EN
Ocimum species have a combination of reproductive system which varies with the locality and cultivar. We have studied here the reproductive mechanisms of five variants of three Ocimum species in Nigeria, namely: Ocimum canum Sims., O. basilicum L., and O. americanum L. Flowers from each variant were subjected to open and bagged pollination treatments of hand self-pollination, spontaneous selfpollination and emasculation. All open treatments of the five Ocimum variants produced more fruit and seed than the corresponding bagged treatments. The two O. canum variants and O. basilicum ‘b1’ produced high fruit and seed set in the open and bagged treatments of spontaneous self-pollination. Ocimum basilicum ‘b2’ and O. americanum produced higher fruit and seed set in the self-pollination open treatment but significantly lower fruit and seed set in the bagged treatment. Fewer fruit and seeds were produced in the emasculated open treatments but none in the emasculated bagged treatments of the five Ocimum variants. The floral foragers comprising of bees, wasps and butterflies visited the Ocimum species to collect pollen or nectar in the open treatments. The two O. canum variants and O. basilicum ‘b1’ variant reproduced mainly through autogamy but O. basilicum ‘b2’ and O. americanum showed mixed reproduction of autogamy and outcrosssing. Insect visitation to the flowers enhanced pollination resulting in higher fruit and seed set in all the Ocimum species studied.
PL
Gatunki z rodzaju Ocimum, zależnie od występowania i odmiany, reprezentują różne systemy reprodukcyjne. W pracy badano systemy reprodukcyjne trzech gatunków Ocimum canum Sims., O. basilicum L. i O. americanum L. Badania prowadzono w Nigerii. Zastosowano następujące sposoby zapylania: zapylanie swobodne (z udziałem owadów zapylających) oraz pod izolatorem (dopylanie pyłkiem własnym, spontaniczne samozapylanie z usuwaniem pylników). Wszystkie gatunki produkowały więcej owoców i nasion w warunkach swobodnego dostępu owadów do kwiatów. Kwiaty O. canum i O. basilicum ‘b1’ swobodnie dostępne dla owadów oraz spontanicznie samozapylane pod izolatorami produkowały najwięcej owoców i nasion. Ocimum basilicum ‘b2’ oraz O. americanum produkowały najwięcej owoców i nasion podczas samozapylenia z kwiatów nieizolowanych, istotnie mniej owoców i nasion powstawało z kwiatów izolowanych od owadów. Mniej owoców uzyskiwano z kwiatów nieizolowanych, z których usuwano pylniki. Kwiaty Ocimum, izolowane bez pylników, nie wiązały nasion i nie tworzyły owoców. Owady odwiedzające kwiaty badanych gatunków z rodzaju Ocimum (pszczoły, osy, motyle) korzystały z nektaru lub pyłku. Ocimum canum i O. basilicum ‘b1’ rozmnażają się głównie autogamicznie. Ocimum basilicum ‘b2’ oraz O. americanum wykazują mieszane systemy reprodukcyjne (autogamia oraz zapylenie krzyżowe). W przypadku wszystkich badanych gatunków z rodzaju Ocimum, owady wspomagają zapylenie, powodując wzrost produkcji owoców i wiązanych nasion.