunkowania zagospodarowania dolin rzecznych, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Administracji, Bielsko-Biała, 15 – 26.
• Liszewski S., 1977, Tereny miejskie a struktura przestrzenna Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Majda T., Wałdykowski P., Adamczyk J., Grygoruk M., 2012, Typologia terenów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, Program bezpieczeństwa powodziowego w dorzeczu Wisły Środkowej, Warszawa.
• Nowacki K., 1988, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1 : 50 000, arkusz 666 (Ujazd; obecnie Popielawy), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Plan operacyjny ochrony przed powodzią dla województwa łódzkiego, 2013, Oddział Zarządzania Kryzysowego, Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, Łódzki Urząd Wojewódzki, Łódź.
• Ripl W., 1995, Management of water cycle and energy flow for ecosystem control: The energy – transport – reaction (ETR) model, Ecological Modelling, 78, 61 – 76.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska, Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Ministra Administracji i Cyfryzacji oraz Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 grudnia 2012 r. w sprawie opracowywania map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego, DzU 2013, poz. 104.
• Rudnik K., 2012, Charakterystyka zagospodarowania działek zagrodowych w gospodarstwach specjalistycznych, Problemy Inżynierii Rolniczej, 1 (75), 25 – 31.
• Słonecka A., Jaglak E., Goryszewska E., Kołakowska J., Ulanicka E., 2008, Zagospodarowanie przestrzenne dolin rzecznych a zagrożenie powodziowe województwa mazowieckiego, Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego, Warszawa.
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Łowicz, 2003.
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Tomaszowa Mazowieckiego, 2009.
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Kutna, 2012.
• Szałamacha G., 1991, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1 : 50 000, arkusz 517 (Kutno), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Szałamacha G., 1989, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1 : 50 000, arkusz 703 (Sławno), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Trzmiel B., 1986, Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1 : 50 000, arkusz 667 (Tomaszów Mazowiecki), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, DzU 2001, nr 115 poz. 1229.
• Wytyczne techniczne Baza Danych Topograficznych (TBD), 2008, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.