PL
W pracy określono liczebność drobnoustrojów w glebie zanieczyszczonej benzyną w ilościach 0, 2,5, 5 i 10 cm³·kg⁻¹ s.m. Do neutralizacji działania benzyny zastosowano kompost, bentonit i tlenek wapnia. Roślinami doświadczalnymi były rzepak jary i owies. W czasie trwania badań utrzymywano wilgotność gleby na poziomie 60% kapilarnej pojemności wodnej. Zanieczyszczenie gleby benzyną naruszało jej równowagę mikrobiologiczną, która zależała także od aplikacji kompostu, bentonitu i tlenku wapnia oraz gatunku uprawianej rośliny. Stwierdzono ujemne oddziaływanie największej dawki benzyny (10 cm³·kg⁻¹ gleby) na liczebność: Azotobacter, Pseudomonas, a dodatnie na bakterie: celulolityczne, immobilizujące azot, amonifikacyjne, Arthrobacter oraz promieniowce i grzyby. Było ono na ogół większe po zbiorze rośliny głównej (rzepaku jarego) niż następczej (owsa). Kwaśny odczyn gleby we współdziałaniu z benzyną uniemożliwiły namnażanie bakterii Azotobacter. Wpływ dodatków neutralizujących na namnażanie drobnoustrojów glebowych był bardzo zróżnicowany, charakterystyczny dla każdej z grup mikroorganizmów i zależny od gatunku rośliny. Oddziaływanie w przypadku poplonu miało często kierunek odmienny niż w plonie głównym. Spośród zaaplikowanych dodatków neutralizujących bentonit i tlenek wapnia działały silniej na liczebność drobnoustrojów glebowych niż kompost. Wskaźnik oporności drobnoustrojów na działanie benzyny wahał się od -0,38 do 0,93. Najbardziej oporne na to zanieczyszczenie były bakterie z rodzaju Pseudomonas i bakterie immobilizujące azot, a najmniej grzyby oraz bakterie z rodzaju Azotobacter i Arhrobacter. Benzyna powodowała trwałe zmiany w namnażaniu poszczególnych drobnoustrojów glebowych, nie mniej jednak najszybciej do równowagi powracały promieniowce (0,80) i grzyby (0,39).
EN
The aim of study was to determine microbial counts in soil contaminated with petrol at 0, 2.5, 5 and 10 cm³·kg⁻¹ DM. Compost, bentonite and calcium oxide were used to neutralize the negative effects of petrol. The test crops were spring rapeseed and oat. Soil moisture was maintained at 60% capillary water capacity throughout the experiment. Petrol contamination disrupted the microbiological balance in soil, which was also affected by the application of compost, bentonite and calcium oxide, and the cultivated plant species. The highest dose of petrol (10 cm³·kg⁻¹ soil) had an adverse effect on the counts of Azotobacter and Pseudomonas, and a beneficial influence on the counts of cellulolytic, nitrogen-fixing and ammonifying bacteria, Arthrobacter, actinomyces and fungi. The above effects were usually higher after the harvest of main crop (spring rape) than the successive crop (oat). The interaction between the acid reaction of soil and petrol contamination inhibited the growth of Azotobacter. The effects of neutralizing amendments on the proliferation of soil microbes varied widely between microbial groups and plant species. Differences were found in this respect between the successive crop and the main crop. Bentonite and calcium oxide exerted a stronger effect on soil microbial counts than the compost. The resistance of soil microbes to petrol contamination ranged within -0.38 to 0.93. Pseudomonas and nitrogen-fixing bacteria were found to be most resistant, while fungi and bacteria of the genera Azotobacter and Arhrobacter were least resistant. Petrol caused permanent changes in the counts of the studied soil microbial groups. The communities of actinomyces (0.80) and fungi (0.39) recovered to their initial composition within the shortest time.