Makroelementy w glebach ornych Wysoczyzny Siedleckiej

• Autorzy: Pakula K. , Kalembasa D.

Warianty tytułu

EN

Macroelements in arable soils of the Siedlce Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było zbadanie zawartości ogólnej fosforu, potasu, wapnia, magnezu, sodu i siarki oraz ich rozmieszczenia w zróżnicowanych typologicznie 30 profilach gleb ornych Wysoczyzny Siedleckiej (gleby brunatne właściwe wyługowane – Dystric Cambisols, płowe typowe – Haplic Luvisols, płowe opadowo-glejowe – Stagnic Luvisols, deluwialne – Endogleyic Cambisols).W badanych glebach stwierdzono zróżnicowaną zawartość ogólną fosforu, potasu, wapnia, magnezu, sodu i siarki między poszczególnymi profilami glebowymi oraz w poszczególnych poziomach genetycznych danego profilu. Pierwiastki te można ułożyć w następujące szeregi malejących średnich zawartości (g·kg-1): w glebach brunatnych właściwych wyługowanych i płowych typowych Ca (9,97-13,6) > Mg (2,55-3,84) > K (2,13-2,68) > P (0,238-0,353) > Na (0,130-0,163) > S (0,076-0,103) oraz w glebach płowych opadowo-glejowych i deluwialnych.Ca (2,00-3,75) > K (1,13-3,17) > Mg (1,06-2,76) > P (0,235-0,344) > Na (0,103-0,121) > S (0,093-0,106). Najwięcej P, Ca, Mg i Na stwierdzono w glebach brunatnych właści-wych wyługowanych, K – w glebach płowych opadowo-glejowych, a S – w glebach deluwialnych. Profilowe rozmieszczenie badanych makroelementów zróżnicowały procesy geologiczne, glebotwórcze i działalność antropogeniczna (w tym rolnicza). W poziomach próchnicznych zanotowano najwię-cej P i S, w poziomach wzbogacania i skał macierzystych – K, w skałach macierzystych – Ca, Mg, Na. Obliczenia statystyczne wykazały istotne zależności (dodatnie i ujemne) pomiędzy N, P, K, Ca, Mg i S oraz wpływ wybranych właściwości gleby (pH, Corg, kationowej pojemności sorpcyjnej, frakcji iłowej) na akumulację i rozmieszczenie badanych makroelementów w omawianych glebach.

EN

The aim of the study was to examine the contents of total phosphorus, potassium, calcium, magnesium, sodium and sulphur and their distribution in type-differentiated 30 arable soil profiles on the Siedlce Upland (Dystric Cambisols, Haplic Luvisols, Stagnic Luvisols, Endogleyic Cambisols). In the investigated soils a variation was observed in the total content of phosphorus, potassium, calcium, magnesium, sodium and sulphur in particular soil profiles and genetic horizons in these profiles. The content of the macroelemens could be presented in the order of decreasing values (g kg-1): in Dystric Cambisols and Haplic Luvisols Ca (9.97-13.6) > Mg (2.55-3.84) > K (2.13-2.68) > P (0.238-0.353) > Na (0.130-0.163) > S (0.076-0.103); in Stagnic Luvisols, and En-dogleyic Cambisols Ca (2.00-3.75) > K (1.13-3.17) > Mg (1.06-2.76) > P (0.235-0.344) > Na (0.103-0.121)> S (0.093-0.106). The highest values of P, Ca, Mg and Na were determined in Dystric Cambisols, K – in Stagnic Luvisols, and S – in Endogleyic Cambisols. Profile distribution of ana-lysed elements was differentiated by geological and soil forming processes, and anthropogenic activities (including agricultural). The highest content of P and S were determined in the humus horizons, K – in the enriched horizons, Ca, Mg, and Na – in the parent rock ones. Statistical analysis proved significant correlations (positive and negative) between N, P, K, Ca, Mg and S, and influence of some properties of soils (pH, Corg, CEC, clay fraction) on the accumulation and distribution of analysed macroelements in investigated soil profiles.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2012
• Tom: 19
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.803-814,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Pakula K.

• Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, ul.B.Prusa 14, 08-110 Siedlce

autor

Kalembasa D.

Bibliografia

• Brogowski Z., Uziak S., Komornicki T., 2010a. Quantitative distribution of total calcium in granulometric fractions of certain soils of Poland. Polish J. Soil Sci., 43, 1, 21-35.
• Brogowski Z., Uziak S., Komornicki T., 2010b. Quantitative magnesium distribution in granulo-metric fractions of some soils. Polish J. Soil Sci., 43, 2, 151-164.
• Fotyma M., 2007. Content of potassium in different forms in the soils of South-East Poland. Polish J. Soil Sci., 40, 1, 19-32.
• Kalembasa D., 1997. Wykorzystanie warunków glebowych województwa siedleckiego w strategii rozwoju gospodarki żywnościowej. Zesz. Nauk. WSRP w Siedlcach, 49, 27-40.
• Kalembasa D., Godlewska A., 2005. Zawartość siarki całkowitej i siarczanowej w glebach położonych wzdłuż obwodnicy siedleckiej. J. Elementol., 10(2), 303-308.
• Kalembasa D., Majchrowska-Safaryan A., 2007. Degradacja gleb na stoku morenowym Wysoczyzny Siedleckiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 520, 83-92.
• Kalembasa D., Pakuła K., Jaremko D., 2011. Sorpcyjne właściwości gleb Wysoczyzny Siedleckiej. Acta Agrophysica, 18(2), 311-319.
• Kalembasa D., Pakuła K., 2009. Chrom w sekwencyjnie wydzielonych frakcjach z gleb brunatno-ziemnych Wysoczyzny Siedleckiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 542, 721-728.
• Kalembasa D., Pakuła K., Rzymowski D., 2009. Oddziaływanie osadu ściekowego na zawartość wybra-nych pierwiastków i właściwości gleby płowej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 535, 201-208.
• Kalembasa, S., Kalembasa, D. 1992. The quick method for the determination of C:N ratio in mineral soils. Polish J. Soil Sci., 25, 1, 41-46.
• Kobierski M., Dąbkowska-Naskręt H., 2005. Potas w zróżnicowanych typologicznie glebach Równiny Inowrocławskiej. Nawozy i Nawożenie, 3(24), 172-181.
• Kondracki J., 2002. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Motowicka-Terelak T., Terelak H., 1998. Siarka w glebach Polski - stan i zagrożenie. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 106 ss.
• Motowicka-Terelak T., Terelak H., 2000. Siarka w glebach i roślinach Polski. Folia Univ. Agric. Stetin. 204, Agricultura, 81, 7-16.
• Pakuła K., Kalembasa D., 2008. Frakcje fosforu w leśnych glebach płowych Niziny Południowo-podlaskiej. Rocz. Glebozn., 59, 161-166.
• Polskie Towarzystwo Gleboznawcze 2009. Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych – PTG 2008. Rocz. Glebozn., 60, 2, 5-16.
• Raczuk J., 2001. Rozmieszczenie mineralnych związków fosforu w glebach płowych Wysoczyzny Siedleckiej. W: Związki fosforu w chemii, rolnictwie, medycynie. Wyd. AE we Wrocławiu, 229-237.
• Raczuk J., 2003. Fosfor, żelazo oraz pierwiastki śladowe w poziomach próchnicznych gleb ornych Polski Wschodniej oraz wybranych krajów Europy. W: Obieg pierwiastków w przyrodzie. Monografia, II, Wyd. IOŚ w Warszawie, 135-140.
• Szafranek A., 2000. Właściwości oraz przydatność rolnicza gleb płowych i rdzawych Wysoczyzny Kałuszyńskiej. Rozprawy Naukowe i Monografie. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 135 s.
• Terelak H., Motowicka-Terelak T., Pondel H., Maliszewska-Kordybach B., Pietruch Cz., 1999. Monitoring chemizmu gleb Polski. Program badań i wyniki wstępne. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa, Wyd. IUNG Puławy, 70 s.
• Terelak H., Stuczyński T., Motowicka-Terelak T., Maliszewska-Kordybach B., Pietruch Cz., 2008. Monitoring chemizmu gleb ornych Polski w latach 2005-2007. Biblioteka Monitoringu Środo-wiska, Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa, 135 s.

Uwagi

Rekord w opracowaniu