Is a remarkable species - Caloplaca flavescens (lichenized fungi) - new to the Polish lichen biota?

• Autorzy: Sliwa L. , Wilk K.

Warianty tytułu

PL

Czy Caloplaca flavescens jest gatunkiem nowym dla bioty porostów Polski?

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Caloplaca flavescens is reported for the first time from Poland with all known localities citation. Diagnostic characters for the species are narrow, convex marginal lobes that are separated by furrows and gray crystals within the thallus cortex that are prominent in polarized light as well as lemon-shaped ascospores. Species of similar appearance include C. aurantia, C. thallinicola and some members of C. saxicola group. Differences between these species are briefly discussed. An up-to-date distribution map for C. flavescens in Poland is presented.

PL

Caloplaca flavescens (Huds.) J.R. Laundon (Fig. 1A) reprezentuje grupę Caloplaca ujętych w podrodzaju Gasparrinia, wytwarzających zewnętrzną łatkowatą plechę i zawierających antrachinony. Jest to porost kalcyfilny, występujący na wychodniach skał wapiennych. W Polsce gatunek ten był wyróżniony dawno temu i choć w literaturze powoływano się na okazy zielnikowe to nigdy nie został właściwie opublikowany. Tutaj gatunek C. flavescens jest po raz pierwszy odnotowany z Polski i udokumentowany materiałami zielnikowymi. Ponadto podano jego charakterystykę i porównano z gatunkami, z którymi może być mylony – z C. aurantia (Fig. 1B), grupą C. saxicola oraz C. thallinicola. Caloplaca flavescens charakteryzuje się długimi, wąskimi i wypukłym łatkami, które są oddzielone głębokimi szczelinami. Zarodniki C. flavescens mają cytrynowaty kształt a kora plechy wypełniona jest szeroką warstwą szarych kryształów świecących w świetle spolaryzowanym (Figs 2A, 3A). Najbliżej gatunek ten jest spokrewniony z C. aurantia. Łatki plechy C. aurantia są płaskie, wyraźnie szersze na końcach i ściśle do siebie przylegające. Cechą diagnostyczną dla tego gatunku jest także brak wyżej opisanych kryształów w korze (Fig. 2B, 3B). Przedstawiciele grupy C. saxicola mają mniejszą plechę, znacznie krótsze, często przyprószone łatki oraz posiadają elipsoidalne zarodniki. Innym podobnym taksonem jest C. thallinicola. Gatunek ten różni się od C. flavescens bardzo wydłużonymi łatkami oraz głębokimi szczelinami pomiędzy nimi, jak również kryształami w korze plechy, które łączą się w kuliste skupienia. Ponadto gatunek ten zajmuje odmienne siedlisko, mianowicie występuje na skałach morskich, zarówno kwaśnych jak i zawierających węglan wapnia. W pracy omówiono także siedliska zajmowane przez C. flavescens, znane rozmieszczenie tego gatunku w Polsce (Fig. 4) oraz jego ogólny zasięg występowania.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Mycologica
• Rocznik: 2008
• Tom: 43
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.207-213,fig.,ref.

Twórcy

autor

Sliwa L.

• Laboratory of Lichenology, W.Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Lubicz 46, PL-31-512 Krakow, Poland

autor

Wilk K.

• Laboratory of Lichenology, W.Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Lubicz 46, PL-31-512 Krakow, Poland

Bibliografia

• Bielczyk U. 2003. The lichens and allied fungi of the Polish Western Carpathians. (In:) U. Bielczyk (ed.), The lichens and allied fungi of the Polish Carpathians – an annotated checklist. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: 23-232.
• Bielczyk U., Lackovičová A., Farkas E., Lőkös L., Liška J., Brouss O., Kondratyuk S.Ya. 2004. Checklist of lichens of the Western Carpathians. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 181 pp.
• Clauzade G., Roux C. 1985. Likenoj de okcidenta Eŭropo. Ilustrita determinlibro. Bull. Soc. Bot. Centre–Ouest, Numero Special 7. Royan, France, 893 pp.
• Coppins B.J. 2002. Checklist of lichens of Great Britain and Ireland. British Lichen Society, 87 pp.
• Ciurchea M. 1998. Catalog of lichens in Romania. Available at http://lichens.duci.ro/Catalog.htm, date of exploration: 20 October 2008.
• Diederich P., Sérusiaux E. 2000. The lichens and lichenicolous fungi of Belgium and Luxembourg. An annotated checklist. Musée national d’histoire naturelle, Luxembourg, 208 pp.
• Egea J.M. 1996. Catalogue of lichenized and lichenicolous fungi of Marocco. Bocconea 6: 19-114.
• Fałtynowicz W. 2003. The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland. An annotated checklist. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 435 pp.
• Gaya E. 2005. Revisió morfològica i molecular dels tàxons lobulats del gènere Caloplaca (Teloschistaceae, liquens), amb especial èmfasi en el grup de C. saxicola. Doctoral thesis, University of Barcelona. 419 pp. Available at http://www.tesisenxarxa.net/, date of exploration: 20 October 2008.
• Hafellner J., Trk R. 2001. Die lichenisierten Pilze Österreichs – eine Checkliste der bisher nachgewiesenen Arten mit Verbreitungsangaben. Stapfia 76: 3-173.
• John V. 1996. Preliminary catalogue of lichenized and lichenicolous fungi of Mediterranean Turkey. Bocconea 6: 173-216.
• Kondratyuk S.Ya., Navrotskaya I., Khodosovtsev A.Ye., Solonina O. 1996a. Checklist of Ukrainian lichens. Bocconea 6: 217-294.
• Kondratyuk S.Ya., Zelenko S.D., Wasser S.P., Nevo E. 1996b. The first checklist of lichen-forming and lichenicolous fungi of Israel. M.H. Kholodny Institute of Botany, National Academy of Sciences of Ukraine & International Centre for Cryptogamic Plants and Fungi, Kiev, Haifa, 136 pp.
• Kondratyuk S.Ya., Popova L.P., Lackovičová A., Pišút I. 2003. Acatalogue of Eastern Carpathian lichens. M.H. Kholodny Institute of Botany, National Academy of Sciences of Ukraine & Institute of Botany, Slovak Academy of Sciences, Kiev, Bratislava, 263 pp.
• Laundon J.R. 1984. Studies in the nomenclature of British lichens I. Lichenologist 16 (1): 53-57.
• Llimona X., Hladun N.L. 2001. Checklist of the lichens and lichenicolous fungi of the Iberian Peninsula and Balearic Islands. Bocconea 14: 5-581.
• Mayrhofer H., Denchev C.M., Stoykov D.Y., Nikolova S.O. 2005. Catalogue of the lichenized and lichenicolous fungi in Bulgaria. Mycologia Balcanica 2(1): 3-61.
• Nimis P.L. 1993. The lichens of Italy. An annotated catalogue. Museo Regionale di Scienze Naturali, Monografie 12, Torino, 897 pp.
• Nimis P.L., Martellos S. 2003. Asecond checklist of the lichens of Italy with a thesaurus of synonyms. Museo Regionale di Scienze Naturali, Monografie 4, Aosta, 4192 pp.
• Nowak J., Tobolewski Z. 1975. Porosty polskie. Opisy i klucze do oznaczania porostów w Polsce dotychczas stwierdzonych lub prawdopodobnych. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Kraków, 1177 pp.
• Pišút I., Lackovičová A., Lisická E. 1996. Asecond checklist and bibliography of Slovak lichens. Biologia, Bratislavia, 51/Supplement 3: 1-79.
• Santesson R., Moberg R., Nordin A., Tønsberg T., Vitikainen O. 2004. Lichen–forming and lichenicolous fungi of Fennoscandia. Museum of Evolution, Uppsala University, Uppsala, Sweden, 359 pp.
• Seaward M.R.D. 1996. Checklist of Tunisian lichens. Bocconea 6: 115-148.
• Seaward M.R.D., Sipman H. 2006. An updated checklist of lichenized and lichenicolous fungi for Egypt. Willdenowia 36: 537-555.
• Šoun J. 2005. Revize skupiny Caloplaca aurantia v Ceské republice Mgr. Thesis, Faculty of Biological Sciences, University of South Bohemia, Ceské Budejovice, Czech Republic, 46 p., + 2 p. Suppl., Available at http://botanika.bf.jcu.cz/thesis/pdf/Soun2005.pdf, date of exploration: 20 October 2008.
• Wilk K. 2008. Kalcyfilne gatunki rodzaju Caloplaca w polskich Karpatach Zachodnich. Doctoral thesis, W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 158 pp.
• Wirth V. 1995. Die Flechten Baden–Württembergs, Teil 1 & 2. Eugen Ulmer GmbH & Co., Stuttgart, 1006 pp.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu