Zależność jakości fizycznej gleb płowych wytworzonych z glin zwałowych od ich przydatności rolniczej

• Autorzy: Paluszek J.

Warianty tytułu

EN

Relationship of soil physical quality of Luvisols developed from moraine loams to their agricultural suitability

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była ocena wodnych i powietrznych właściwości gleb płowych wytworzonych z glin zwałowych, zaliczanych do różnych kompleksów rolniczej przydatności. Gleby należące do kompleksu pierwszego charakteryzowały się istotnie większą zawartością makroporów o średnicy równoważnej >20 μm, natomiast mniejszą polową pojemnością wodną od gleb kompleksu drugiego. Gleby kompleksu pierwszego miały istotnie mniejsze przewodnictwo wodne w strefie nasyconej od gleb kompleksu trzeciego. Gleby kompleksu drugiego w porównaniu z glebami kompleksu trzeciego istotnie różniły się większą polową pojemnością wodną oraz mniejszą zawartością makroporów o średnicy >20 μm i mniejszym przewodnictwem wodnym nasyconym. Gęstość gleby w poziomach Ap (0-25 cm) oceniono jako średnią, a w poziomach podpowierzchniowych Et, Bt i C (25-100 cm) jako dużą. Polową pojemność wodną w badanych glebach oceniono jako średnią. W poziomach Ap gleb zawartość makroporów o średnicy >20 μm i retencję wody użytecznej dla roślin oceniono jako średnią lub dużą, przewodnictwo wodne nasycone oceniono jako małe lub średnie, a przepuszczalność powietrzną w stanie polowej pojemności wodnej – jako średnią lub dużą. Wartości bezwzględne wskaźnika jakości fizycznej S dla poziomów Ap gleb zaliczanych do kompleksu pierwszego i trzeciego wskazują na średnią jakość fizyczną, a poziomów Ap gleb kompleksu drugiego – na dobrą jakość. Jakość fizyczna poziomów podpowierzchniowych oceniona została najczęściej jako słaba lub bardzo słaba.

EN

The objective of this study was to evaluate the water and air properties of Luvisols developed from moraine loams and classified to various complexes of agricultural suitability. Soils classified in the very good wheat (first) complex were characterised by significantly greater content of macropores with equivalent diameter >20 μm, however by smaller field water capacity than soils classified in the good wheat (second) complex. Soils classified in the first complex had significantly smaller saturated hydraulic conductivity than soils classified in the deficient wheat (third) complex. Soils of the second complex, in comparison to soils classified in the third complex, had significantly greater field water capacity, smaller content of macropores >20 μm and smaller saturated hydraulic conductivity. The bulk density of Ap horizons (0-25 cm) was estimated as medium, and that of the Et, Bt and C horizon (25-100 cm) as large. The field water capacity in the investigated soils was estimated as medium. The content of macropores >20 μm and the retention of water useful to plants were estimated as medium or large, the saturated hydraulic conductivity was estimated as low or medium, and air permeability at field water saturation – as medium or large in Ap horizons of the soils. The values of index S for the Ap horizons of soils classified in the first and third complex indicate a medium physical quality, and values for Ap horizons of soils in the second complex – as good quality. The physical quality of subsoil was estimated generally as weak or very weak.

Słowa kluczowe

PL

gleby plowe; wlasciwosci fizyczne; przydatnosc rolnicza; wlasciwosci wodno-powietrzne

EN

grey-brown podzolic soil; physical property; agricultural suitability; water-air property

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2013
• Tom: 20
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.651-663,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Paluszek J.

• Instytut Gleboznawstwa, Inżynierii i Kształtowania Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.S.Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin

Bibliografia

• Arshad M.A., Martin S., 2002. Identifying critical limits for soil quality indicators in agroecosystems. Agric. Ecosys. Environ., 88, 153-160.
• Dexter A.R., 2004. Soil physical quality. Part I. Theory, effects of soil texture, density, and organic matter, and effects on root growth. Geoderma, 120, 201-214.
• Eijkelkamp Agrisearch Equipment, 1985. ICW laboratory permeameters for determination of water permeability of soil samples. Brochure no. III/09.02/85/E, Giesbeek.
• Kaczmarek Z., Gajewski P., Owczarzak W., Grzelak M., 2007. Wybrane właściwości fizyczne i wodne gleb płowych wytworzonych z glin zwałowych równiny dennomorenowej (Würm).Rocz. Glebozn., 58, 1-2, 45-52.
• Karlen D.L., Mausbach M.J., Doran J.W., Cline R.G., Harris R.F., Schuman G.E., 1997. Soil quality: a concept, definition, and framework for evaluation. Soil Sci. Soc. Am. J., 61, 4-10.
• Kobierski M., Dąbkowska-Naskręt H., 2003. Skład mineralogiczny i wybrane właściwości fizykochemiczne zróżnicowanych typologicznie gleb Równiny Inowrocławskiej. Cz. I. Morfologiaoraz właściwości fizyczne i chemiczne wybranych gleb. Rocz. Glebozn., 54, 4, 17-27.
• Kondracki J., 2002. Geografia regionalna Polski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Kutílek M., 2004. Soil hydraulic properties as related to soil structure. Soil Till. Res., 79, 175-184.
• Mualem Y., 1986. Hydraulic conductivity of unsaturated soils: prediction, and formulas. In: Methods of soil analysis. Part 1. Physical and mineralogical methods (Ed. A. Klute), 2nd ed., Am. Soc. Agron. Monograph 9, 799-823.
• Olness A., Clapp C.E., Liu R., Palazzo A.J., 1998. Biosolids and their effects on soil properties. W: Handbook of soil conditioners (red. A. Wallace, R.E. Terry), Marcel Dekker, New York, 141-165.
• Paluszek J., 2011. Kryteria oceny jakości fizycznej gleb uprawnych Polski. Acta Agrophysica, Rozprawy i Monografie, 191, 1-139.
• PTG, 2011. Systematyka gleb Polski. Wydanie 5. Rocz. Glebozn., 62, 3, 5-193.
• Reynolds W.D., Drury C.F., Yang X.M., Tan C.S., 2008. Optimal soil physical quality inferred through structural regression and parameter interaction. Geoderma, 146, 466-474.
• StatSoft, 2006. Elektroniczny podręcznik statystyki PL, Kraków, WEB: http://www.statsoft.pl/textbook/stathome.html
• Strzemski M., Siuta J., Witek T., 1973. Przydatność rolnicza gleb Polski. PWRiL, Warszawa.
• van Genuchten M.T., 1980. A closed-form equation for predicting the hydraulic conductivity of unsaturated soils. Soil Sci. Soc. Am. J., 44, 892-898.
• van Genuchten M.T., Leij F.J., Yates S.R., 1991. The RETC code for quantifying the hydraulic functions of unsaturated soils. Version 1.0. EPA Report 600/2-91/065, Ada, Oklahoma, 1-85.
• Walczak R., Ostrowski J., Witkowska-Walczak B., Sławiński C., 2002. Hydrofizyczne charakterystyki mineralnych gleb ornych Polski. Acta Agrophysica, 79, 1-64.
• Wojtasik M., 1995. Gęstość naturalna gleb mineralnych. Wyd. WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz.