Czynniki ograniczające wykorzystanie azotu przez rośliny ziemniaka a zagrożenie środowiska

• Autorzy: Lis B. , Mazurczyk W. , Trawczynski C. , Wierzbicka A.

Warianty tytułu

EN

The factors limiting nitrogen utilization by potato plants and risk for the environment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki doświadczeń polowych przeprowadzonych w Jadwisinie na glebie lekkiej w latach 1992-1999. Stosowano obornik (25 t·ha⁻¹), nawożenie azotem w zakresie 0-200 kg N·ha⁻¹ , przy stałym poziomie P (53 kg·ha⁻¹ ) i K (150 kg·ha⁻¹ ). Oceniano: pobranie N z plonem bulw, wykorzystanie N z nawozów mineralnych (1992-1999) oraz zawartość N min. w glebie przed sadzeniem i po zbiorze roślin, klimatyczny (P-Eo, Eo - ewapotranspiracja wskaź­nikowa) i rolniczy (P-ETR, ETR - ewapotranspiracja aktualna) bilans wodny w latach 1998 i 1999. Ilość azotu pobranego z plonem bulw była zawarta w granicach 47-196 kg N·ha⁻¹. Wykorzystanie N z nawozów mineralnych (dla bulw) wynosiło średnio ~35%. Zarówno deficyt wody jak i jej nadmiar w okresie wegetacji znacznie ograniczały pobranie azotu z plonem bulw i jego wykorzystanie z nawozów mine­ralnych. W zależności od poziomu nawożenia azotem i warunków klimatycznych okresu wegetacji od 16 do 90% zastosowanego azotu pozostawało niewykorzy­stane w środowisku. Po zbiorze roślin od ~30 do ~170 kg N min. pozostawało w glebie w warstwie 0-60 cm. Nadmiar azotu może być wypłukany z gleby do wód grunto­wych w okresie jesienno-zimowym.

EN

In the paper the results of field experiments carried out on light soil in Jadwisin in the years 1992-1999 are presented. Manure in amount of 25 t·ha⁻¹ and then fertilizers were applied: nitrogen in the range of 0-200 kg N·ha⁻¹ phos­phorus - 53 kg·ha⁻¹ and potassium - 150 kg·ha⁻¹. The following factors were esti­mated: nitrogen uptake with yield, nitrogen utilization from fertilizers (1992-1999), content of N min. in the soil: before planting and after harvest, cli­matic (P-E0, E0 - potential evatranspiration) and agricultural (P-ETR, ETR - actual evatranspiration) water balance evaluated in 1998-1999. Nitrogen amount uptake with yield was within 47-196 kg N·ha⁻¹. Average nitrogen utilization from fertilizers was 35%. Both deficit and surplus of water in the vegetation period caused signifi­cant reduce of nitrogen uptake with yield, that involved lower utilization from fertilizers. Depending on nitrogen level and climatic conditions during the vege- tation - 16% up to 90% of applied nitrogen remained in environment. Nitrogen in the amount of 30-170 kg N min. remained in the soil (layer 0-60 cm) after the plant harvest. Nitrogen surplus may be leached from the soil into groundwater in the autumn and winter period.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2002
• Tom: 489
• Opis fizyczny: s.165-174,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lis B.

• Zakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Jadwisin

autor

Mazurczyk W.

• Zakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Jadwisin

autor

Trawczynski C.

• Zakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Jadwisin

autor

Wierzbicka A.

• Zakład Agronomii Ziemniaka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział Jadwisin

Bibliografia

• Вас S., Koźmiński C., Rojek M. 1993. Agrometeorologia. Wyd. Nauk. PWN War­szawa: 75.
• Czuba R. 1996. Nawożenie mineralne roślin uprawnych. Wyd. Z. Ch. Police S.A.: 413 ss.
• Dyson R.W., Watson D. 1971. An analysis of the effects of nutrient supply on the growth of potato crops. Ann. Appl. Biol. 69: 47-63.
• Fotyma E., Wilkos G., Pietruch C. 1998. Test glebowy azotu mineralnego - możli­wości praktycznego wykorzystania. Wyd. IUNG Puławy. Mat. Szkoleniowe 69/98.
• Greenwood D.J., Draycott A. 1988. Recovery of fertilizer - N by diverse vegetable crops in processes and models, in: Nitrogen efficiency in agricultural soil. Jenkinson D.S., Smith K.A. (eds), Elsevier Applied Sciences, London: 46-61.
• Kleinkopf G.E., Westermann D.T., Dwelle R.B. 1981. Dry matter production and nitrogen utilization by six potato cultivars. Agron. J. 73: 799-802.
• Lis В., Wierzejska-Bujakowska A. 2000. Wykorzystanie azotu przez jadalne odmiany ziemniaka a ich plonowanie. Biuletyn IHAR 213: 87-98.
• Mackenzie G.H., Taureau J.C. 2001. Recommendation Systems for nitrogen - a review. Nawozy i Nawożenie 4 (9): 5-51.
• Mazur T. 1991. Azot w glebach uprawnych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 127-137.
• Millard P., Mackerron D.K.L. 1986. The effects of nitrogen application within the potato canopy. Annals of Applied Biology 108: 427-437.
• Millard P., Marshall B. 1986. Growth, nitrogen uptake and partitioning within the potato (Solanum tuberosum L.) crop in relation to nitrogen application. J. Agric. Sci., Comb. 107: 421-429.
• Neeteson J.J. 1989. Evaluation of the performence for nitrogen fertilization of sugar beet and potatoes. Netherlands J. Agric. Sci. 37: 143-155.
• Nitrate Directive: Council directive 91/676/EEC: Concerning the protection of water against pollution caused by nitrates from agricultural sources. Official J. of the European Communities. 1991, 31/12.
• Postma R., Goffart J.P., Johnson R.A., Salomez J., Shepherd M.A., Wheatley R.E. 2000. Losses of mineral nitrogen from the plant - soil system in potato production, in: Management of nitrogen and water in potato production. Haverkort A.J., MacKerron D.K.L. (eds). Wageningen Pers, Wageningen: 136-154.
• Sapek A. 1996. Zagrożenie zanieczyszczenia wód azotem w wyniku działalności rolni­czej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 440: 309-329.
• Vos J. 1999. Split nitrogen application in potato: effects on accumulation of nitrogen and dry matter in the crop and on the soil nitrogen budget. J. Agric. Sci., Cam­bridge 133: 263-274.
• Vos J., Biemond H. 1992. Effects of nitrogen on the development and growth of the potato plant. I. Leaf appearance, expansion growth, life spans of leaves and stem branching. Ann. Bot. 70: 27-35.
• Vos J., Mackerron D.K.L. 2000. Basic concepts of the management of supply of nitrogen and water in potato production, in: Management of nitrogen and water in potato production. Haverkort A.J., MacKerron D.K.L. (eds). Wageningen Pres, Wageningen: 136-154.
• Vos J., Marshall B. 1993. Nitrogen and potato production strategies to reduce nitrate leaching. Proc. 12th Trienn. Conf. EAPR, 18-23 July, Paris, France: 101-110.