Walory florystyczne i fitosocjologiczne wybranych piaskowni na Lubelszczyźnie

• Autorzy: Urban D.

Warianty tytułu

EN

Floristic and phytosociological values of some quarries after sand exploitation in the Lublin region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto kilkanaście wyrobisk po eksploatacji piasku na terenie Lubelszczyzny, znajdujących się w pobliżu miejscowości: Górka Kocka, Siemień, Kostmłoty, Kodeń, Jabłeczna, Hanna 1, Hanna 2, Hanna 3, Osiamczuki, Sobibór - wieś, Zbereże, Stulno, Kosyń 1, Kosyń 2, Konstantynówka, Hniszów, Okopy Nowe, Dorohusk, Rogatka k. Dubienki, Głębokie, Krasne, Gardzienice, Chodel i Józefów. Obiekty te charakteryzowały się niewielkimi rozmiarami i znacznym zróżnicowaniem siedliskowym (zbiorniki wodne, miejsca silnie wilgotne z wysokim poziomem wody gruntowej, odkryte powierzchnie piasku), co znalazło odbicie w znacznym zróżnicowaniu florystycznym i fitosocjologicznym. W małych zbiornikach wodnych występowały zbiorowiska wodne z klas Lemnetea minoris i Potametea. W podtopionych obniżeniach terenu wykształciły się zbiorowiska szuwarowe z klasy Phragmitetea, a w miejscach silnie uwilgotnionych zbiorowiska torfowisk wysokich z klasy Oxycocco-Sphagnetea i przejściowych z klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae. Siedliska suche zajmowały murawy napiaskowe z klasy Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis i znacznie rzadziej ubogie murawy bliźniczkowe z klasy Nardo-Callunetea. Występowało tu wiele gatunków rzadkich i objętych ochroną prawną roślin np.: Liparis loeselii, Drosera rotundifolia, Lycopodiella inundata, Utricularia minor, Centaurium erythraea, Chondrilla juncea, Rhynchospora alba. Z przeprowadzonych badań wynika, że badane wyrobiska po eksploatacji piasku są siedliskami zastępczymi dla wielu chronionych i rzadkich gatunków roślin. Mogą być także obiektami do badań nad sukcesją zbiorowisk roślinnych, a także ekologią wybranych gatunków roślin.

EN

The studies covered a dozen or so quarries after sand exploitation in the Lublin Region near Górka Kocka, Siemień, Kostmłoty, Kodeń, Jabłeczna, Hanna 1, Hanna 2, Hanna 3, Osiamczuki, Sobibór - village, Zbereże, Stulno, Kosyń 1, Kosyń 2, Konstantynówka, Hniszów, Okopy Nowe, Dorohusk, Rogatka near Dubienka, Głębokie, Krasne, Gardzienice, Chodel and Józefów. Surveyed objects are characterized by small size and high diversity of habitats (water reservoirs, the places heavily wet with high groundwater level, uncovered surfaces of sand). It is a reflection of considerable floristic and phytosociological diversity. In the small water reservoirs occurred water plant associations from the Lemnetea minoris and Potametea class. The rush plant associations representing the class of Phragmitetea developed in the flooded hollows. The plant associations of high moor representing the class of Oxycocco-Sphagnetea and the plant associations of transitional moor from the Scheuchzerio-Caricetea nigrae class developed in the places which were heavily wet. The dry habitats are occupied by sand grasslands representing the class of Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis and more seldom the poor Nardus grasslands from the class of Nardo-Callunetea. The following rare and protected species were classified such as Liparis loeselii, Drosera rotundifolia, Lycopodiella inundata, Urticularia minor, Centaurium erythraea, Chondrilla juncea, Rhynchospora alba. The study shows that surveyed quarries after sand exploitation are the replacing habitats for many rare and protected plant species. They also could be objects of research on plant succession and ecology of some plant species.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 535
• Opis fizyczny: s.453-462,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Urban D.

Bibliografia

• Bąba W., Kąpała A. 2003. Piaskownie jako centra bioróżnorodności. Środowisko i Rozwój 7.
• Braun-Blanguet J. 1951. Pflanzensoziologie. Spronger Verlag, Wien: 631 ss.
• Chmura D., Molenda T. 2008. Antropogeniczne mokradła Wyżyny Śląskiej (na przykładzie wyrobisk poeksploatacyjnych), w: Torfowiska gór, wyżyn i niżu. Praca zbiorowa pod red. S. Żurka. Wyd. UH-P, Kielce: 29-38.
• Cieszko J., Kucharczyk M. 1999. Populacje widłaczka torfowego Lycopodiella inundata (L.) Holub. na siedliskach antropogenicznych. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 55(2): 79-90.
• Czylok A., Rahmonov O., Szymczyk A. 2008. Biological diversity in the area of quarries after sand exploitaition in the eastern part of Silesian Upland. Teka Kom. Kszt. Środ. Przyr. - OL PAN, 5A: 15-22.
• Czyżewska K. 1992. Syntaksonomia śródlądowych pionierskich muraw napiaskowych. Monogr. Bot. 74: 3-174.
• Furdyna L. 1974. Roślinność pionierska na obszarach objętych eksploatacją piasku posadzkowego. Sylvan 2: 58-63.
• Grzelak M., Kaczmarek Z., Rybczyński P. 2008. Roślinność muraw napiaskowych na terenie kopanli kruszywa naturalnego „Walkowice” na tle form rzeźby i warunków glebowych. Roczn. Gleb. 59(2): 62-67.
• Kaźmierczakowa R., Zarzycki M. (red.) 2001. Polish red data book of plants. Pteridophytes and flowerinf plants. Wyd. Inst. Bot. im. W. Szafera PAN, Inst. Ochr. Przyr. PAN, Kraków: 664 ss.
• Kompała A. 1997. Spontaniczne procesy sukcesji na terenach po eksploatacji piasku na obszarze województwa katowickiego. Prz. Przyr. 8(1): 163-168.
• Matuszkiewicz W. 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe, PWN, Warszawa: 536 ss.
• Michalczuk W., Stachyra P. 2004. Nowe stanowiska lipiennika Loesela Liparis loeselii na Zamojszczyźnie. Chrońmy Przyr. Ojcz. 5: 118-126.
• Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. W. Szafer Inst. of Botany, Polish Akademy of Sciences, Kraków: 442 ss.
• Młynkowiak E., Kutyna 1.1999. Wyrobiska po eksploatacji piasku i żwiru jako cenne biotopy śródpolne w zachodniej części Pojezierza Drawskiego. Prz. Przyr. 10(3-4): 85-110.
• Młynkowiak E., Kutyna I. 2005. Zbiorowiska roślinne w obrębie wyrobisk oraz ciepłych zboczy w zachodniej części Pojezierza Drawskiego. Folia Univ. Agric. Stetin., Agricultura 244(99): 167-182.
• Molenda T. 2004. Antropogeniczne mokradła Wyżyny Śląskiej. Mat. sympozjum „Torfowiska gór i wyżyn”. Kielce-Białe Ługi: 34-35.
• Molenda T. 2006. Górnicze środowiska akwaryczne - obiekty obserwacji procesów hydrologiczno-biologicznych. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej 117(32): 239-250.
• Ochyra R., Szmajda P. 1978. An annotated list of Polish mosses. Fragm. Flor. Geobot. 24(1): 93-145.
• Pisarczyk E. 2006. Nowe stanowisko lipiennika Loesela Liparis loeselii (L.) RICH. na terenie Krakowa na tle rozmieszczenia gatunku w południowo-wschodniej Polsce. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 62(5): 40-54.
• Urban D. 2007. Floristic and phytosociological values of peat pits in the area of Komaszyce (The Chodel Basin). Teka Kom. Ochr. Środ. Przyr. 4: 278-284.
• Urban D., Mikosz A.I., Jendrzejewska J. 2007. Floristic and phytosociological diversity of peat pits in planned ecological land near Krasne (Łęczyńsko-Włodawskie Lakeland). Teka Kom. Ochr. Środ. Przyr. 4: 293-299.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu