EN
The study was aimed at determining changes in properties of CMC solutions over different storage times. Rheometric analyses were made for solutions with CMC concentrations 1%, 2%, 3%, 4% and stored between 24 and 120 hours. Courses of the flow curves were described by Ostwald-de Waele (O-dW), Herschel-Bulkley (H-B), Casson and Ellis models. The study showed that the best fitting of the curve to measuring points was provided by the power model. Changes in the rheological properties of diluted CMC were, therefore, evaluated based on the analysis of differences in shearing stress in the samples described with the O-dW model. Analyses demonstrated that the value of the estimated differences was changing from 0.51 Pa in the case of the 1% solution to 5.1 Pa in the case of the 4% solution, sheared at a shear rate of 72.9 s⁻¹. It seems that such minute changes in the properties of the solutions enable their application for research analyses for a period of at least five days.
PL
Wodny roztwór soli sodowej karboksymetylocelulozy (CMC) jest tanim i łatwo dostępnym płynem modelowym, zdolnym zastąpić podczas badań wiele rzeczywistych wyrobów spożywczych, symulować ich przepływ, badać pracę maszyn, projektować technologie. Celem pracy było określenie zmian właściwości roztworów CMC zachodzących w czasie jej przechowywania. Badaniom reometrycznym poddano roztwory wodne CMC o stężeniu 1, 2, 3 i 4%, magazynowane w czasie od 24 do 120 godzin. Przebiegi krzywych płynięcia oparte o średnie wartości naprężenia stycznego wyznaczonego przy rosnącej i malejącej szybkości ścinania opisano modelami Ostwalda-de Waele (O-dW), Herschela-Bulkleya (H-B), Cassona i Ellisa. Stwierdzono, że wyznaczone stałe równań H-B i Ellisa nie spełniają warunków stosowalności modeli, a spośród dwóch pozostałych, dokładniejsze dopasowanie krzywej do wyników pomiarów zapewnia model potęgowy. Zmiany właściwości reologicznych roztworzonego CMC oceniano więc w oparciu o analizę różnic wartości naprężenia stycznego w próbkach opisanych modelem O-dW, przechowywanych w czasie 24h i 120h, przy szybkości ścinania 72,9 s⁻¹. Stwierdzono, że wartość oszacowanych różnic zmieniała się od 0,51 Pa w przypadku roztworu o stężeniu 1% do 5,1 Pa w przypadku roztworu o stężeniu 4%. Wydaje się, że tak małe zmiany właściwości magazynowanych roztworów CMC umożliwiają ich wykorzystanie do badań przez okres co najmniej pięciu dni od chwili roztworzenia CMC.