EN
Southern sweet-grass is a perennial grass distributed through north-eastern Europe. In Poland, this rare, partially protected plant grows wild in well-lit coniferous or mixed forests. Its leaves, rich in coumarin compounds, are used for aromatization of alcohols. Taking into account high demand on this raw material and decrease in the number of southern sweetgrass populations it is recommended to introduce the plant into cultivation systems. In this study 12 populations of southern sweet-grass were selected and assessed in terms of their cultivation usefulness. The presence of associated plant species growing on its natural sites was investigated as well as light irradiance on those stands. The species was found in 3 types of forest communities. Air dry mass of leaves per plant varied in analyzed populations from 1.73 to 11.07 g. They were significantly diversified in the total content of coumarins (0.36–0.96%), flavonoids (0.09–0.26%) and polyphenolic acids (0.13–0.29%). The diversity concerning the content of coumarin, a quality indicator of leaves, was even higher. The content of this compound varied from 52.03 to 275.74 mg/100 g d. m. Among the analyzed populations, the most interesting seem to be population No. 12 (Jedwabno) and population No. 10 (Ruciane) characterized with relatively high mass of leaves and the highest content of the identified active compounds, including coumarin.
PL
Turówka leśna to wieloletnia trawa kępkowa występująca w północno-wschodniej Europie. W Polsce jest to roślina rzadka, objęta częściową ochroną prawną, rosnąca w widnych lasach mieszanych i liściastych. Jej liście, bogate w zwiazki kumarynowe, wykorzystywane są głównie do aromatyzowania alkoholi. W związku z dużym zapotrzebowaniem na ten surowiec oraz zanikaniem populacji turówki leśnej na stanowiskach naturalnych wskazane jest wprowadzenie jej do uprawy. W niniejszej pracy wytypowano do badań 12 populacji turówki leśnej i oceniono je pod kątem przydatności do uprawy. Określono skład gatunkowy roślin towarzyszących turówce oraz intensywność nasłonecznienia na zajmowanych stanowiskach. Gatunek ten zidentyfikowano w trzech typach zbiorowisk leśnych. Powietrznie sucha masa liści w przeliczeniu na roślinę wahała się u badanych populacji od 1,73 do 11,07 g. Były one wyraźnie zróżnicowane pod względem ogólnej zawartości zidentyfikowanych grup związków czynnych, tj. kumaryn (0,36–0,96%), flawonoidów (0,09–0,26%) i kwasów polifenolowych (0,13–0,29%). Zróżnicowanie dotyczące zawartości kumaryny, będącej wskaźnikiem jakości surowca, było jeszcze wyższe. Zawartość tego związku wahała się od 52,03 do 275,74 mg/100 g s.m. Spośród badanych populacji najbardziej interesujące pod względem cech jakościowych wydają się być populacja nr 12 (Jedwabno) i populacja nr 10 (Ruciane), charakteryzujące się relatywnie wysoką masą liści jak i najwyższą zawartością zidentyfikowanych związków czynnych, w tym kumaryny.