Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny [ PCDDs ] i polichlorowane dibenzofurany [ PCDFs ] w morswinach Phocoena phocoena i sledziach Clupea harengus

• Autorzy: Falandysz J. , Florek A. , Bergqvist P.A. , Kulp S.E. , Strandberg B. , Strandberg L. , Rappe C.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oznaczono stężenie 17 toksycznych 2,3,7,8-podstawionych kongenerów PCDDs i PCDFs w podskórnej tkance tłuszczowej morświnów padłych w sieciach rybackich zastawionych w Zatoce Gdańskiej w latach 1991-1992. Morświny zawierały PCDDs i PCDFs w znacznie mniejszym stężeniu niż stanowiące ich jedyne pożywienie śledzie - co wskazuje na zdolność tych ssaków morskich do metabolizowania dioksyn i furanów.

EN

The study involved determination of the residual levels of PCDDs and PCDFs in the blubber of two male and two female harbour porpoises Phocoena phocoena collected dead from the Gulf of Gdańsk in 1991-1992 and in whole herrings Clupea harengus collected in 1992. PCDDs and PCDFs were determined using HRGC-HRMS after nondestructive extraction and clean-up via dialysis through semipermeable polyethylene membrane. The lipid-weight-based concetrations of PCDDs and PCDFs as well as their TCDD TEQs were much lower in the blubber of the harbour porpoises than in herring, indicating that the pollutants were metabolized by that marine mammal species.

Słowa kluczowe

PL

polichlorowane dibenzo-p-dioksyny; sledz; dioksyny; stezenie zanieczyszczen; Zatoka Gdanska; zanieczyszczenia srodowiska; tkanka tluszczowa; Phocoena phocoena; polichlorowane dibenzofurany; Clupea harengus; furany; morswin; toksycznosc

EN

polychlorinated dibenzo-p-dioxin; herring; dioxin; pollutant concentration; Gdansk Bay; environment contaminant; adipose tissue; Phocoena phocoena; polychlorinated dibenzofuran; Clupea harengus; furan; harbour porpoise; toxicity

• Wydawca: -
• Czasopismo: Bromatologia i Chemia Toksykologiczna
• Rocznik: 1997
• Tom: 30
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.95-98,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Falandysz J.

• Uniwersytet Gdanski, 80-952 Gdansk, ul.Sobieskiego 18

autor

Florek A.

autor

Bergqvist P.A.

autor

Kulp S.E.

autor

Strandberg B.

autor

Strandberg L.

autor

Rappe C.

Bibliografia

• 1. Rappe C.: Dioxin, patterns and source identification. Fresenius J. Anal. Chem. 1994; 384: 63-75
• 2. Marklund S., Rappe C., Tysklind M., Egebäk K.: Identification of polychlorinated dibenzofurans and dioxins in exhaust from cars run on leaded gasoline. Chemosphere, 1987; 16: 29-36
• 3. Tysklind M., Söderström E., Rappe C., Hägerstedt L-E., Burström E.: PCDD nad PCDF emissions from scrap metal processes at a steel mill. Chemosphere, 1989, 19: 705-710
• 4. Rappe C.: The natural formation of polychlorinated dioxins and dibenzofurans. w, The natural chemistry of chlorine in the environment. Euro Chlor, Brussels, 1995
• 5. Hashimoto S., Wakimoto T., Tatsukawa R.: Possible natural formation of polychlorinated dibenzo-p-dioxins as evidenced by sediment analysis from the Yellow Sea, the East China Sea and the Pacific Ocean. Mar. Pollut. Bull. 1995, 30: 341-346
• 6. Hashimoto S., Wakimoto T., Tatsukawa R.: PCDDs in the sediments accumulated about 8120 years ago form Japanese coastal areas. I Chemosphere, 1990; 21: 825-835
• 7. Kanna K, Falandysz J., Tanabe S., Tatsukawa R.: Persistent I organochlorines in harbour porpoises from Puck Bay, Poland. Mar. Pollut. Bull. 1993; 26: 162-165
• 8. Falandysz J., Yamashita N., Tanabe S., Tatsukawa R., Rucińska L., Skóra K.: Congener-specific data on polychlorinated biphenyls in tissues of common porpoise from Puck Bay, Baltic Sea. Arch. Environ. Contam. Toxicol. 1994; 26: 162-165
• 9. Bruhn R., Kannan N., Petrick G., Schulz-Bull D.E., Duinker J.C.: CB pattern in the harbour porpoise: bioaccumulation, metabolism and evidence for cytochrome P450 IIB activity. Chemosphere; 31 3721-3732
• 10. Kleivane L., Skaare J.U., Bjorge A., de Ruiter E., Reijnders P.J.H.: Organochlorine pesticide residue and PCBs in harbour porpoise (Phocoena phocoena) incidentally caught in Scandinavian waters, Environ Pollut. 1995; 89: 137-146
• 11. Falandysz J., Kulp S.E., Strandberg L., Strandberg B., Bergqvist P-A., Rappe C.: Polichlorowane naftaleny w morświnach. Roczn. PZH. 1996; 47: 265-271
• 12. Falandysz J., Florek A., Kulp S-E., Bergqvist P-A., Strandberg L., Strandberg B., Rappe C.: Dioksyny i furany w jadalnych gatunkach ryb z Zatoki Gdańskiej. Roczn. PZH. 1996; 47: 197-204
• 13. Rappe C., Bergqvist P-A., Kjeller L-O.: Levels, trends and patterns of PCDDs and PCDFs in Scandinavian environmental samples. Chemosphere, 1989; 18: 651-658
• 14. Bergek S., Bergqvist P-A., Hjelt M., Olsson M., Rappe C., Roos A., Zook D.: Concentrations of PCDDs and PCDFs in seal from Swedish waters. Ambio, 1992; 21: 553-556