Awifauna lęgowa łęgu przystrumykowego nad Mogielanką w Środkowej Polsce

• Autorzy: Chmielewski S.

Warianty tytułu

EN

Breeding birds of the streamside carr along the Mogielanka valley in central Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W roku 1994 na powierzchni 34,8 ha wykonano metodą kartograficzną badania ilościowe ptaków w łęgu nad niewielką rzeczką Mogielanką. Udział poszczególnych siedlisk był następujący; łęg – 16,0 ha (46,0%), zbiorowisko Urtica dioica – 7,2 ha (20,7%), zbiorowisko Cirsio-Polygonetum – 4,8 ha (13,8%), rzeka i torfianki – 3,7 ha (10,6%), zbiorowisko Eupatorietum cannabini – 2,6 ha (7,5%), zespół Phragmitetum communis – 0,5 ha (1,4%) (ryc. 1). Na powierzchni stwierdzono 43 gatunki lęgowe w łącznej liczbie 355,5 par i ogólnym zagęszczeniu 102,1 p./10 ha (tab. 1). Badania wykazały, że łęg w dolinie rzeki Mogielanki należy uznać za korytarz ekologiczny, który ma istotne znaczenie dla funkcjonowania lokalnych populacji. Budujący go zespół pospolitych ptaków lęgowych jest specyficzny i wyróżniający się na tle porównywanych lasów łęgowych badanych w Polsce. Analiza stosunków jakościowych i ilościowych awifauny lęgowej przystrumukowego łęgu nad Mogielanką wskazuje, że nie można go jednoznacznie zaliczyć do jednego z typów siedlisk: zadrzewień lub siedlisk otwartych. Występuje tu swoista kompilacja różnych środowisk determinująca skład zespołu ptaków. Wykazano, że po przekroczeniu określonej długości tj. w analizowanym przypadku 1 km, następuje wysycenie siedliska taksonami charakterystycznymi dla linearnego łęgu przystrumykowego.

EN

In 1994, the mapping method was used on an area of 34.8 ha to estimate numbers of birds breeding along the Mogielanka stream. The area consisted of the following habitat types: streamside woodland – 16.0 ha (46.0%), Urtica dioica community – 7.2 ha (20.7%), Cirsio-Polygonetum community – 4.8 ha (13.8%), stream and post-peat water bodies – 3.7 ha (10.6%), Eupatorietum cannabini community – 2.6 ha (7.5%), and Phragmitetum communis community – 0.5 ha (1.4%) (fig. 1). In total, 43 breeding species were recorded, with 355.5 pairs and density of 102.1 pairs/10 ha jointly (table 1). It has been found that the Mogielanka valley should be considered an ecological corridor which is important to the functioning of local populations. The community of common birds breeding there is specific and differs from that known from other carrs examined in Poland. The numerical and qualitative analysis of the breeding avifauna in the riparian vegetation along the Mogielanka stream shows that it cannot be uniquely classified to one of the habitat types – wooded or open sites. A peculiar combination of different habitats determined the composition of the bird community. It has been found that when a defined length of the stream is exceeded, that is 1 km in this study, the site is saturated with taxa characteristic of the linear streamside carr vegetation.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Kulon
• Rocznik: 2015
• Tom: 20
• Opis fizyczny: s.39-50,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Chmielewski S.

• ul. Rynek 12, 05-640 Mogielnica

Bibliografia

• Adams L. W., Dove L. 1989. Wildlife reserves and corridors in the urban environment. A guide to ecological landscape planning and resource conservation. Columbia,Maryland: National Institute for Urban Wildlife.
• Caterall C. P., Green R. J. Jones D. N. 1991. Habitat use by birds across a forest-suburb interface in Brisbane: implications for corridors. W: Nature Conservation 2:The Role of Corridors. Red. D.A. Saunders, R. J. Hobbs. Surrey Beatty andSons, Australia s. 247-258.
• Chmielewski S. 1997. W sprawie porównywalności wyników uzyskiwanych kombinowaną metodą kartograficzną. Orlik, Krajowy informator ornitologiczny.22. 17-19.
• Chmielewski S. 2002. Ocena metod waloryzacji ornitologicznych w krajobrazie dolin rzecznych na przykładzie Pilicy i Mogielanki. Praca doktorska. UAM, Poznań.
• Dajdok Z. Wuczyński A. 2005. Zróżnicowanie biocenotyczne, funkcje i problemy ochrony drobnych cieków śródpolnych: W: Tomiałojć L., Drabiński A. (red.) Środowiskowe aspekty gospodarki wodnej. Komitet Ochrony Przyrody PAN,Wydz. Inż. Kształt. Środ. i Geodezji AR we Wrocławiu, Wrocław s. 227-252.
• Jakubiec Z., Wuczyński A. 2013. Badania ilościowe ptaków lęgowych w lasach doliny Bystrzycy. Przyroda Sudetów 16: 131-138.
• Jermaczek A. 1991. Ugrupowania ptaków lęgowych lasów liściastych Ziemi Lubuskiej. Przegl. Przyr. 2: 2-3: 3-64.
• Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Kowalski M. 1997. Awifauna lęgowa łęgu topolowo-wierzbowego „Ruska Kępa” (Dolina Wisły, woj. warszawskie). Kulon 2: 167-175.
• Krebs Ch. J. 2001. Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Liro A., Szacki J. 1993. Korytarz ekologiczny: Przegląd problematyki. Człowiek i Środowisko 17, 4: 299-312.
• Matuszkiewicz J. M. 2002. Zespoły leśne Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Matuszkiewicz W., Sikorski P., Szwed W., Wierzba M. 2012. Lasy i zarośla. Zbiorowiska roślinne Polski. Ilustrowany przewodnik. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Milczak J. 2005. Ekologia rozrodu zaganiacza Hippolais icterina w Polsce – analiza kart gniazdowych. Not. Orn. 46: 1-8.
• Mróz W. 1992. Inwentaryzacja złóż mineralnych oraz ujść wód podziemnych z uwzględnieniem ochrony środowiska gminy Mogielnica. Maszynopis UWw Radomiu.
• Oświt J., Żurek S. 1974. Stratygrafia i fazy rozwojowe torfowiska Otalążka. Archeologia Polski 9, 2: 367-377.
• Pugacewicz E. 1997. Ptaki lęgowe Puszczy Białowieskiej. Wyd. Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Białystok.
• Tomiałojć L. 1980. Kombinowana odmiana metody kartograficznej do liczenia ptaków lęgowych. Not. Orn. 21: 33-54.
• Tomiałojć L., Dyrcz A. 1993. Przyrodnicza wartość dużych rzek i ich dolin w Polsce w świetle badań ornitologicznych. W: Tomiałojć L. (red.). Ochrona przyrodyi środowiska w dolinach nizinnych rzek Polski. Wyd. Inst. Ochr. Przyr. PAN:13-38.
• Tomiałojć L., Wesołowski T., Walankiewicz W. 1984. Breeding bird community of a primavel forest (Białowieża National Park, Poland). Acta Orn. 20: 241-310.
• Tryjanowski P., Kuźniak S., Kujawa K., Jerzak L. 2009. Ekologia ptaków krajobrazu rolniczego. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
• Wysocki D. 1993. Wstępne wyniki badań ilościowych awifauny łęgu olszowo-jesionowego na terenie międzyodrza w Szczecinie. Przegl. Przyr. 4, 2: 53-58.