PL
Większe tempo wzrostu kosztów pracy w działach pozarolniczych i cen środków produkcji dla rolnictwa od cen zbytu produktów rolnych w krajach z gospodarką rynkową powoduje spadek jednostkowej opłacalności produkcji rolniczej. Rolnicy chcący uzyskiwać satysfakcjonujący dochód muszą zwiększać skalę produkcji, głównie przez wzrost powierzchni gospodarstw. Badaniami celowo objęto wybrane dwie grupy krajów różniących się poziomem rozwoju gospodarczego określonym wartością produktu krajowego brutto (PKB) w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Uzasadnieniem takiego wyboru była występująca zależność siły ekonomicznej gospodarstw rolnych od poziomu gospodarki narodowej badanych krajów. Do pierwszej grupy krajów o dużym poziomie tego wskaźnika (PKB) zaliczono: Danię, Szwecję, Irlandię, Holandię, Austrię, Niemcy, Belgię, Wielką Brytanię i Francję, natomiast do drugiej Słowenię, Czechy, Słowację, Litwę, Łotwę, Polskę, Węgry, Rumunię i Bułgarię. Analizą objęto zmiany średniej powierzchni gospodarstw, udział gospodarstw o powierzchni: 30 ha użytków rolnych i większych w liczbie gospodarstw ogółem w użytkowaniu ziemi, zatrudnieniu i standardowej produkcji w badanych latach 2005 i 2016. W krajach grup 1 i 2 w analizowanych okresie zwiększyły się: średnia powierzchnia gospodarstw i udział gospodarstw obszarowo większych w użytkowaniu ziemi i w produkcji. W większości uwzględnionych krajów udział gospodarstw o powierzchni 100 ha i większych w produkcji przekraczał 50%.
EN
The higher growth rate of labour costs in non-agricultural sectors and prices of means of production for agriculture from the prices of sales of agricultural products in countries with a market economy is causing a decrease in the unit profitability of agricultural production. Farmers who want to earn a satisfactory income must increase the scale of production, mainly by increasing the farm area. The research selected two groups of countries differing in the level of economic development determined by the value of gross domestic product (GDP) per capita. The justification for this choice was the existing dependence of the economic power of farms on the level of the national economy of the countries studied. The first group of countries with a high GDP included: Denmark, Sweden, Ireland, the Netherlands, Austria, Germany, Belgium, the United Kingdom, France, Slovenia, the Czech Republic, Slovakia, Lithuania, Latvia, Poland; the second included Hungary, Romania and Bulgaria. The analysis covered changes in the average area of farms, share of farms with an area of: 30 ha of agricultural land and larger in the total number of farms in land use, employment and standard production in the surveyed years 2005 and 2016. In countries in the 1st and 2nd group the average area of farms and the proportion of area-wide farms in land use and production had increased in the subsequent period. In the majority of the countries analysed, the proportion of farms with an area of 100 ha and larger in production exceeded 50%.