Spoleczno-ekonomiczne uwarunkowanie sposobu zywienia mezczyzn w regionie polnocno-wschodniej Polski w okresie transformacji systemowej w latach 1987-1998

• Autorzy: Szpak A

Warianty tytułu

EN

Socioeconomic determinants of nutrition of men in the northeastern region of Poland in the transformation period of 1987-1998

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W badaniu dokonano oceny czynników spoleczno-bytowych kształtujących spożycie podstawowych grup produktów u mężczyzn zamieszkujących region północno-wschodniej Polski w latach 1987-1998. Badanie wykonano trzykrotnie u 556 mężczyzn, oceniając sposób żywienia na podstawie wywiadu z ostatnich 24 godzin. Do głównych, indywidualnych czynników kształtujących spożycie grup produktów u badanych mężczyzn w okresie transformacji systemowej w Polsce w latach 1987-1998 należy zaliczyć: umiejętność oceny własnego żywienia, wysokość dochodu na członka rodziny, aktywność fizyczną oraz wiek badanych. W wielu przypadkach stwierdzono niekorzystny wpływ tych czynników na żywienie badanych mężczyzn. Dużą szansę zmiany stwierdzonych niekorzystnych indywidualnych zachowań zdrowotnych z zakresu żywienia badanych mężczyzn stwarza proces promocji zdrowia i profilaktyki.

EN

Socioeconomic factors which determine the consumption of basic groups of products were evaluated in men living in the northeastern Poland in the years 1987-1998. The investigation was performed three times in 556 men, assessing nutrition by means of the 24-hour history. The major individual factors which determined the consumption of groups of products in the transformation period of 1987-1998in the men involved in the study included: dietary competences, i.e. the ability to evaluate their own diets; income per family member; physical activity and age. In many cases, these factors had an unfavourable effect on the men's nutrition. Health promotion and prophylaxis provide a great chance to change these unfavourable individual behaviours related to nutrition.

Słowa kluczowe

PL

zywienie czlowieka; mezczyzni; sposob zywienia; Polska Polnocno-Wschodnia; uwarunkowania spoleczno-ekonomiczne; transformacja systemowa; lata 1987-1998; aktywnosc fizyczna; wiek czlowieka; zachowania zdrowotne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2002
• Tom: 29
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.121-133,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szpak A

• Akademia Medyczna w Białymstoku, Białystok

Bibliografia

• 1. Analiza kohortowa i jej zastosowanie. Po red: S. Borowski. Warszawa, PWN, 1976.
• 2. Banaszkiewicz A., Kochman E., Wojtczak-Jaroszowa J.: Ocena uciążliwości pracy, regularności spożywania posiłków, czasu snu i zmęczenie kobiet zatrudnionych w zakładach przemysłu lniarskiego. Rocz. PZH 1981, 32, 1.
• 3. Bingham S.: Diet and cancer prevention. In: Human nutrition and dietetics. Ed: J. S. Garrow, W. P. T. James, A. Ralph. Edinburgh, Churchill Livingstone, 2000.
• 4. Charzewska J., Rogalska-Niedżwiedż M., Chwojnowska Z.: Społeczne uwarunkowania żywienia młodzieży w latach 1982-1991. Warszawa, Prace IŻŻ Nr 71, 1995.
• 5. Chatterjee S., Price B.: Regression analysis by example. New York, John Wiley and Sons, 1977.
• 6. Constant J.: Alcohol, ischemic heart disease, and the French paradox. Coron. Artery Dis., 1997, 8, 645.
• 7. Energy and protein requirements. Report of a Joint FAO/ WHO/UNU Expert Consultation. Technical Report Series 724. Geneva, World Health Organization, 1985.
• 8. Food, Nutrition and the Prevention of Cancer a global perspective. Washington, World Cancer Research Fund and American Institute for Cancer Research, BANTA, 1997.
• 9. Gex-Fabry M., Raymond L., Jeannert O.: Multivariate analysis of dietary patterns in 939 Swiss adults: sociodemographic parameters and alcohol consumption profiles. Int. J. Epidemiol., 1988, 17, 548.
• 10. Henson S., Sekuła W.: Market reform in the Polish food sector: impact upon food consumption and nutrition. Food Policy 1994, 19, 419.
• 11. Holford T.: An alternative approach to statistical age-period-cohort analysis. J. Chronic Dis., 1985, 38, 831.
• 12. Kromhout D., de Lezenne Coulander C., Obermann-de Boer G.: Changes in food and nutrient intake in middle-aged men from 1960 to 1985 (the Zutphen Study). Am. J. Clin. Nutr., 1990, 51, 123.
• 13. Kromhout D.: Body weight, diet, and serum cholesterol in 871 middle-aged men during 10 years of follow-up (the Zutphen Study). Am. J. Clin. Nutr., 1983, 38, 591.
• 14. Kulesza W., Rywik S., Narojek L.: Wstępna ocena sposobu żywienia się mężczyzn w wieku 40-59 lat, objętych Eksperymentem Polskim poświęconym Wieloczynnikowej Prewencji Choroby Wieńcowej. Kard. Pol., 1979, 22, 65.
• 15. Kulesza W., Rywik S., Szostak W.: Związek między żywieniem a charakterem pracy mężczyzn w wieku 40-59 lat, zatrudnionych w wybranych warszawskich zakładach pracy. Żyw. Człow., 1980, 7, 293.
• 16. Kupper L., Janis J., Kormous A.: Variance and Dissent. Statistical age-period-cohort analysis: a review and critique. J. Chronic Dis., 1985, 38, 811.
• 17. Kushi L., Folsom A., Jacobs D.: Educational attainment and nutrient consumption patterns: The Minnesota Heart Survey. J. Am. Diet. Assoc., 1988, 88, 1230.
• 18. Lehmann G.: Praktyczna fizjologia pracy. Warszawa, PZWL, 1966.
• 19. Ludwig D., Pereira M., Kroenke C.: Dietary fiber, weight gain, and cardiovascular disease risk factors in young adults. J. Amer. Med. Assoc., 1999, 282, 1539.
• 20. Narojek L.: Niektóre aspekty uwarunkowań zachowań żywieniowych. Warszawa, Prace IŻŻ nr 63, 1993.
• 21. Narojek L.: Zachowania żywieniowe rodzin wielkomiejskich w nowej sytuacji społeczno-ekonomicznej. Cz. I. Uwarunkowania wyboru podstawowych produktów w rodzinach warszawskich. Żyw. Człow. Metab., 1997, 24, 264.
• 22. Oltersdorf U.: Realizacja zaleceń międzynarodowej konferencji żywieniowej w Rzymie, dotyczących sposobu żywienia, stanu odżywienia i stanu zdrowia kobiet w Republice Federalnej Niemiec. Zyw. Człow. Metab., 1999, 26, 142.
• 23. Pardo B., Jasiński B., Sygnowska E.: Sposób żywienia i poziom ryzyka chorób układu krążenia w kohorcie Pol-MONICA Warszawa, w czasie 10 lat obserwacji. Czyn. Ryz., 1996, 4, 55.
• 24. Pardo B., Misiuna M., Szcześniewska D.: Wiedza mieszkańców Warszawy dotycząca racjonalnego żywienia jako elementy profilaktyki chorób układu krążenia. Czyn. Ryz., 1999,2/3, 29.
• 25. Pardo B., Piotrowski W., Sygnowska E.: Realization of dietary recommendations in the Warsaw Pol-MONICA population: influence of sociodemographic factors. Nutr. Metab. Cardiovasc. Dis., 1994, 4, 28.
• 26. Pardo B., Sygnowska E., Waśkiewicz A.: Zmiany spożycia żywności w populacji polskiej w latach 1984-1993. Żyw. Czlow. Metab., 1997, 24, 29.
• 27. Program Pol-MONICA Warszawa. Kompleksowa ocena stanu zdrowia ludności Warszawy w roku 1993 i jego zmian w latach 1984- 1993. Cz. VI. Podstawowe wyniki oceny sposobu żywienia populacji prawobrzeżnej Warszawy. Pod red: S. Rywik. Warszawa, Prace Instytutu Kardiologii Nr 56, 1995.
• 28. Riley M.: Aging and society: past, present, and future. Gerontologist 1994, 34, 436.
• 29. Rimm E., Ascherio A., Giovannucci E.: Vegetable, fruit and fiber intake and risk of coronary heart disease among men. J. Amer. Med. Assoc., 1996, 275, 447.
• 30. Rogalska-Niedźwiedź M., Charzewska J., Danielczuk J.: Stan odżywienia i sposób żywienia dzieci ze szkół podstawowych w Warszawie. Cz. II. Sposób żywienia dzieci w latach 1971-1982. Żyw. Czlow. Metab., 1984, 11, 187.
• 31. Roos E., Lahelma E., Virtanen M.: Gender, socioeconomic status family status as determinants of food behaviour. Soc. Sei. Med., 1998, 46, 1519.
• 32. Roszkowska H.: Zwyczaje żywieniowe dorosłych mieszkańców Warszawy w zależności od wybranych czynników społeczno-bytowych. Cz. I. Związki między zwyczajami żywieniowymi a cechami demograficznymi, społeczno-zawodowymi, zdrowotnymi oraz paleniem tytoniu. Rocz. PZH 1979, 30, 225.
• 33. Roszkowski W., Brzozowska A.: Ocena sposobu żywienia i stanu odżywienia ludzi starszych w Europie - Projekt badawczy SENECA. Cz. II. Ocena sposobu żywienia. Żyw. Człow. Metab., 1994, 21, 35.
• 34. Rywik S., Kulesza W., Wągrowska H.: Sposób żywienia i jego zmiany w okresie wieloletniej obserwacji a czynniki ryzyka choroby wieńcowej u mężczyzn pracujących zawodowo. Kard. Pol., 1985, 28, 144.
• 35. SAS/STAT Software: Changes and Enchancements for Release 6.11, Cary, SAS Institute, Cary, NC, 1996.
• 36. Schaie K, Willis S.: Adult personality and psychomotor performance: cross-sectional and longitudinal analyses. J. Gerontol. Psychol. Sei., 1991, 46, P275.
• 37. Sekuła W., Niedziałek K., Figurska K: Spożycie żywności w Polsce w latach 1950-1996 w przeliczeniu na energię i składniki odżywcze. Warszawa, Prace IŻŻ 84, 1997.
• 38. Sekuła W., Niedziałek Z., Malesa B.: Sezonowość spożycia żywności w gospodarstwach domowych w Polsce. Zyw. Człow., 1982, 9, 181.
• 39. Shimakowa T., Sorlie P., Carpenter M.: Dietary intake patterns and sociodemographic factors in the atherosclerosis risk in communities study. Prev. Med., 1994, 23, 769.
• 40. Szponar L., Rychlik E.: Nutrition mode and nutritional status of boys and men in Poland. Żyw. Człow. Metab., 1996, 23, suppl. 2, 3.
• 41. Szporar L., Mieleszko T., Stankiewicz Z.: Żywienie ludzi w wieku podeszłym w domach pomocy społecznej. Rocz. PZH 1986, 37, 286.
• 42. Van Staveren W., Burema J., Livingstone M.: Evaluation of the dietary history method used in the SENECA study. Eur. J. Clin. Nutr, 1996, 50 (Suppl. 2), S47.
• 43. van't Hof M. A., Burema J.: Assessment of bias in the SENECA study. Eur. J. Clin. Nutr., 1996, 50 (Suppl. 2), S4.
• 44. Waśkiewicz A., Sygnowska E., Broda G.: Ocena zmian sposobu żywienia w okresie 10-letniej obserwacji populacji miejskiej Pol-MONICA Warszawa w aspekcie ryzyka chorób układu krążenia. Przegl. Lek., 1995, 52, 558.
• 45. Waśkiewicz A., Sygnowska E., Piotrowski W.: Związek między spożywaniem alkoholu a umieralnością spowodowaną chorobami układu krążenia wśród mężczyzn objętych programem Pol-MONICA Warszawa. Czyn. Ryz., 1996, 4, 63.
• 46. Waśkiewicz A.: Wpływ zróżnicowanego statusu socjoekonomicznego na żywienie wybranych grup ludności. Rozprawa doktorska. Wydział Nauki o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji. Warszawa, SGGW, 2000.
• 47. Williams P., Krauss R., Wood P.: Associations of diet and alcohol intake with high-density lipoprotein subclasses. Metabolism 1985, 34, 524.
• 48. Ziemlański S., Wartanowicz M., Okolska G.: Wybrane wskaźniki stanu odżywienia i sposobu żywienia ludzi w podeszłym wieku w typowym domu opieki społecznej. Żyw. Człow., 1982, 9, 169.