Risk factors of excessive body mass in children and adolescents in Lodz

• Autorzy: Kolmaga A. , Trafalska E. , Szatko F.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Background. Obesity and cardiovascular disease and metabolic disorders are an increasingly common problem worldwide, also in the developmental age population. Inhibiting this process requires identifying risk factors that can be modified. Objective. The aim of the study was to identify the conditions of the occurrence of overweight and obesity in the Lodz youth at school age. Materials and methods. The survey was conducted in 2008-2012 among school students attending primary and secondary schools in the four districts of Lodz (city in Poland). The study involved 622 students aged 12-18: 309 girls (49.7%) and 313 boys (50.3%). The BMI index was calculated based on anthropometric measurements (mass, body height) and was interpreted on the basis of centile charts of Lodz children (overweight ≥ 85-95 centile; obese ≥ 95 centile). Youth health behaviors were analyzed based on a questionnaire of an original interview modeled on the HBSC (Health Behavior in School-aged Children) study. The obtained results were subjected to statistical analysis (single- and multi-factorial logistic regression analysis). Results. An excess of body weight was found in 23.5% of the examined youth. In multivariate logistic regression analysis, the factors significantly affecting the occurrence of overweight or obesity were: non-eating dinner (daily or sometimes, OR = 1.98); not eating fruit and vegetables every day (OR = 1.57), multi-hour passive relaxation time (use of TV, Internet, OR = 3.08) and low physical activity (OR = 1.76). Conclusions. Intensive promotion of a healthy lifestyle - increasing the awareness and knowledge of schoolchildren, encouraging proper eating habits and active leisure activities - can significantly affect the reduction of obesity risk factors. Health education is required at school for children, as well as for parents and teachers.

PL

Wprowadzenie. Otyłość oraz choroby układu krążenia i zaburzenia metaboliczne są na całym świecie coraz częstszym problem, również w populacji wieku rozwojowego. Zahamowanie tego procesu wymaga określenia czynników ryzyka, które można modyfikować. Cel badań. Celem pracy była identyfikacja uwarunkowań występowania nadwagi i otyłości u młodzieży łódzkiej w wieku szkolnym. Materiał i metody. Badanie przeprowadzono w latach 2008-2012 wśród młodzieży szkolnej uczęszczającej do szkół podstawowych i ponadpodstawowych na terenie 4 dzielnic Łodzi. W badaniach uczestniczyło 622 uczniów w wieku 12-18 lat: 309 dziewcząt (49,7%) i 313 chłopców (50,3%). Na podstawie pomiarów antropometrycznych (masy, wysokości ciała) obliczono wskaźnik BMI, który interpretowano w oparciu o siatki centylowe dzieci łódzkich (nadwaga ≥ 85-95 centyl; otyłość ≥ 95 centyla). Zachowania zdrowotne młodzieży, analizowano w oparciu o kwestionariusz autorskiego wywiadu wzorowanego na badaniu HBSC (Health Behaviour In School-aged Children). Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej (jedno- i wieloczynnikowa analiza regresji logistycznej). Wyniki. Stwierdzono nadmiar masy ciała u 23,5% badanej młodzieży. W wieloczynnikowej analizie regresji logistycznej, czynnikami istotnie wpływającymi na występowanie nadwagi lub otyłości były: niespożywanie kolacji (codziennie lub czasami; OR=1,98); niespożywanie codziennie owoców i warzyw (OR=1,57), wielogodzinny czas wypoczynku biernego (korzystanie z telewizji, Internetu; OR=3,08) oraz mała aktywność fizyczna (OR=1,76). Wnioski. Intensywne promowanie zdrowego stylu życia – zwiększanie świadomości i wiedzy młodzieży szkolnej, zachęcanie do prawidłowych nawyków żywieniowych oraz aktywnego spędzania wolnego czasu – może znacząco wpłynąć na redukcję czynników ryzyka otyłości. Konieczna jest edukacja zdrowotna prowadzona w szkole dla dzieci, a także dla rodziców i nauczycieli.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2019
• Tom: 70
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.369-375,ref.

Twórcy

autor

Kolmaga A.

• Medical University of Lodz, Lodz, Poland

autor

Trafalska E.

• Medical University of Lodz, Lodz, Poland

autor

Szatko F.

• Medical University of Lodz, Lodz, Poland

Bibliografia

• 1. Albertson AM., Thompson D., Franko D.L., Kleinman R.E., Barton B. A., Crockett S.J: Consumption of breakfast cereal is associated with positive health outcomes: evidence from the National Heart, Lung, and Blood Institute Growth and Health Study. Nutr Res 2008; 28 (11): 744-752.
• 2. Arluk S.L., Branch J.D., Swain D.P. Dowling E.A.: Childhood obesity’s relationship to time spent sedentary behaviour. Mil. Med., 2003; 168: 583–586.
• 3. Crespo C.J., Smit E., Troiano R.P., Bartlett S.J., Macera C.A., Andersen R.E.: Television Watching, Energy Intake, and Obesity in US Children: Results From the Third National Health and Nutrition Examination Survey, 1988-1994. Arch. Pediatr. Adolesc. Med. 2001; 155: 360-365.
• 4. Fenczyn J., Szmigiel Cz.: Attitude towards physical activity among boys and girls with simple obesity. Stud. Phys. Cultur. Tourism. 2006; 13 (2): 33-41.
• 5. Frelut M.L.: Aktywność fizyczna a otyłość. [w:] Tounian P. [red.:] Otyłość u dzieci. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008: 124-135.
• 6. Gajda R., Jeżewska-Zychowicz M.: Zachowania żywieniowe młodzieży mieszkającej w województwie świętokrzyskim– wybrane aspekty. Probl Hig Epidemiol 2010; 91 (4): 611-617.
• 7. Gutkowska-Wyka A.: Podejścia terapeutyczne do redukcji nadwagi u dzieci i młodzieży. Endokrynol Ped 7/2008; 4, 25: 55-64.
• 8. Izdebski P., Rucińska – Niesyn A.: Psychologiczne uwarunkowania otyłości u dzieci – rola rodziny. Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, 2009: 149 – 159.
• 9. Jarosz M., Wolnicka K., Kłosowska J.: Czynniki środowiskowe związane z występowaniem nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży. Post Nauk Med 2011; 9: 770-777.
• 10. Jeżewska–Żychowicz M.: Stereotypy w myśleniu o żywności w kontekście jej wpływu na masę ciała. Rocz Państw Zakł Hig 2007; 58 (2): 437-444.
• 11. Jodkowska M., Oblacińska A., Tabak I., Radiukiewicz K.: Differences in dietary patterns between overweight and normal weight adolescents. Med Wieku Rozw 2011; 15 (3): 266-273.
• 12. Jodkowska M., Oblacińska A., Tabak I., Radiukiewicz K.: Rola nauczycieli wychowania fizycznego w opiece czynnej nad uczniami z nadwagą i otyłością. Med Wieku Rozw 2010; 14 (2): 197-206.
• 13. Jodkowska M., Tabak I., Oblacińska A., Stalmach M.: Siedzący tryb życia polskich 13-latków i jego powiązania z wybranymi zachowaniami zdrowotnymi, praktykami rodzicielskimi oraz masą ciała. Med Wieku Rozw 2013; 17 (2): 165-173.
• 14. Kasperczyk J., Jośko J., Bliska J.: Sposób odżywiania się oraz wybrane czynniki zdrowego stylu życia wśród młodzieży licealnej. Prob Hig Epidemiol 2007; 88 (2): 157-161.
• 15. Kołodziejczyk H., Rudzka- Kocjan A., Rysiewski H., Szalecki M., Książyk J. B.: Ocena tkanki tłuszczowej i beztłuszczowej dziewcząt i chłopców z otyłością przed i po leczeniu dietetyczno-rehabilitacyjnym. Endokrynol Ped 2011; 103 (36): 23-28.
• 16. Kubasiak-Słonina A., Grzegorczyk J., Mazur A.: Ocena sprawności i aktywności fizycznej dzieci szkolnych z nadmierną i prawidłową masą ciała. Endokrynol Otyłość 2012; 8 (1): 16–23.
• 17. Lattimore P.J., Halford J.C.G.: Adolescence and the diet - dieting disparity: healthy food choice or risky health behaviors? Br. J. Health Psychol. 2003; 8 (4): 451–460.
• 18. Ledikwe J.H., Smiciklas-Wright H., Mitchell D.C., Jensen G.L., Friedmann J.M., Still C.D.: Nutritional risk assessment and obesity in rural older adults: a sex difference. Am. J. Clin. Nutr. 2003; 77: 551–558.
• 19. Lin B.H., Morrison R.M.: Higher fruit consumption linked with lower body mass index. Food Rev. 2002; 25: 28-32.
• 20. Małecka-Tendera E., Zachurzok-Buczyńska A.: Otyłość i zespół metaboliczny u dzieci i młodzieży. [w:] Podolec P. [red.:] Podręcznik PFP Medycyna Praktyczna, Kraków 2010.
• 21. Marcysiak M., Zagroba M., Ostrowska B., Wiśniewska E., Marcysiak M., Skotnicka-Klonowicz, G.: Aktywność fizyczna, a zachowania żywieniowe dzieci i młodzieży powiatu ciechanowskiego. Probl Pielęg 2010; 18 (2): 176–183.
• 22. Mazur A., Klimek K., Małecka–Tendera E.: Czynniki ryzyka występowania otyłości u dzieci szkolnych w województwie podkarpackim. Endokrynol Otyłość 2011; 7 (3): 157–166.
• 23. Mazur J., Tabak I., Gajewski J., Dzielska A.: Nadwaga i otyłość wśród uczniów gimnazjum w zależności od wybranych czynników behawioralnych. Zmiany w latach 2006 – 2010. Prz Epidemiol; 2012; 66: 503–508.
• 24. Niclas T.A., Baranowsky T., Cullen K.W.: Eating patterns, dietary quality and obesity. J. Am. Coll. Nutr., 2001; 20, 6: 599–608.
• 25. Oblacińska A.: Wspieranie dziecka z nadwagą i otyłością w społeczności szkolnej. Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2013.
• 26. Oblacińska A., Jodkowska M. [red.:] Otyłość u polskich nastolatków. Epidemiologia, styl życia, samopoczucie. IMiD, Warszawa 2007.
• 27. Oblacińska A., Weker H. [red.:] Profilaktyka otyłości u dzieci i młodzieży. Od urodzenia do dorosłości. Wydawnictwo Help & Med., Kraków 2008.
• 28. Obuchowicz A.: Otyłość dzieci i młodzieży – przyczyny, sposoby oceny i metody zapobiegania. PFP Chorób Układu Krążenia, 2007; 3, 8, www.pfp.edu.pl.
• 29. Olszanecka–Glinianowicz M., Małecka–Tendera E., Klimek K., Matusik P., Żak-Gołąb A.: Czynniki ryzyka otyłości prostej u dzieci śląskich w wieku 7-9 lat. Endokrynol Ped 5/2006; 2 (15): 31-38.
• 30. Ostrowska-Nawarycz L., Nawarycz T.: Ciśnienie tętnicze oraz parametry i wskaźniki stanu odżywienia u dzieci i młodzieży łódzkiej w wieku 3-19 lat – Normy, postępowanie diagnostyczne, prewencja, Wydział Zdrowia i Wydział Edukacji Urzędu Miasta Łodzi, Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Łódź 2008.
• 31. Patrick K., Norman GJ. Calfas KJ., Sallis JF.: Diet, Physical Activity, and Sedentary Behaviors as Risk Factors for Overweight. Arch. Pediatr. Adolesc. Med. 2004; 158, 4: 385-390.
• 32. Platta A., Martul A.: Ocena wiedzy rodziców w zakresie wpływu nieprawidłowych zachowań żywieniowych na rozwój otyłości prostej u dzieci. Bromat Chem Toksykol 2012; 45, 3: 1087- 1091.
• 33. Popławska H., Dmitruk A., Hołub W.: Aktywność fizyczna dzieci i młodzieży wiejskiej zagrożonych wystąpieniem w przyszłości zaburzeń sercowo-naczyniowych. Med Og Nauk Zdr 2013; 19, 2: 177–182
• 34. Przybylska D., Kurowska M., Przybylski P.: Otyłość i nadwaga w populacji rozwojowej. Hygeia Public Health 2012; 47, 1: 28-35
• 35. Przybyłowicz K., Cichon R., Jaworska A.: Ocena wpływu wybranych elementów stylu życia młodzieży szkolnej na masę ciała i jej skład. Now Lek 2006; 75, 5, 460-465
• 36. Pysz M., Leszczyńska T., Cieślik E., Kopeć A., Wielgos B., Piątkowska E.: Relationship between the intake of energy and basic nutrients and the BMI values in group of children aged 10-12. Rocz Panstw Zakl Hig 2014; 65(4): 345-352.
• 37. Rampersand G.C., Pereira M.A., Girard B.L. Gail C. Adams J., Metzl J.D.: Breakfast habits, nutritional status, body weight and academic performance in children and adolescents. J. Am. Diet. Assoc., 2005; 105: 743–760
• 38. Salbe A.D., Weyer C., Harper I., Lindsay R.S., Ravussin E., Tatarann P.A.: Assessing risk factors for obesity between childhood and adolescence: II. Energy metabolism and physical activity. Pediatrics, 2002; 110: 307–314.
• 39. Sławińska T., Kochan K., Krynicka I. Blaha P.: Zachowania zdrowotne dzieci i młodzieży w wieku 7–16 lat. Rocz Państw Zakł Hig 2010; 61(2): 165- 169.
• 40. So W-Y., Sung D-J., Swearingin B., Beak S-I., Rhi S-Y., Webb D., Fuller T.M.: Prevalence of obesity in Korean adolescents and its relationship with the weekly frequency of the physical education classes. J. Sports Sci. Med. 2011; 10: 679-684.
• 41. Stankiewicz M., Pieszko M., Śliwińska A., Małgorzewicz S., Wierucki Ł., Zdrojewski T., Wyrzykowski B., Łysiak-Szydłowska W.: Występowanie nadwagi i otyłości oraz wiedza i zachowania zdrowotne dzieci i młodzieży małych miast i wsi – wyniki badania Polskiego Projektu 400 Miast. Endokrynol Otyłość 2010; 6, 2: 59–66.
• 42. Szostak-Węgierek D.: Zespół metaboliczny u dzieci i młodzieży jako wyzwanie do zdrowia publicznego. Probl Hig Epidemiolog 2008; 89 (1): 21-29.
• 43. Tabak I., Jodkowska M., Oblacińska A., Mikiel-Kostyra K.: Czy spożywanie wspólnych posiłków z rodziną może chronić nastolatki przed otyłością. Med Wieku Rozw 2012; 16, 4: 313-321.
• 44. Tohill B.C., Seymour J., Serdula M., Kettel-Khan L., Rolls B.J.: What epidemiological studies tell us about the relationship between fruit and vegetable consumption and body weight. Nutrition Reviews 2004; 62: 365-374.
• 45. Trost S.G., Kerr L.M., Ward D.S., Pate R.R.: Physical activity and determinants of physical activity in obese and non-obese children. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 2001; 25: 822-829.
• 46. Velde S.J., De Bourdeaudhuij I., Thorsdottir I.: Patterns in sedentary and exercise behaviors and associations with overweight in 9-14-year-old boys and girls – a cross-sectional study. BMC Public Health 2007; 7, 16 doi:10.1186/1471-2458-7-16.
• 47. Wojtyła A., Biliński P., Bojar I., Wojtyła C.: Zaburzenia odżywiania u polskich gimnazjalistów. Probl Hig Epidemiolog, 2011; 92, 2: 343-350.
• 48. Wolnicka K., Jaczewska-Schuetz J.: Weight status related to eating behaviors of school aged children in Warsaw. Post Nauk Med 2011; 9: 724-731.
• 49. Woynarowska B., Oblacińska A.: Wspólne drugie śniadanie w szkole. Poradnik dla dyrektorów i pracowników szkół oraz rodziców uczniów. Ośrodek Rozwoju Edukacji. Warszawa 2012.
• 50. Woźniak A., Artych M., Wawrzyniak A.: Nutritional behaviours and body self-perception in polish pupils attending middle-school. Rocz Panstw Zakl Hig 2014; 65(4): 331-336.
• 51. Young I.: Jak wspierać rozwój i zdrowie młodzieży. Pakiet edukacyjny zgodny z koncepcją i metodami pracy szkoły promującej zdrowie. Ośrodek Rozwoju Edukacji. Warszawa 2011.
• 52. Zielińska M., Hamułka J., Gajda K.: Family influences on breakfast frequency and quality among primary school pupils in Warsaw and its surrounding areas. Rocz Panstw Zakl Hig 2015; 66 (2): 143-149.

Identyfikatory

DOI

10.32394/rpzh.2019.0085