Porzeczka czarna - uprawa ekologiczna w właściwości prozdrowotne

• Autorzy: Prazak R. , Krzepilko A.

Warianty tytułu

EN

Blackcurrant - organic production and healing properties

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Uprawa porzeczki czarnej cieszy się popularnością wśród plantatorów w Polsce, co czyni nasz kraj potęgą w jej produkcji nie tylko w Europie, ale i na świecie. Produkcja porzeczki czarnej i powierzchnia jej uprawy wahają się znacznie, w zależności od warunków pogodowych. Opłacalność uprawy czarnej porzeczki zależy nie tylko od poniesionych wydatków, ale przede wszystkim od ceny skupu i wielkości plonów. Cena wyprodukowanej ekologicznie porzeczki czarnej jest dwa razy wyższa niż cena porzeczki z uprawy konwencjonalnej, stąd ten rodzaj uprawy, mimo niższych zbiorów, może być alternatywą dla upraw konwencjonalnych. W artykule omówiono biologiczne i prozdrowotne właściwości porzeczki czarnej i agrotechnikę stosowaną w jej uprawie ekologicznej.

EN

Blackcurrant cultivation has been enjoying popularity among planters in Poland, what makes our country a giant in its production not only in Europe but in the world as well. Both production of this fruit and the growing area were fluctuating in a range depending on the weather conditions. The profitability of growing blackcurrant depends, not only, on expenses incurred, but also primarily, on the purchase prices and yields quantity. The price of organic produced blackcurrant is twice as high as conventional hence this type of cultivation, despite lower harvest numbers, could be the alternative to conventional crops. Biology and healing properties of blackcurrant, agro-techniques used in its organic cultivation were discusses in this paper.

Słowa kluczowe

PL

uprawa roslin; uprawa ekologiczna; porzeczka czarna; wlasciwosci prozdrowotne; wlasciwosci lecznicze; cechy morfologiczne; agrotechnika; nawozenie organiczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Aura
• Rocznik: 2018
• Numer: 10
• Opis fizyczny: s.12-15,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Prazak R.

• Instytut Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin, Uniwerstytet Przyrodniczy w Lublinie, Lublin

autor

Krzepilko A.

• Katedra Biotechnologii, Mikrobiologii i Żywienia Człowieka, Uniwerstytet Przyrodniczy w Lublinie, Lublin

Bibliografia

• [1] W. Grochowski 1986. Jadalne owoce leśne. PWRiL, Warszawa.
• [2] K. Kulpiński 2009. Edwarda Janczewskiego kolekcja porzeczek w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, 57, 85-94.
• [3] R. Kazimierczak, E. Hallman, E. Rembiałowska, A. Brodzka 2009. Porównanie zawartości związków polifenolowych i witaminy C w dżemach z owoców wybranych odmian porzeczki czarnej z uprawy ekologicznej i konwencjonalnej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych, Warszawa, 54 (3), 123-129.
• [4] D. Paszko 2015. Tendencje w uprawie. Jagodnik, 5(23), 84-87.
• [5] T. Werner 2015. Porzeczkowe scenariusze. Jagodnik 5(23), 82-84.
• [6] E. Makosz 1986. Rośliny jagodowe. PWRiL, Warszawa.
• [7] J. Tabart, C. Kevers, J. Pincemail, J-O. Defraigne, J. Dommes 2006. Antioxidant capacity of blackcurrant varies with organ, season and cultivar. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54(17), 6271 -6276. [8] J. Zheng, B Yang, S. Tuomasjukka, S. Ou, H. Kallio 2009. Effect of latitude and weather conditions of sugars, fruit acids and ascorbic acid in black currant (Ribes nigrum). Journal of Agricultural and Food Chemistry, 57(7), 2977-2987.
• [9] J. Zheng, B. Yang, V. Ruusunen, O. Laaksonen, R. Tahvonen, J. Hellsten, H. Kallio 2012. Compositional differences of phenolic compounds between black currant (Ribes nigrum L.) cultivars and their response to latitude and weather conditions. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 60, 6581 -6593.
• [10] H. Kaldmäe, A-V. Libek, L Arus, A. Kikas, A. 2013. Genotype and microclimate conditions influence ripening pattern and quality of blackcurrant (Ribes nigrum L.) fruit. Zemdirbyste/Agriculture,100 (2), 167-174.
• [11] M. Vagiri, A. Ekholm, E. Öberg, E. Johansson, S. Andersson, K. Rumpunen 2013. Phenols and ascorbic add in black currants (Ribes nigrum L.): Variation due to genotype, locations and year. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 61, 9298-9306.
• [12] T. L. Woznicki, O. M. Heide, A. Sonsteby, A. B. Wold, S. F. Remberg 2015. Effects of controlled post-flowering temperature and daylength on chemical composition of four black currant (Ribes nigrum L.) cultivars of contrasting origin. Sciencia Horticulturae., 197, 627-636.
• [13] T. L. Woznicki, O. M. Heide, A. Sonsteby, A. B. Wold, S. F. Remberg 2015. Yield and fruit quality of black currant (Ribes nigrum L.) are favoured by precipitation and cool summer conditions. Acta Agriculturae Scandinavica. Section B - Soil Plant Science, 65, 702-712.
• [14] G. J. Bordonaba, L. A. Terry 2008. Biochemical profiling and chemometric analysis of seventeen UK-grown blackcurrant cultivars. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 56(16), 7422-7430.
• [15] I. D. Ochmian, A. Dobrowolska, P. Cheúpiñski 2014. Physical parameters and chemical composition of fourteen blackcurrant cultivars (Ribes nigrum L). Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 42(1), 160-167.
• [16] M. E. Senderski 2016. Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie. Wyd. Mateusz A. Senderski, Podkowa Leśna. Druk Zakłady Graficzne „MOMAG" SA, Tomaszów Mazowiecki.
• [17] S. Pluta 2010. Porzeczka czarna nie tylko dla przetwórstwa. Warzywa, 11, 40-43.
• [18] K. E. Hummer, D. L. Barney 2002. Currants. Horticulture Technology, 12 (3), 377-387.
• [19] R. Kazimierczak, E. Hallmann, A. Rusaczonek, E. Rembiałkowska, E. 2008. Antioxidant concentration in black currants from organic and conventional cultivation. Journal of Polish Agricultural Universities, 11 (2), 28.
• [20] P. Raudsepp, H. Kaldmäe, A. Kikas, A-V. Libek, T. Püssa 2010. Nutritional quality of berries and bioactive compounds in the leaves of black currant (Ribes nigrum L.) cultivars evaluated in Estonia. Journal of Berry Research, 1, 53-59.
• [21] J. Tabart, C. Kevers, D. Evers, J. Dommes 2011. Ascorbic acid, phenolic acid, flavonoid, and carotenoid profiles of selected extracts from Ribes nigrum. Journal of Agricultural and. Food Chemistry, 59 (9), 4763-4770.
• [22] A. Kikas, K. Kahu, L. Arus, H. Kaldmäe, R. Ratsep, A. Libek 2017. Qualitative properties of the fruits of blackcurrant Ribes nigrum L. genotypes in conventional and organic cultivation. Proceedings of the Latvian Academy of Sciences. Section B, vol. 71 no. 3 (708), pp. 190-197.[23] C. E. Lister, P. E. Wilson, K. H. Sutton, S. C. Morris 2002. Understanding the health benefits of blackcurrants. Acta Horticulturae, 585, 443-449.
• [24] E. Kruger, H. Dietrich, M. Hey, C. D. Patz 2011. Effects of cultivar, yield, berry weight, temperature and ripening stage on bioactive compounds of black currants. Journal of Applied Botany and Food Quality, 84, 40-46.
• [25] P. Wawrzyńczak 2008. Zakładanie sadów i plantacji roślin jagodowych. Owoce, Warzywa, Kwiaty, 14, 34-37.
• [26] J. Danek, K. Pierzga 2002. Najlepsze krzewy owocowe. Działkowiec, 4, 51-52.
• [27] B. Błaszczyńska 2010. Uprawa porzeczek. Hortpress, Warszawa.
• [28] J. Błażej 2011. Zasady uprawy roli i nawożenie. [W:] Kompendium rolnictwa ekologicznego, red. J. Błażej, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• [29] B. Łabanowska, A. Bielenin, D. Gajek, J. Gwozdecki, J. H. Lisek, J. Mochecki, W. Treder 2010. Metodyka integrowanej produkcji porzeczki czarnej i czerwonej. Wyd. PIORiN, Warszawa.
• [30] Z. Gruca 2007. Sadzonki do zakładania plantacji jagodowych. Warzywa, 11, 39-40.
• [31] J. Grajkowski 2011. Studia nad wzrostem, plonowaniem i walorami użytkowymi porzeczki czarnej i czerwonej poddanych cięciu odmładzającemu. Rozprawy Naukowe 422, Poznań.
• [32] M. Golinowska 2013. Rozwój rolnictwa ekologicznego. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław.
• [33] A. Kupracz A. 2014. Ochrona roślin w ekologii. Aktualności Rolnicze, 2,41 -43.
• [34] R. Kazimierczak, E. Hallman, E. Rembiałowska 2008. Zawartość antyoksydantów w wybranych odmianach czarnych porzeczek pochodzących z różnych upraw w kontekście profilaktyki prozdrowotnej. Postęp Techniki Przetwórstwa Spożywczego. Wyd. Wyższej Szkoły Menedżerskiej, Warszawa, 2,26-32.