Zmiany flory roślin naczyniowych runa leśnego w latach 1959-2016 na stałej powierzchni badawczej w oddziale 319 Białowieskiego Parku Narodowego

• Autorzy: Brzeziecki B. , Ciurzycki W. , Keczynski A.

Warianty tytułu

EN

Changes of herb layer vegetation during the period 1959-2016 on the permanent study plot in the compartment 319 of Bialowieza National Park

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Changes in the herbaceous layer (vascular plants), taking place between 1959 and 2016 on the permanent study plot in the compartment 319 of the Strict Reserve in the Białowieża National Park are presented. Zaręba [1972] presented phytosociological research carried out in 1959 on the 1.2 ha plot. The author established 10 relevés (size between 100 and 400 m²), in which in total 91 different species of vascular plants were noted. In 2016, the similar study was conducted, using slightly modified methods (the inventory of plants involved the total area of the study plot). The comparison of data recorded during both investigations revealed that the total number of plant species declined from the initial 91 to current 83. During the ca. 60−year long period, 43 plant species disappeared completely and were replaced by 35 new species. In the declining group, almost the half (20) were species important from the point of view of nature conservation, including four Red List species (Arnica montana, Goodyera repens, Lathyrus laevigatus, Trolius europaeus), 10 plant species protected by law, and several other precious species related to rare and declining woodland community types. The obtained results confirm the findings of other authors describing unfavourable changes in the flora of the Białowieża Forest during the past several tens of years. The floristic richness is an important part of the overall biodiversity of Białowieża Forest. It appears that strict protection does not secure the maintenance of this key component. Thus, an attempt to preserve diverse values of Białowieża Forest on a sustainable basis should, first of all, look for a proper balance between strict and active protection. The later can (and should) be integrated within the multifunctional forest management, conducted on the prevailing area of the Białowieża Forest.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Bialowieski Park Narodowy; badania florystyczne; stale powierzchnie badawcze; runo lesne; flora; gatunki rzadkie; gatunki chronione; zmiany skladu gatunkowego; lata 1959-2016

• Wydawca: -
• Czasopismo: Sylwan
• Rocznik: 2018
• Tom: 162
• Numer: 12
• Opis fizyczny: s.980-988,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Brzeziecki B.

• Katedra Hodowli Lasu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Ciurzycki W.

• Samodzielny Zakład Botaniki Leśnej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Keczynski A.

• Białowieski Park Narodowy, Park Pałacowy 5, 17-230 Białowieża

Bibliografia

• Adamowski W. 2009. Flora naczyniowa. W: Białowieski Park Narodowy. Poznać. Zrozumieć. Zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża. 60-72.
• Bernadzki E., Bolibok L., Brzeziecki B., Zajączkowski J., Żybura H. 1996. Rozwój drzewostanów naturalnych w okresie od 1936 do 1996 roku Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa.
• Brzeziecki B. 1999. Wzrost żyzności siedlisk leśnych: zjawisko pozorne czy rzeczywiste? Sylwan 143 (11): 99-107.
• Brzeziecki B. 2008. Wieloletnia dynamika drzewostanów naturalnych na przykładzie dwóch zbiorowisk leśnych Białowieskiego Parku Narodowego: Pino-Quercetum i Tilio-Carpinetum. Studia Naturae 54 (2): 9-22.
• Brzeziecki B. 2017. Puszcza Białowieska jako ostoja różnorodności biologicznej. Sylwan 161 (12): 971-981.
• Brzeziecki B., Bernadzki F. E. 2008. Langfristige Entwicklung von zwei Waldgesellschaften im Białowieża – Urwald. Schweizerische Zeitschrift für Forstwesen 159 (4): 80-90.
• Brzeziecki B., Keczyński A., Zajączkowski J., Drozdowski S., Gawron L., Buraczyk W., Bielak K., Szeli-gowski H., Dzwonkowski M. 2012. Zagrożone gatunki drzew Białowieskiego Parku Narodowego (Rezerwat Ścisły). Sylwan 156 (4): 252-261.
• Brzeziecki B., Pommerening A., Miścicki S., Drozdowski S., Żybura H. 2016. A common lack of demographic equilibrium among tree species in Białowieża National Park (NE Poland): evidence from long-term plots. Journal of Vegetation Science 27: 460-469.
• Ciurzycki W., Brzeziecki B., Zaniewski P., Keczyński A. 2018. Zmiany leśnych zbiorowisk roślinnych w okresie 1959-2016 na stałej powierzchni badawczej w oddziale 319 Białowieskiego Parku Narodowego. Sylwan 164 (11): 907-914.
• Faliński J. B. 1986. Vegetation dynamics in temperate lowland forests. Ecological studies in Białowieża Forest. Geobotany 8: 1-537.
• Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawli-kowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K. 2016. Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, Kraków.
• Kowalski M. 1994. Zmiany składu gatunkowego lasów na tle zmian klimatu w ostatnich dwóch stuleciach. Sylwan 138 (9): 33-44.
• Kwiatkowska A. J. 1986. Reconstruction of the old range and the present-day boundary of a Potentillo albae-Quercetum Libb. 1933 phytocoenosis in the Białowieża Primeval Forest landscape. Ekologia Polska 34: 31-45.
• Kwiatkowska A. J. 1994. Changes in the species richness, spatial patterns and species frequency associated with the decline of oak forest. Vegetatio 112: 171-180.
• Kwiatkowska A. J. 1996. Zmiana presji roślinożerców jako przyczyna regresji świetlistych dąbrów w Puszczy Białowieskiej. Wiadomosci Ekologiczne 3: 137-162.
• Kwiatkowska A. J., Wyszomirski T. 1988. Decline of Potentillo albae-Quercetum phytocoenoses associated with the invasion of Carpinus betulus. Vegetatio 75: 49-55.
• Kwiatkowska A. J., Wyszomirski T. 1990. Species deletion in Potentillo albae-Quercetum phytocoenoses reversed by the removal of Carpinus betulus. Vegetatio 87: 115-126.
• Kwiatkowski W. 1994. Krajobrazy roślinne Puszczy Białowieskiej. Phytocoenosis 6 (N.S), Suppl. Cart. Geobot. 6: 35-87.
• Malzahn E., Kwiatkowski W., Pierzgalski E. 2009. Przyroda nieożywiona. W: Białowieski Park Narodowy. Poznać. Zrozumieć. Zachować. Białowieski Park Narodowy, Białowieża. 18-36.
• Matuszkiewicz J. M. 2007. Zmiany w grądach, borach mieszanych i łęgach jesionowo-olszowych Puszczy Białowie-skiej. W: Matuszkiewcz J. M. [red.]. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski. Monografie 8. IGiPZ PAN, Warszawa. 197-290.
• Matuszkiewicz J. M. 2011. Changes in the forest associations of Poland’s Białowieża Primeval Forest in the second half of the 20th century. Czasopismo Geograficzne 82: 69-105.
• Matuszkiewicz W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Paluch R. 2001. Zmiany zbiorowisk roślinnych i typów siedlisk w drzewostanach naturalnych Białowieskiego Parku Narodowego. Sylwan 145 (10): 73-81.
• Paluch R. 2003. Wpływ zmian składu gatunkowego i fazy rozwojowej drzewostanu na roślinność runa w Białowieskim Parku Narodowym. Prace IBL A 950 (13): 39-52.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną gatunkową. 2004. Dz. U. Nr 168, poz.1764.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. 2014. Dz. U. RP, poz. 1409.
• Rutkowski L. 1998. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. PWN. Warszawa.
• Włoczewski T. 1954. Materiały do poznania zależności między drzewostanem i glebą w przestrzeni i w czasie. Prace IBL 123: 161-249.
• Zaręba R. 1972. Charakterystyka fitosocjologiczna powierzchni badawczej w oddziale 319 Białowieskiego Parku Narodowego. Folia Forestalia Polonica A 20: 53-66.
• Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Biodiversity of Poland. Vol. 2. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.