Roślinność zwałowiska poprzemysłowego przy kopalni "Stanisław" w Jaroszowie

• Autorzy: Koszelnik-Leszek A. , Kupczak G. , Grycz R.

Warianty tytułu

EN

The flora of postindustrial dumps "Stanisław" mine in Jaroszow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jaroszów położony jest w obszarze występowania bogatych złóż mioceńskich skał osadowych, w szczególności iłów i glin ogniotrwałych, które wydobywane są metodą odkrywkową i wykorzy¬stywane w przemyśle. Zwałowisko zewnętrzne przy Kopalni „Stanisław" zostało utworzone z nad¬kładu i skały płonnej. W 1984 r. na zwałowisku wdrożono technologię rekultywacji biologicznej według założeń opracowanych przez Gabryś (1984). Praca prezentuje wyniki badań florystycznych prowadzonych na obszarze zwałowiska w latach 2005-2006 oraz 2010-2011. Łącznie na badanym obiekcie stwierdzono 56 gatunków roślin naczyniowych, wśród których są wszystkie taksony użyte w mieszance rekultywacyjnej. Gatunki występujące na hałdzie są przed-stawicielami 16 rodzin botanicznych. Najliczniej reprezentowane są: astrowate (Asteraceae) 23%, motylkowate (Fabaceae) 21% i trawy (Poacae) 11%. Trawy pokrywają ok. 70% badanych po¬wierzchni a przedstawiciele motylkowatych ok. 20% . Układ ten jest zgodny z założeniami rekulty¬wacji biologicznej, w ramach której wysiano na zwałowisku mieszankę traw i motylkowatych. Pod względem ekologiczno-siedliskowym na badanym obiekcie przeważają gatunki zbiorowisk rude- ralnych (Artemisietea vulgaris) oraz łąkowych (Molinio-Arrhenetheretea). We florze zwałowiska zewnętrznego przy kopalni Stanisław w Jaroszowie dominują gatunki światłolubne i światłożąd- ne preferujące siedliska świeże, od umiarkowanie ciepłych do umiarkowanie chłodnych. Analiza wymagań siedliskowych również wykazała, że na hałdzie występują gatunki zasiedlające gleby eutroficzne i mezotroficzne o odczynie obojętnym.

EN

Jaroszów is situated in the area of the presence of rich Miocene sedimentary deposits, especially silts and fire-clays, which are mined using open pit method and are used in industry. An external dumping ground by "Stanislaw" mine was formed from an overlay and dead rock. In 1984 the technology of biological reclamation according to assumptions established by Gabryś (1984) was implemented on the dumping ground. The paper presents the results of floristic studies conducted on the area of the dumping ground in years 2005-2006 and 2010-2011. On the spoil heaps a total of 56 species of vascular plants belonging to 16 families were found. The most numerous families are: Asteraceae 23%, Fabaceae 21%, Poacae 11%. Ruderal (belonging Artemisietea vulgaris) and meadow species (belonging Molinio-Arrhe- netheretea) dominate on postindustrial dumps. Analysis of environmental requirements showed that nearly all species require a lot of light or are photophilous. In dumping ground composition the highest number of species are those preferring fresh habitats. As far as thermal requirements are concerned prevailing species are those of moderately hot to moderately cold habitats. Trophic requirements of taxa occurring on Jaroszów waste dump dominate prevailing species required eutrophic and mesotrophic habitats. There dominated taxa requiring neutral habitats.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Rolnictwo
• Rocznik: 2011
• Tom: 99
• Opis fizyczny: s.51-61,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Koszelnik-Leszek A.

autor

Kupczak G.

autor

Grycz R.

Bibliografia

• Antonkiewicz J., Radkowski A., 2006. Przydatność wybranych gatunków traw i roślin motylkowych do biologicznej rekultywacji składowisk popiołów paleniskowych. ANNALES UMCS, Sec. E, 61: 413-421.
• Baryła R., Kulik M., A., 2006. Ocena przydatności gatunków traw i roślin motylkowych do podsiewu zdegradowanych zbiorowisk trawiastych w siedliskach pobagiennych. Zesz. Nauk. UP Wroc., Rol. LXXXVIII, 545: 13-19.
• Decyzja nr G - 1/8226/7/89/48: Wydział Geodezji i Gospodarki Gruntami UMiG Strzegom z dnia 06.11.1989 r.
• Gabryś T., 1984. Rekultywacja szczegółowa zwałowiska zewnętrznego Kopalni „Stanisław". Poltegor, Wrocław.
• Greinert H., Greinert A., 1999. Ochrona i rekultywacja środowiska glebowego. Wyd. Politechniki Zielonogórskiej, Zielona Góra: 220-226.
• Greinert H., 1998. Ochrona gleb. Wyd. Politechniki Zielonogórskiej, Zielona Góra: 133-139.
• Gworek B., Barański A., Kondzielski J., Kucharski R., Sas-Nowosielska A., Makowski E., Nogaj K., Rzychoń D., Worsztynowicz A., 2004. Technologie rekultywacji gleb. Monografia. War¬szawa: 25-85.
• Kaleta H., 1998. Ocena degradacji terenów uprzemysłowionych, [w:] Odzyskiwanie terenów poprzemysłowych. Biuletyn nr 16/98, 1.
• Kasowska D., 2005. Flora wyrobisk i zwałów serpentynitowych wybranych kamieniołomów i kopalń na Dolnym Śląsku. Annales Silesiae, 34: 105-113.
• Pasierbiński A., Rostański A., 2001. Zróżnicowanie flory naczyniowej zwałowisk pogórniczych zlokalizowanych na terenach leśnych aglomeracji katowickiej. Natura Silesiae Superioris, Suplement: 19-31.
• Patrzałek A., 2001. Znaczenie traw w rozwoju zbiorowisk roślinnych na glebach inicjalnych wytworzonych z odpadów karbońskich. Zesz. Nauk. UP Wroc. 402, Rozprawy 176.
• Patrzałek A., 2003. Udział traw w rozwoju zbiorowisk roślinnych w siedliskach trudnych. Archi¬wum Ochrony Środowiska, vol. 29, no. 2: 57-65.
• Patrzałek A., 2006. Ocena procesu rekultywacji biologicznej zwałowisk odpadów po przemyśle górniczo-hutniczym. Politechnika Śląska, Górnictwo i Geologia Tom 1. Zeszyt 3: 33-48.
• Przydatek T., Jurkowski M., Gawęcki J., Gierula A., 2006. Znaczenie gatunków i odmian traw w zadarnieniu i rekultywacji terenów o różnym przeznaczeniu. Zesz. Nauk. UP Wroc., Rol. LXXXVIII, 545: 249-253.
• Rutkowski L., 2004. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. Nauk. PWN Warszawa.
• Siuta J., 2000. Ochrona powierzchni ziemi - stan i niezbędne działania. Mat. Konf. „Ochrona i rekultywacja gruntów" Baranów Sandomierski: 158-183.
• Skawina T., 1968. Klasyfikacja terenów pogórniczych dla potrzeb rekultywacji. Ochrona Terenów Górniczych, 6: 3-10.
• Strempski A., Świerzewski R., 1995. Ocena oddziaływania na środowisko odkrywkowej eksploatacji złoża Rusko - Jaroszów. Poltegor - Projekt sp. z o.o. Wrocław.
• Węgorek T., 2003. Zmiany właściwości materiału ziemnego i rozwoju fitocenoz na zwałowisku zewnętrznym kopalni siarki w wyniku docelowej rekultywacji leśnej. Wyd. AR Lublin: 7-11.
• Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U., 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland, Instytut Botaniki im.W. Szafera, Polska Akademia Nauk. Kraków. Inne źródła
• Strona internetowa: http://www.jaro.pl/ 17. 12. 2010 r.

Uwagi

PL