Tworzenie wskaźnika trwałości (sustainability) gospodarstw rolnych na podstawie badań ankietowych i próby FADN

• Autorzy: Sulewski P. , Kloczko-Gajewska A.

Warianty tytułu

EN

Development of the sustainability index of farms based on surveys and FADN sample

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł ma charakter metodyczny. Omówiono w nim procedurę opracowania wskaźnika trwałości gospodarstw rolnych, wykorzystując dane pochodzące z badań ankietowych oraz dane rachunkowe zgromadzone w bazie systemu FADN. Badaniami objęto łącznie 600 gospodarstw dobranych w sposób analogiczny do doboru stosowanego w FADN (biorąc pod uwagę wielkość ekonomiczną, typ produkcyjny oraz region). W konstrukcji wskaźnika trwałości gospodarstw wykorzystano zmienne charakteryzujące środowiskowy, ekonomiczny i społeczny wymiar trwałości. Łącznie w ocenie trwałości zastosowano ponad 100 parametrów wyjściowych sklasyfikowanych w 7 wskaźnikach cząstkowych. Uzyskany rozkład poszczególnych wskaźników cząstkowych i wymiarów trwałości wskazuje na zróżnicowanie badanej zbiorowości pod względem rozpatrywanych parametrów. Jednocześnie stwierdzono, że agregacja prowadzi do dominacji wartości bliskich środka przedziału rozpatrywanych wskaźników. Zastosowana metodyka umożliwia ocenę trwałości poszczególnych gospodarstw i ich klasyfikację do grup obiektów zróżnicowanych pod względem zgodności z zasadami zrównoważonego (trwałego) rolnictwa. Możliwość pomiaru i oceny trwałości gospodarstw można uznać za pierwszy krok w procesie kreowania skutecznych polityk wsparcia rozwoju rolnictwa. Artykuł stanowi głos w toczącej się od wielu lat dyskusji na temat operacjonalizacji koncepcji trwałego rozwoju i sposobów pomiaru stopnia zgodności działań podmiotów gospodarczych z przywołanym paradygmatem.

EN

This methodical paper discusses the procedure for developing the farm sustainability index using data from surveys and accountancy data collected in the FADN system database. The research covered a total of 600 farms selected similarly to the selection method used in FADN (taking into account the economic size, production type and region). The structure of the sustainability index of farms uses variables characterizing the environmental, economic and social dimension of sustainability. In total, over 100 output parameters classified in 7 partial indices were used in the assessment of sustainability. The resultant distribution of individual partial indices and dimensions of sustainability indicates the diversity of the studied population in terms of considered parameters. At the same time, it was found that aggregation leads to the dominance of values close to the middle of the range of considered indices. The applied methodology allows to assess the sustainability of individual farms and their classification into groups of entities diversified by the degree of compliance with the principles of sustainable agriculture. The ability to measure and assess the sustainability of farms can be considered as the first step in the process of creating effective agricultural development support policies. The paper provides an opinion in the long-lasting discussion on the operationalization of the concept of sustainable development and ways to measure the degree of compliance of economic operators’ actions with the paradigm in question.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2018
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.32-56,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sulewski P.

• Zakład Organizacji i Zarządzania, Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw, Wydział Nauk Ekonomicznych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa

autor

Kloczko-Gajewska A.

• Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej, Wydział Nauk Ekonomicznych, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa

Bibliografia

• Babbie, E.R. (1995). The practice of social research. Belmont: Wadsworth Publishing Company.
• Baum, R. (2011). Ocena zrównoważonego rozwoju w rolnictwie (studium metodyczne). Rozprawy Naukowe, nr 434, s. 3-390.
• Binderman, Z., Borkowski, B., Szczęsny, W. (2009). O pewnych metodach porządkowania i grupowania w analizie zróżnicowania rolnictwa. Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 96, z. 2, s. 77-90.
• Bockstaller, C., Stapleton, L.M., Van der Heide, M., Geniaux, G., Bellon, S., Josien, E., Raley, M., Alkan-Olsson, J. (2009). From a disaggregated set of indicators to a synthetic, composite assessment of sustainability: Paths and Pitfalls. AgSAP Conference 2009, Egmond aan Zee, 10-12 March 2009, Netherlands.
• Bojarszczuk, J. (2014). Ocena stopnia zrównoważenia gospodarstw mlecznych w oparciu o wybrane wskaźniki produkcyjne i agroekologiczne. Roczniki Naukowe SERiA, t. XVI(4), s. 39-44.
• Bojarszczuk, J., Księżak, J., Feledyn-Szewczyk, B. (2017). Ocena stopnia zrównoważenia produkcji w gospodarstwach mlecznych według metodyki RISE. Roczniki Naukowe SERiA, t. XIX, z. 2, s. 27-33.
• Carreón, J.R., René, J., Niels, F., Haren van, R. (2011). A Knowledge Approach to Sustainable Agriculture. Global Food Insecurity Rethinking Agricultural and Rural Development Paradigm and Policy. Dordrecht: Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-007-0890-7.
• Ciegis, R., Ramanauskiene, J., Martinkus, B. (2009). The Concept of Sustainable Development and its Use for Sustainability Scenarios. Inzinerine Ekonomika-Engineering Economics, nr 2, s. 28-37.
• Cochran, W.G. (1977). Sampling Techniques. New York, Chichester, Brisbane, Toronto, Singapore: John Wiley & Sons.
• Czyżewski, B., Matuszczak, A., Guth, M. (2017). Środowiskowe zrównoważenie gospodarstw rolnych FADN i jego determinanty. Zeszyty naukowe WSES w Ostrołęce, nr 2(25), s. 192-212.
• David, S. (1989). Sustainable development: Theoretical construct on attainable goal? Environmental Conservation, nr 16, s. 41-48.
• Emas, R. (2015). The Concept of Sustainable Development: Definition and Defining Principals. Brief for GSDR.
• Faber, A. (2007). Przegląd wskaźników rolnośrodowiskowych zalecanych do stosowania w ocenie zrównoważonego gospodarowania w rolnictwie. W: A. Harasim A. (red.), Sprawdzenie przydatności wskaźników do oceny zrównoważonego gospodarowania zasobami środowiska rolniczego w wybranych gospodarstwach, gminach i województwach. Studia i Raporty IUNG-PIB, nr 5, s. 9-24.
• Feledyn-Szewczyk, B., Kopiński, J. (2015). Ocena zrównoważenia produkcji rolniczej w gospodarstwach uczestniczących w programie rolnośrodowiskowym za pomocą modelu RISE. Roczniki Naukowe SERiA, t. XVII, z. 2, s. 45-51.
• Geniaux, G., Bellon, S., Deverre, C., Powell, B. (2009). Sustainable Development Indicator Frameworks and Initiatives. Report no. 49, November 2009 of the EU FP6 project SEAMLESS, Ref: PD2.2.1.
• Gorlach, K., Klekotko, M., Nowak, P. (2013). Rozwój społeczny – rozwój zrównoważony – postęp: przyczynek do przemian obszarów wiejskich. Wieś i Rolnictwo, nr 3(160), s. 7-27.
• Gómez-Limón, J.A., Sanchez-Fernandez, G. (2010). Empirical evaluation of agricultural sustainability using composite indicators. Ecological Economics, nr 69, s. 1062-1075.
• Harasim, A. (2012). Metodyczne aspekty oceny zrównoważonego rozwoju rolnictwa na różnych poziomach zarządzania W: Problemy zrównoważonego gospodarowania w produkcji rolniczej. Studia i Raporty IUNG-PIB, nr 29(3), s. 49-64.
• Harasim, A. (2014). Przewodnik do oceny zrównoważenia rolnictwa na różnych poziomach zarządzania. Puławy: Wydawnictwo IUNG-PIB.
• Harasim, A. Włodarczyk, B. (2016). Ocena zrównoważenia różnych typów gospodarstw na glebach lekkich. Roczniki Naukowe SERiA, t. XVIII, z. 2, s. 109-115.
• Hayati, D. (2017). A Literature Review on Frameworks and Methods for Measuring and Monitoring Sustainable Agriculture. Technical Report 22. Global Strategy Technical Report: Rome.
• Hayati, D., Ranjbar, Z., Karami, E. (2010). Measuring agricultural sustainability. Biodiversity, Biofuels, Agroforestry and Conservation Agriculture. Netherlands: Springer.
• Hayo, M.G., Werf van der, H.M.G., Petit, J. (2002). Evaluation of the environmental impact of agriculture at the farm level: a comparison and analysis of 12 indicator-based methods. Agriculture, Ecosystems and Environment, nr 93, s. 131-145.
• Häni, F., Braga, F., Stämpfli, A., Keller, T., Fischer, M., Porsche, H. (2003). RISE, a tool for holistic sustainability assessment at the farm level. IAMA International Food and Agribusiness Management Review, 6(4), 78-90.
• Kalton, G. (1983). Introducing to Survey Sampling. Sage Publications.
• Kania, J., Kapłon, A. (2014). Zrównoważenie produkcji rolniczej w wybranych gospodarstwach województwa małopolskiego. Roczniki Naukowe SERiA, t. XVI, z. 4, s. 134-140.
• Krasowicz, S. 2009: Rola oceny ekonomicznej w badaniach rolniczych. Journal of Agribusiness and Rural Development, nr 2(12), s. 93-99.
• Krasowicz, S., Kuś, J. (2010). Kierunki zmian w produkcji rolniczej w Polsce do roku 2020 – próba prognozy. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 3(324), s. 5-18.
• Kuś, J., Krasowicz, S. (2001). Przyrodniczo-organizacyjne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju gospodarstw rolnych. Pamiętnik Puławski, nr 124, s. 273-288.
• Latruffe, L., Diazabakana, A., Bockstaller, C., Desjeux, Y., Finn, J. (2016). Measurement of sustainability in agriculture: a review of indicators. Studies in Agricultural Economics, nr 118(3), s. 123-130.
• Longhitano, D., Bodini, A., Povellato, A., Scardera, A. (2012). Assessing farm sustainability. An application with the Italian FADN sample. Paper prepared for presentation at the 1st AIEAA Conference: Towards a Sustainable Bio-economy: Economic Issues and Policy Challenges, 4-5 czerwca 2012, Trento, Włochy.
• Lusawa, R. (2012). Trwały rozwój w skali regionalnej i lokalnej. Koncepcja i działania. Warszawa: Wydawnictwo Wieś Jutra.
• Majewski, E. (red.) (1997). System Integrowanej Produkcji Rolniczej. Wytyczne i instrukcja wdrożeniowa. Warszawa: Fundacja Rozwój SGGW.
• Majewski, E. (2001). Jakość zarzadzania w gospodarstwach rolniczych w Polsce w świetle badań. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• Majewski, E. (2008). Trwały rozwój i trwałe rolnictwo – teoria a praktyka gospodarstw rolniczych. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• Matuszczak, A. (2013). Wskaźniki zrównoważonego rozwoju rolnictwa. Przesłanki teoretyczne i propozycja pomiaru w regionach UE. Wieś i Rolnictwo, nr 1(158), s. 101-119.
• Mazziotta, M., Pareto, A. (2013). Methods for constructing composite indices: one for all or all for one?. Rivista Italiana di Economia Demografia e Statistica, vol. LXVII n. 2 Aprile-Giugno 2013, s. 67-80.
• Meulen van der, H.A.B., Dolman, M.A., Jager, J.H., Venema, G.S. (2014). The Impact of Farm Size on Sustainability of Dutch Dairy Farms. 19th International Farm Management Congress, SGGW, Warszawa, Polska.
• MRiRW, MŚ (2004). Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej. Warszawa.
• OECD (2002). Glossary of statistical terms. Multi-Phase Sampling. Pobrane z: www.stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=3725.
• Olde de, E.M., Oudshoorn, F.W., Sørensen, C.A.G., Bokkers, E.A.M., Boer de, I.J.M. (2016). Assessing sustainability at farm-level: Lessons learned from a comparison of tools in practice. Ecological Indicators, nr 66, s. 391-404.
• Olsson, J.A., Bradley, K., Hilding–Rydevik, T., Ruotsalainen, A., Aalbu, H. (2004). Indicators for Sustainable Development. Paper for discussion. European Regional Network on Sustainable Development.
• Ostasewicz, S., Rusnak, Z., Siedlecka, U. (2011). Statystyka. Elementy teorii i zadania. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
• Rigby, D., Woodhouse, Ph., Young, T., Burton, M. (2001). Constructing a farm level indicator of sustainable agricultural practice. Ecological Economics, nr 39, s. 463-478.
• Rosales, C.J., René, J., Niels, F., van Haren, R. (2011). A Knowledge Approach to Sustainable Agriculture. Pobrane z: www.springer.com/978-94-007-0889-1.
• Sabiha, N., Salim, R., Rahman, S., Rola-Rubzen, M.F. (2016). Measuring environmental sustainability in agriculture: A composite environmental impact index approach. Journal of Environmental Management, nr 166, s. 84-93.
• Sachs, I. (2011). Trzeci brzeg. W poszukiwaniu ekorozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Salzman, J. (2003). Methodological Choices Encountered in the Construction of Composite Indices of Economic and Social Well-Being. Ottawa: Center for the Study of Living Standards.
• Thomson, K., Snadden, A. (2001). Rural Development Committee: Developing a framework for assessing the contribution to rural sustainability of public policy in support of agriculture, University of Aberdeen. Commissioned by the Scottish Parliament Information Centre for the Rural Development Committee.
• Toczyński, T. Wrzaszcz, W., Zegar, J.S. (2013). Zrównoważenie polskiego rolnictwa. Powszechny Spis Rolny 2010. Warszawa: GUS.
• Wąs, A. (2013). Modelowanie przemian strukturalnych polskiego rolnictwa. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
• Webster, J.P.G., (1997). Assessing the economic consequences of sustainability in agriculture. Agriculture, Ecosystems and Environment, nr 64(2), s. 95-102.
• Werf van der, H.M.G., Petit, J. (2002). Evaluation of the environmental impact of agriculture at the farm level: a comparison and analysis of 12 indicator-based methods. Agriculture, Ecosystems and Environment, nr 93, s. 131-145.
• World Commission on Environment and Development (1987). Our Common Future. Oxford: Oxford University Press.
• Wrzaszcz, W. (2012). Poziom zrównoważenia indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce (na podstawie danych FADN). Studia i Monografie, nr 155. Warszawa: IERiGŻ-PIB.
• Wrzaszcz, W. (2013). Zrównoważenie indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce objętych FADN. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, nr 1(334), s. 73-90.
• Zacher, L.W. (2008). Trwały rozwój – utopia czy realna możliwość?. Problemy Ekorozwoju. vol. 3, nr 2, s. 63-68.
• Zhen, L., Routray, J.K. (2003). Operational indicators for measuring agricultural sustainability in developing countries. Environmental Management, nr 32(1), s. 34-46.
• Żylicz, T. (2008). „Silna” trwałość rozwoju. Aura, nr 6.

Identyfikatory

DOI

10.30858/zer/94474