Zespoly przyrodniczo-krajobrazowe. Analiza doswiadczen z wdrazania nowej formy ochrony przyrody

• Autorzy: Wolanska A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ustawa o ochronie przyrody wprowadziła w życie nową formę ochrony indywidualnej: zespół przyrodniczo-krajobrazowy (ZPK). Poza jego definicją nie opracowano jednak dodatkowych przepisów określających właściwe rozumienie jej treści. Artykuł wskazuje na różną interpretację definicji ZPK w kraju i konsekwencję tego faktu: duże zróżnicowanie ZPK pod względem wielkości, wartości przyrodniczych, funkcji, a nawet podstawowej dokumentacji naukowej. Autorka przeprowadziła analizę 31 zespołów w 8 wybranych województwach spośród 69 powołanych do połowy 1997 r. Praca zwraca uwagę na konieczność unifikacji tej formy ochrony przyrody poprzez wprowadzenie jednolitych zasad wyróżniania i funkcjonowania ZPK w Polsce.

EN

The nature-landscape group is distinguished with aim to protect the exceptionally valuable parts of natural and cultural landscape and to keep its aesthetic values (art.31 of the Act on the Protection of Nature). Since 1991 (when the act became valid) the 69 NLG (Nature Landscape Groups) were set up and the 90 are in project. In the years 1996-1997 the analysis of 31 groups was being done which gave the evidence that: -9 groups are on location at the big cities extents; -the local authorities decided about the groups set up in 11 cases and the governmental administration in 20 cases; -differences in the surface of groups are huge: from 1,20 to 1510 ha; -only the one group has the lagging; -protection motives which were used as directions when groups were set up are very different, the most frequent motive are natural values; -11 groups possess only the scientific elaborations as project records and they differ from one another very much; -all groups were considered in the local plans of spatial management; -8 groups are placed on the area of earlier set up landscape parks and the area of protected landscape, showing the extremely precious parts of landscape which belong to these gre- atland forms of preservation. However, the 1 group disguises itself with the park and palace complex being under the protection of the voivodeship conservator of monuments; -several objects are available for tourism and education by the proper management (didactic paths, tourist routes on foot and by bicycle); -considering the dominant type of land-use the groups are as follows: -woody (14 objects); -water (8 objects); rocky shelves (2 objects); -others - of miscellaneous types of usage; -protectional rigours in groups are defined basing upon the art.37 of the Act on the Protection of Nature, although the act doesn't precise who is in charge of NLG. Summing it up, the new form of protection of nature needs unificated rules of distinction and functioning of nature-landscape groups in the scale of the country.

Słowa kluczowe

PL

ochrona krajobrazu; zespoly przyrodniczo-krajobrazowe; ochrona przyrody

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 1998
• Tom: 22
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.407-425,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wolanska A

• Uniwersytet Lodzki, Lodz, ul.Banacha 1/3

Bibliografia

• W. Adamowski, A. Kolos 1996 Pierwszy zespół przyrodniczo-krajobrazowy w województwie białostockim. Chr. Przyr. Ojcz. 2: 57-64.
• Akty prawa miejscowego: rozporządzenia wojewodów i uchwały rady gmin, ustanawiające zespoły przyrodniczo krajobrazowe, są omawiane w artykule.
• K. Bociąg, K. Paton 1993 Wąwozy Grabowe. Dokumentacja projektowa. Szczecinek.
• J. Hereźniak, L. Samosiej 1992 Rozlewisko Górnej Stradomki. Dokumentacja projektowa. Łódź.
• M. Kistowski, D. Myślak, K. Twardowska 1996 Wstępna ewidencja zespołów przyrodniczo- krajobrazowych na terenie województwa gdańskiego. Uniwersytet Gdański. Maszynopis. Gdańsk.
• R. Kochanowska, T. Kozłowska, T. Rygielski 1993 ZPK Dolina rzeki Chocieli. Dokumentacja projektowa. Szczecin.
• S. Król, T. Szeszycki, M. Cichoń 1993 ZPK Cisy Przybiernowskie. Dokumentacja projektowa. Rokita-Szczecin.
• W. Mieńko 1994 Próba określenia kryteriów wyróżniania użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych. Biuro Dokumentacji i Ochrony Przyrody. Maszynopis. Gdańsk.
• R. Olaczek, M. Kurząc 1992 Zwierzyniec Królewski koło Skierniewic. Projekt rozporządzenia i dokumentacja projektowa do utworzenia zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. Łódź.
• R. Pieła 1996 Sytuacja zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Wielikąt. Aura 10: 18.
• D. Ptaszycka-Jackowska, M. Baranowska-Janota 1996 Przyrodnicze obszary chronione. Możliwości użytkowania. IGPiK. Warszawa
• W. Radecki 1994 Parki krajobrazowe i zespoły przyrodniczo-krajobrazowe. Aura 7: 31.
• H. Ratyńska, W. Szwed 1995 Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Remiz śródpolnych w rejonie wsi Wierzonka (środkowa Wielkopolska)". Przegląd Przyrodniczy VI, 3/4: 145-148. J.
• Sommer [red.] 1997 Prawo o ochronie przyrody. Komentarz. Towarzystwo Naukowe Prawa Ochrony Środowiska. Wrocław.
• T. Szeszycki, M. Cichoń 1993 ZPK Las Golczewski. Dokumentacja projektowa. Rokita-Szczecin.
• T. Szeszycki, M. Cichoń 1993 ZPK Las Samliński. Dokumentacja projektowa. Rokita. Szczecin.
• T. Szeszycki, M. Cichoń 1995 ZPK Bór Bagienny. Dokumentacja projektowa. Nadleśnictwo Rokita.
• T. Szeszycki, M. Cichoń 1995 ZPK Widłakowy Las. Dokumentacja projektowa. Nadleśnictwo Rokita.
• T. Szeszycki, M. Cichoń 1995 ZPK Wiejkowski Las. Dokumentacja projektowa. Nadleśnictwo Rokita.
• Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16.10.1991 r. DzU nr 114, poz. 49