PL
W pracy zastosowano wybrane testy enzymatyczne do oceny przydatności popiołów fluidalnych z węgla kamiennego do celów rolniczych. Badania przeprowadzono w warunkach doświadczenia wazonowego. Schemat doświadczenia obejmował 8 wariantów nawozowych: Kontrola 1 (gleba), Kontrola 2 (popiół), gleba+osad ściekowy+słoma (4:2:1) oraz popiół+osad ściekowy+słoma (4:2:1) w połączeniu z preparatem mikrobiologicznym EM-1 i Proszkiem Ceramicznym EM-X lub bez preparatów. Zastosowane odpady organiczne (osad ściekowy i słoma) miały istotny wpływ na wzrost aktywności badanych enzymów (dehydrogenaz, fosfatazy kwaśnej, fosfatazy alkalicznej, ureazy i proteazy). W podłożach z popiołem fluidalnym aktywność analizowanych enzymów kształtowała się na poziomie aktywności enzymatycznej oznaczonej w podłożach wytworzonych z gleby, co wskazuje na możliwość wykorzystania popiołów z węgla kamiennego do celów nawozowych. Największą aktywność analizowanych enzymów stwierdzono w obecności preparatu mikrobiologicznego EM-1, w warunkach zastosowania Proszku Ceramicznego EM-X.
EN
Selected enzymatic tests were applied in the research to evaluate the usability of bituminous coal fluid ashes for agricultural purposes. The studies were carried out as a pot experiment including 8 fertilization variants: control 1 (soil), control 2 (ash), soil+sewage sludge+straw (4:2:1) and ash+sewage sludge+straw (4:2:1) in connection with microbiological preparation EM-1 and Ceramic Powder EM-X, or without these preparations. Applied organic wastes (sewage sludge and straw) significantly increased the activity of investigated enzymes (dehydrogenases, acid and alkaline phosphatases, urease and protease). Activity of investigated enzymes in substrates with fluid ash was on the level as enzymatic activity observed in soil substrates; that indicates the possibility of using bituminous coal ashes to fertilization purposes. The highest activity, of analysed enzymes was found at the presence of EM-1 microbiological preparation, under conditions of Ceramic Powder EM-X application.