PL
W pracy opisano małże ostrygowate (gryfee i ostrygi) z utworów neokomu koło wsi Wąwał pow. Tomaszów Mazowiecki. Materiał zebrany liczył ponad 3000 okazów, z czego połowa nadawała się do badań. Wyróżniono 14 gatunków z 7 rodzajów (Pycnodonta, Aetostreon, Ceratostreon, Rhynchostreon, Gryphaeostrea, Ostrea, Lopha). Prace terenowe prowadzone były w 1970 roku. Zbadany wycinek profilu geologicznego obejmuje infrawalanżyn, walanżyn i dolny hoteryw, różniące się tak facjalnie jak i faunistycznie. Infrawalanżyn wykształcony jest w postaci marglisto-ilastych oolitów żelazistych i piaszczystych glin. Zawiera on źle zachowaną faunę, pokruszoną, przesyconą tlenkami żelaza. Głównym składnikiem małżów ostrygowatych tych osadów są licznie występujące okazy gatunków: Ceratostreon tuberculiferum (Koch & Dunker, 1837), Ostrea sanctae crucis Pictet & Campiche, 1869, Rhynchostreon etalloni (Pictet & Campiche, 1870). Z najniższych warstw infrawalanżynu cytowany jest amonit Neocomites (Pruszkowski, 1962). Walanżyn wykształcony jest w postaci ciemnoszarych, piaszczystych iłów z konkrecjami limonitowymi, oolitami żelazistymi, ułamkami drewna, z drobnymi kryształkami gipsu i w wyższych poziomach głównie w postaci plastycznych iłów i szarych łupków z konkrecjami syderytowymi. W dolnej części walanżynu występują liczne, pokruszone skorupki Ostrea germaini Coquand, 1869. W górnej również liczne skorupki m. innymi Ceratostreon minos (Coquand, 1869), Aetostreon latissimum (Lamarck, 1801) - największej ostrygi z neokomu Wąwału. Utwory walanżynu datowane są poziomami amonitowymi rodzajów: Platylenticeras w dolnej części oraz Neocomites, Polyptychites, Hoplites, Saynoceras - w części górnej. Dolny hoteryw wykształcony w postaci stalowo-czarnych iłów przewarstwionych miejscami piaszczystymi łupkami zawiera z fauny ostrygowej nieliczne okazy Aetostreon latissimum (Lamarck, 1801). Charakterystycznym amonitem dla utworów dolnego hoterywu jest Dichotomites bidichotomus Leym. W basenie sedymentacyjnym w Wąwale stwierdza się ścisłą zależność stanu zachowania fauny i różnic w morfologii skorupek od środowiska. Zbiornik wodny w Wąwale miał charakter płytkiego, niestabilnego zbiornika. W przegłębionych jego częściach żyły ostrygi o zredukowanej powierzchni przytwierdzenia muszli, zapewne leżąc na dnie. W płytszych jego częściach występują ostrygi o dużej powierzchni przytwierdzenia. Fauna ostrygowa w Wąwale ma charakter kosmopolityczny z wyraźnymi wpływami zarówno basenu śródziemnomorskiego (Aetostreon latissimum, Ceratostreon minos, Ostrea sanctae crucis, Lopha cotteaui i inne) jak i basenu niemieckiego (Rhynchostreon tombeckianum, Gryphaeostrea cf. lateralis, Ceratostreon tuberculiferum).
RU
В работе описаны устричные моллюски (Gryphaea и Ostrea) из неокомских отложений окрестностей с. Вонвал, в районе г. Томашув-Мазовецки. В собранном материале насчитывалось свыше 3000 экземпляров, половина из котроых была пригодна для исследований. Определено 14 видов причисленных до 7 родов (Русnodonta, Aetostreon, Ceratostreon, Rhynchostreon, Gryphaeostrea, Ostrea, Lopha). Полевые работы проводились в 1970 г. Изученный интервал геологического разреза охватывает инфраваланжин, валанжин и нижний готерив, которые отличаются друг от друга как фациальным обликом, так и фаунистическчм содержанием. Инфраваланжин сложен мергелисто-глинистыми железистыми оолитами и суглинками, заключающими раздробленную фауну, сильно пропитанную окислами железа. Основным компонентом устричных в отложениях этого яруса являются многочисленные экземпляры видов: Ceratostreon tuberculiferum (Koch & Dunker, 1837), Ostrea sanctae crucis Pictet & Campiche, 1869, Rhynchostreon etalloni (Pictet & Campiche, 1870). В низах инфраваланжина был найден аммонит Ncocomites (Прушковски, 1962). Валанжин представлен темносерыми суглинками, содержащими лимонитовые конкреции, железистые оолиты, обломки древесины и мелкие кристаллики гипса, а в верхнем интервале преимущественно пластическими глинами и серыми сланцами с сидеритовыми конкрециями. В нижнем интервале валанжина наблюдаются многочисленные раздробленные створки Ostrea germaini Coquand, 1869, а в верхнем, также многочисленные, створки Ceratostreon minos (Coquand, 1869), Aetostreon latissimum (Lamarck, 1801) - самой крупной устрицы в неокоме района с. Вонвал. Датировка валанжина основывается на аммонитовых зонах: Platylenticeras в нижнем интервале и Neocomites, Polyptychites, Hoplites, Saynoceras - в верхнем. Нижний готерив сложен глинами серовато-черного цвета, переслоенными местами песчанистыми сланцами. Устричная фауна представлена здесь редкими экземплярами Aetostreon latissimum (Lamarck, 1801). Характерным аммонитом в отложениях нижнего готерива является Dichotomiles bidichotomus Leym. В местонахождении района с. Вонвал наблюдается четкая зависимость состояния сохранности и морфологических особенностей фауны от условий, господствовавших в бассейне. Бассейн в этом районе был мелководный, нестабильный. В более глубоких местах обитали устрицы с сокращенной поверхностью прикрепления раковины, вероятно лежащие на дне. В мелководных местах встречаются устрицы с крупной поверхностью прикрепления. Устричная фауна местонахождения Вонвал имеет космополитический характер с явными признаками влияний как средиземноморского (Aetostreon latissimum, Ceratostreon minos, Ostrea sanctae curcis, Lopha cotteaui и др.), так и германского (Rhynchostreon tombeckianum, Gryphaeostrea cf. lateralis, Ceratostreon tuberculiferum) бассейнов.